De Utrecht, Esbeek
Inleiding.
Op een afstand van omstreeks twintig meter ten oosten van Rustoord ligt de bij het vakantieoord behorende, gedeeltelijk ondergronds aangelegde IJSKELDER, daterende uit omstreeks 1925.
Beschrijving.
De in plattegrond globaal cirkelvormige ijskelder bestaat uit een kelder met opgeworpen aarden heuvel, met een doorsnede van ca. 15 meter en een hoogte van ca. vier meter. Aan de noordelijke zijde leidt een bakstenen trap met keermuren en zeven treden naar een klein portaal. Hier heeft men via een dubbele deur toegang tot de eigenlijke kelder. De buitenste deur is een opgeklampte deur in een eiken kozijn, de binnenste is een plaatijzeren deur. In het interieur een gemetseld plafond, gedeeltelijk gecementeerd en uitgevoerd met een ijzeren wapening. Langs de wanden staan ijzeren stellingkasten. Op de kelder groeit een forse kastanje (stamomvang ca. 2,5 meter).
Waardering.
De ijskelder is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw en recreatie in Nederland, in het bijzonder de grootschalige ontginning van woeste gronden in de 20ste eeuw. Het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, het landgoed 'De Utrecht'. Het is als voorbeeld van een ijskelder vrij zeldzaam.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Het complex bestaat uit de in 1920-'22 door de levensverzekeringsmaatschappij 'De Utrecht' op het gelijknamige, sinds 1899 ontgonnen landgoed gebouwde, voormalige VAKANTIEHUIS "Rustoord" met bijbehorende voormalige BEHEERDERSWONING, eveneens uit 1920, en de tegen de noordelijke gevel van het vakantiehuis gesitueerde VLEUGEL, een uitbreiding uit omstreeks 1935 (1). Tevens vallen binnen de bescherming de op het achterterrein gesitueerde IJSKELDER (2) uit omstreeks 1925, de bij de hoofdingang gesitueerde, door het personeel geschonken hardstenen FONTEIN (3) uit omstreeks 1930, de drie aan de westelijke zijde van het gebouw gesitueerde, eveneens door het personeel geschonken groepen SIERVAZEN (4) uit omstreeks 1935, inclusief het onderliggende gemetselde muurwerk met banken en trappartijen, de twee op de zuidoostelijke hoek van de T-kruising De Vier Winden - Lage Mierdseweg gelegen DIENSTWONINGEN met SCHUREN (5 en 6), een JACHTHUIS uit 1900 gelegen aan de Roovertsebaan 1 (7) en een voormalige TUINMANSWONING gelegen nabij De Merel en de Lage Mierdseweg, aan de zuidelijke zijde van de Prins Hendriklaan (8). Het complex onderstreept de recreatieve functie die het landgoed omstreeks 1920 kreeg: fiets- en wandelpaden werden aangelegd, een klein café geopend, en -uitsluitend bestemd voor het personeel van de maatschappij- Rustoord werd geopend, zodat men ten volle kon genieten van het nieuwe natuurschoon, dat op de heide was aangelegd.
Waardering.
Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw en recreatie in Nederland, in het bijzonder de grootschalige ontginning van woeste gronden in de 20ste eeuw, waarbij ook aandacht werd besteed aan recreatieve mogelijkheden, en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het buitenverblijf. Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de aan de landschappelijke omgeving aangepaste stijl en ornamentiek, het is van belang binnen het oeuvre van architect W.H. Hanrath. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een groter geheel, het te beschermen grootschalige landgoed 'De Utrecht'. Het geheel is belangrijk vanwege de gaafheid van het ex- en interieur en is als voorbeeld van een vakantiehuis zeldzaam.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Sport, recreatie, vereniging en horeca | Sport en recreatie | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Lage Mierdseweg | 17 | – | 5085 NC | Esbeek | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | F | 1203 | – | Hilvarenbeek |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1925 | 1925 | – | vervaardiging |