Inleiding

BANKGEBOUW uit 1921-1923 in een traditionalistische, op Duitse voorbeelden geïnspireerde bouwstijl naar ontwerp van de Gebroeders Van Gendt die gespecialiseerd waren in bankgebouwen, en met medewerking van de Alkmaarse architect P.N. Leguit. Het pand werd gebouwd in opdracht van de Nederlandse Bank en bevatte ook twee bovenwoningen voor de directeur en de conciërge.

Het monumentale pand is zeer beeldbepalend gesitueerd op de hoek van de Heul en de Koorstraat.

Omschrijving

Bankgebouw van twee bouwlagen op een U-vormige plattegrond onder drie haaks op elkaar aansluitende zadeldaken rond een plat afgedekte binnenhof. De zadeldaken met steekkappen zijn gedekt met leien. Op de noordwesthoek van het gebouw een ronde traptoren onder een met leien gedekt kegeldak. De gevels aan de straatzijde zijn voorzien van brede risalieten met geschulpte topgevels. De gevels zijn opgetrokken in overwegend rode baksteen in kruisverband boven een hoge sokkel van blokken natuursteen met plint en geprofileerde waterlijst onder de begane grondvensters. De brede strakke omlijstingen van vensters en deuren, de deklijsten van de topgevels en de gootlijst op klossen zijn eveneens in natuursteen uitgevoerd. De vensters op de begane grond zijn grotendeels samengesteld en voorzien van ijzeren tralies met rozetmotief. Op de verdieping schuifvensters met roedenverdeling, deels samengesteld binnen een brede natuurstenen omlijsting.

De gevel aan de Koorstraat (ZO) bevat een risaliet met geschulpte geveltop waarin beganegronds twee drieledige vensterpartijen aan weerszijden van een natuurstenen cartouche met het jaartal 1922. Op de verdieping vijf smalle schuifvensters met roedenverdeling en in de geveltop een uit vijf ramen samengestelde vensterstrook en daarboven een natuurstenen vierpasvenster met tracering. Rechts van de risaliet beganegronds een venster met tralies en op de verdieping een schuifvenster. De gevel aan de Heul (NO) is breder dan die aan de Koorstraat en bevat iets rechts uit het midden de brede risaliet met geschulpte geveltop. Links van de risaliet op de begane grond een samengesteld kozijn met twee vensters aan weerszijden van een natuurstenen reliëf met het wapen van Alkmaar, gedragen door twee staande leeuwen. Op de verdieping een uit drie schuifvensters samengesteld kozijn. In de risaliet op de begane grond drie samengestelde kozijnen met getraliede vensters in één lijst en op de verdieping drie gekoppelde vensters. In de geveltop een vensterstrook van vijf ramen en bovenin een natuurstenen vierpasraam met tracering. Rechts van de risaliet bevindt zich de entreepartij onder een zadeldakje met een kleine in- en uitzwenkende topgevel. De brede geverniste schuifdeur en het driedelige bovenlicht hebben een natuurstenen omlijsting, evenals het portiek. Boven de deur bevindt zich een natuurstenen cartouche met het opschrift: "Agentschap van de Nederlandsche Bank". Aan weerszijden van het entreeportiek bevindt zich een klein getralied venster. De ronde hoektoren is voorzien van enkele kleine vensters en het kegeldak is bekroond door een windwijzer in de vorm van een scheepje. De rechter zijgevel (NW) is minder gedecoreerd omdat deze aan een binnenterrein grenst. Links bevindt zich de hoektoren en rechts daarvan loopt de sokkel door over de hele breedte van de gevel. Op de begane grond drie deuren en rechts van de toren drie smalle hoge vensters. Het bredere rechter geveldeel bevat op de eerste verdieping acht en op de tweede verdieping vijf vensters. Uiterst rechts een boven de daklijst opgaande in- en uitzwenkende geveltop met zoldervenster en hijsbalk. De achtergevel (ZW) bestaat uit twee puntgevels en daartussen een recht gesloten lager geveldeel met enkele asymmetrisch geplaatste vensters.

Waardering

Het bankgebouw uit 1921-1923 is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van een bankgebouw in een, op Duitse voorbeelden geïnspireerde, robuuste traditionalistische bouwstijl kenmerkend voor het latere oeuvre van de gebroeders Van Gendt, gespecialiseerd in bankgebouwen. Het pand heeft situationele waarde vanwege de markante beeldbepalende ligging in het centrum van Alkmaar.