Inleiding

De MACHINEFABRIEK 'Goudriaan Pompen' aan de Beestenmarkt 48-50 is rond 1920 in opdracht van M.J.J. Goudriaan gebouwd. Het pand is in september 1918 ontworpen door de Delftse architect A. van der Lee. Het gebouw vormt de toegang en het kantoor van een groter complex van fabriekshallen op het binnenterrein. De bescherming beperkt zich tot het voorgebouw en het met tegels bestrate voorerf, dat van de Beestenmarkt afgesloten is door een hoge bakstenen muur.

De sobere bouwstijl is te typeren als Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen, met invloeden uit het Rationalisme. De voorgevel is aan beide zijden iets versmald als gevolg van verbouwingen c.q. uitbreidingen van de belendende panden aan weerszijden van het pand. De machinefabriek bevindt zich in het beschermde stadsgezicht van Delft.

Omschrijving

Het bedrijfspand is ten opzichte van de oostelijke gevelwand van de Beestenmarkt teruggelegen gesitueerd. Een met tegels bestraat rechthoekig voorplein wordt gemarkeerd door de zijgevels van de belendende bebouwing en een relatief hoog opgemetselde muur met ezelsrug, waarin een aan bakstenen pijlers opgehangen houten poort is opgenomen. In de muur bevinden zich tevens twee kleinere doorgangen.

Het bedrijfspand heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een dakverdieping. Het evenwijdig aan de Beestenmarkt liggende schilddak heeft twee steekkappen, die haaks op de Beestenmarkt zijn gepositioneerd. Op het dak liggen gesmoorde tuiles du Nord. Op de nok van het schilddak bevindt zich een ijzeren bekroning bestaande uit de naam van het bedrijf, geflankeerd door gekrulde decoratieve uiteinden. De gevels zijn opgetrokken in grauwe bakstenen in kruisverband. Boven de rechtgesloten vensters zijn rollagen aangebracht. Vlechtingen voorzien de twee topgevels van stevigheid. De topgevels zijn afgedekt met rollagen. De lekdorpels zijn eveneens uitgevoerd in baksteen. Onder de houten gootlijst is een fries aangebracht met een geometrische patroon van baksteen.

De in hoofdopzet symmetrische voorgevel is onderverdeeld in twee brede traveeën en een smalle middentravee. De brede traveeën zijn voorzien van topgevels met schouders, die de houten gootlijst doorbreken. In de middentravee is een kruisvenster aangebracht, met negenruits bovenlichten. De bovendorpel van dit venster staat even hoog in de gevel als de twee ijzeren lateien, die de gevelopeningen in de traveeën aan weerszijden overspannen. Op de lateien zijn houten lijsten bevestigd, waarin de woorden 'machinerieën' en 'ijzerwaren' zijn gegraveerd. De gevelopening in de travee ter linker zijde is in gebruik als toegang tot de fabriekshallen en is daarom voorzien van een driedelige garagedeur. De gevelopening in de travee ter rechter zijde is echter voorzien van een breed samengesteld venster. In beide topgevels bevinden zich drie smalle achtruits vensters, van elkaar gescheiden door halfsteens muurdammen. Rondom de vensters zijn muurankers aan de gevel bevestigd, mede om de gevel te verfraaien, mogelijk verwijzend naar de functie van het gebouw.

De linker-, rechter- en achtergevel zijn begrensd door andere panden of fabriekshallen, waardoor ze uit het zicht staan.

Het interieur is sober van aard. De plattegrond is opgedeeld in de toegang tot de fabriekshallen een een kantoorgedeelte, die van elkaar worden gescheiden door een wand met een venster. Op de verdieping bevinden zich enkele kleinere ruimten.

Waardering

De machinefabriek is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde.

Het object heeft cultuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van een kleinschalige industrie, ingepast in het historische stadshart.

Het object heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van de bouwstijl, namelijk heroriëntatie op traditionele bouwwijzen met invloeden van het Rationalisme, vanwege de karakteristieke hoofdvorm, het materiaalgebruik en de detaillering.

De machinefabriek heeft stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging op de zuid-oostelijke hoek van de Beestenmarkt. De machinefabriek is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid.