Inleiding

Het huis 'Het Witte Laecken' wordt reeds in de zestiende eeuw genoemd; reeds in 1626 is er sprake van een achterhuis. Het huidige gebouw, dat nog steeds bestaat uit een voor- en een achterhuis, stamt echter in hoofdzaak uit later tijd en is waarschijnlijk in het eerste kwart van de negentiende eeuw gebouwd. Later vonden, afgezien van de winkelpui van (omstreeks) 1905, geen fundamentele wijzigingen meer plaats.

Omschrijving

Pand bestaande uit voor- en achterhuis, verbonden door middel van een centraal geplaatste gang. Voor- en achterhuis hebben een rechthoekige grondslag en tellen twee bouwlagen onder schilddak. De daken zijn voorzien van gesmoorde oud-Hollandse pannen en hebben beide twee sobere dakkapellen. Beide bouwdelen zijn vrijwel geheel opgetrokken in IJsselsteen, de voorgevel van het voorhuis echter in een als meer representatief beschouwd Waalformaat.

De voorgevel van het voorhuis heeft op de begane grond een winkelpui van (omstreeks) 1905, uitgevoerd in diverse materialen. Centraal de ingang (glasdeur met bovenlicht), aan weerszijden grote vensters met een reeks bovenlichten. Geheel links en rechts van de pui een bepleisterde strook met imitatie-natuursteenblokken. In de wat bredere rechter strook is een tweede ingang (paneeldeur) opgenomen. Links bevindt zich een smalle toegang in een eenlaagse gang langszij. Op de verdieping een symmetrische indeling van vijf vensterassen met zesruits schuifvensters voorzien van een voor het eerste kwart van de negentiende eeuw kenmerkende brede middenstijl.

De tuingevel van het achterhuis heeft een symmetrische indeling met vijf assen. Beneden schuifvensters bestaande uit een zesruits benedenlicht en een bovenlicht met Empire-tracering en decoratieve zwikken. Boven zesruits schuifvensters.

Interieur De hoofdopzet van het gebouw is betrekkelijk gaaf bewaard gebleven. Het voorhuis kende oorspronkelijk een middengang (nu bij de grote ruimte rechts betrokken) met aan weerszijden vertrekken. Terzijde bevinden zich gangen (de linker naast het pand, de rechter in het voorhuis besloten). De middengang liep door naar het achterhuis, waar ook aan beide zijden kamers waren. Op de verdieping is de gang eveneens het structurerende element; hij loopt echter niet door het gehele achterhuis. Ontsluiting van de verdiepingen vindt plaats door middel van een trap in het voorhuis (bereikbaar via een later gebouwde gang rechts) en een trap in het achterhuis. De kappen bevatten beide onverdeelde ruimten. Het gebouw is gedeeltelijk onderkelderd.

Het interieur bevat diverse historische elementen zoals geprofileerde houten deuromlijstingen, kachelnis, stucplafonds, kasten en beschilderde vloeren en (in het achterhuis) een beschilderde trap. De historische balklagen zijn voor zover waarneembaar nog aanwezig.

Waardering

Huis 'Het Witte Laecken', sedert de zestiende eeuw bekend maar in huidige vorm stammend uit het eerste kwart van de negentiende eeuw, is van algemeen belang vanwege:

- het bouwtype, bestaande uit voor- en achterhuis verbonden door een middengang; dit bouwtype is relatief zeldzaam;

- de gaafheid van de bijzondere hoofdopzet en van de hoofdgevels; het onderscheid tussen voor- en achtergevel qua materiaalgebruik; de gaaf bewaarde winkelpui van (omstreeks) 1905;

- de waarden van de constructie en het interieur (zowel de structuur als de ten dele bewaarde historische afwerking);

- de gave historische vensters, waaronder schuifvensters met typerende en weinig voorkomende Empire-decoratie.