Beschrijving van onderdeel 1:

HET HOOFDHUIS

Het geheel door water omgeven huis Trompenburg bestaat uit een groot vierkant voorhuis dat door middel van een korte gang of tussenlid verbonden is met de daarachter gelegen achtzijdige koepelzaal. Het is de koepel die naar de weg gekeerd is, zodat de voorgevel van het huis zich aan de oostzijde bevindt. Het huis biedt hierdoor een ontoegankelijke aanblik. Het hoofdhuis heeft een lage begane grond waarboven de bel-etage, die de pronkvertrekken bevat. De koepelzaal ligt ter hoogte van de bel-etage en de ruimte hieronder is als kelder uitgevoerd, bestaande uit gewelven op ribben, die in het midden op een zuil rusten. Vervolgens daken. Boven het hoofdhuis een met leien gedekt omgaand schilddak met vier met natuurstenen platen beklede hoekschoorstenen. Aan drie zijden zijn steeds twee met een timpaan bekroonde dakkapellen aangebracht. Als bijzonderheid is op dit dak een met een balustrade omgeven panoramaterras aangelegd. Het koepeldak van de zaal heeft één grote middenschoorsteen, eveneens met natuursteen bekleed en bekroond door een smeedijzeren windvaan, waarop een schip. Zeer opmerkelijk is de behandeling van de gevels van zowel hoofdhuis als koepel. De begane grond/kelder is uitgevoerd in baksteen terwijl de bel-etage geheel betimmerd is met verticale beschilderde planken. Het voorhuis is gebouwd in de stijl van het Hollands-Classicisme en maakt een uiterst sobere indruk. Het is aan alle zijden vijf traveeën breed, met slechts in de voorgevel een geaccentueerde middenrisaliet in de vorm van een kleine rechthoekige uitbouw over de volle hoogte van het huis, bekroond door een timpaan. In deze uitbouw bevindt zich ook de toegang die bestaat uit een rondboogdeur geflankeerd door pilasters die het balkon dragen en daarnaast nog een venster. Dit geheel is bekleed met zandsteen, waarin boven de deur snijwerk is aangebracht, bevindt zich ook de toegang. De smalle hoge vensters bevatten roedeverdeelde schuiframen. In de uitbouw een groot kruiskozijn. De koepelzaal heeft aan drie zijden een met een timpaan bekroonde uitbouw. De onderkant hiervan maakt deel uit van de omgang rondom de kelderverdieping. In deze omgang staan vijf beelden opgesteld, te weten Flora, Bacchus, Ceres en Pluto en aan de zijde van de weg de Faam. Het inwendige van het huis is zeer uniek zowel door zijn gaafheid qua indeling als vanwege het interieur dat nagenoeg geheel uit de bouwtijd dateert. Dit betekent dat er enerzijds de pronkvertrekken zijn met beschilderde plafonds en haardpartijen e.d. De koepelzaal vormt hiervan het hoogtepunt met een uitvoerige allegorische beschildering. Anderzijds zijn er ook elementen bewaard als een bedstedewand, de keukenindeling en afwerking en de pekelbakken in de kelder. Vanzelfsprekend zijn er in later tijd enige vernieuwingen en moderniseringen aangebracht, zoals een 19de-eeuwse rijk gedecoreerd porseleinen watercloset. Bij een restauratie (XXB) werden enkele minder gelukkige ingrepen uitgevoerd zoals het verwijderen van de originele houten vloer in de koepelzaal waarna een marmeren vloer werd aangebracht.

Waardering:

Het HOOFDHUIS is van belang - vanwege het historische belang van de eraan verbonden herinnering van de stichter Cornelis Tromp; - vanwege de nagenoeg gave en unieke eenheid van exterieur en interieur uit de tijd van de bouw omstreeks 1675; - vanwege de op hoofdlijnen en deels nog in detail bestaande oorspronkelijke eenheid met de aanleg; - vanwege zijn beeldbepalende, monumentale ligging.