winkel-woonhuis met achterhuis 'De Roodenburgh', Markt 73 's-Hertogenbosch

Inleiding.

Het WINKEL-WOONHUIS met ACHTERHUIS is in 1910 gebouwd in Eclectische stijl met Neo-Renaissance elementen naar ontwerp van de architect K.C. Suyling. Het is gelegen in het centrum van de stad, op de hoek van de Markt en de Marktstraat, met de winkelpui aan de marktzijde.

Een deel van de fundamenten en zijmuur behoorde tot het stadskasteel 'De Roodenburgh' uit de dertiende eeuw, dat in 1910 is gesloopt.

Omschrijving.

Het pand op rechthoekig grondplan met afgeschuinde hoek is drie bouwlagen hoog en heeft een samengesteld dak. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen met natuurstenen elementen en de dakschilden zijn belegd met leien in Maasdekking. De drie zijden van het voorhuis worden bekroond door een trapgevel. De benedenverdieping bestaat uit een winkelruimte en magazijn met tussenvloer. De winkelpui, die zich uitstrekt over twee traveeën van de voorgevel, de afgeschuinde hoek en een travee van de zijgevel, kent getoogde etalage-openingen met granieten kolommen, dito aanzetstenen en en gemetselde togen. Het voorhuis heeft op de eerste en tweede verdieping rechtgesloten vensters met natuurstenen onder- en bovendorpels met op de tweede en derde verdieping natuurstenen aanzetstenen. De vensters zijn hebben schuiframen onder glas-in-lood bovenlicht. Op de eerste verdieping is een tweetal Franse balkonnetjes geplaatst, één in de rechter travee van de voorgevel en één op de afgeschuinde hoek. Beide bestaan uit een smeedijzeren hekwerk en een natuurstenen plaat en kraagstenen. In de rechter travee van de voorgevel is op de tweede verdieping een halfronde erker aangebracht op natuurstenen kraagsteen. De afgeschuinde hoek eindigt in een erkerachtige vensterpartij met houten kozijnen op de derde verdieping. In de voorgevel tussen de twee rondbogen is een gedenksteen aangebracht met een voorstelling van het voormalig stadskasteel en de tekst "GESTICHT/ XII EEUW/ VERNIEUWD/ ANNO 1910/ ROODENBURG". In de blinde zijgevel van het voorhuis is een groot tegeltableau ingekast met natuurstenen dorpel en aanzetstenen van de Maatschappij van Brandverzekering voor het Koninkrijk der Nederlanden, voorstellende hertog Jan te paard die de draak bestrijdt met de tekst "GAAT WEG VAN HIER MONSTER, DIT BOSCH BEHOORT MIJ", gesigneerd door Dorus Hermsen.

De zijgevel heeft een gemetselde plint en een hardstenen speklaag en aanzetstenen. Op de begane grond is een getoogde magazijndeur aangebracht en een getoogd venster, alsook een getoogd kelderluik dat wordt geflankeerd door kleine rondvensters. Op de eerste en tweede verdieping zijn rechtgesloten vensters aangebracht met houten kruiskozijnen. De gootlijst is geplaatst op klossen. Het interieur van winkel en magazijn op de begane grond zijn grondig gewijzigd. Ook indeling en inrichting van het voorhuis zijn gewijzigd. De indeling van het achterhuis is in grote lijnen ongewijzigd, doch bevat weinig waardevolle oorspronkelijke details.

Waardering.

Het winkel-woonhuis met achterhuis is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een grootstedelijk winkel-woonhuis buiten de Randstad en als voorbeeld van een schaalvergroting binnen een bestaand stedelijk weefsel. Het heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van Eclecticisme met Neo-Renaissance elementen en als voorbeeld van het oeuvre van de architect Suyling. Het heeft kunsthistorische waarde vanwege het zeldzame tegeltableau in de zijgevel van een Bossche kunstenaar. Het heeft bouwhistorische waarde vanwege de dertiende eeuwse fundamenten en zijmuur, alsook vanwege de toegepaste materialen, waaronder het graniet in de winkelpui, de natuurstenen gevelsteen in de voorgevel het tegeltableau in de zijgevel. Het pand heeft ensemblewaarde vanwege de prominente ligging op de hoek van de Markt en de Marktstraat, in het centrum van de stad. Het is gaaf behouden en zeldzaam als voorbeeld van een groot winkel-woonhuis met achterhuis in Eclectische stijl met Neo-Renaissance elementen.