Inleiding

KOSTERSWONING met toegang tot de achtergelegen Oud-katholieke kerk, met voorgevel uit 1881 in de stijl van de Neo-Gotiek en gebouwd onder leiding van aannemer H. Beijen. Het pand heeft een vermoedelijk zeventiende-eeuwse of oudere kern. De kosterswoning behoort tot de erachter gelegen Oud-katholieke kerk van de Heilige Maria en Heilige Ursula (rijksmonument nr. 11709) en de ernaast gelegen pastorie (rijksmonument 11710).

De kosterswoning en pastorie voegen zich in de zuidelijke gevelwand van het besloten Bagijnhof in het beschermde stadsgezicht van Delft.

In de natuurstenen plint is de tekst: "De eerste steen gelegd door het kerkbestuur den 31sten mei 1881 Ch. A. H. Pastoor" gebeiteld.

Omschrijving

De kosterswoning is opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen en een zadeldak dat met de nok haaks ten opzichte van het Bagijnhof ligt. Het dak sluit aan de voorzijde op de puntgevel aan en is aan de achterzijde schildvormig beëindigd. Voor de woning ligt een hardstenen stoep.

De voorgevel is in schoonmetselwerk (staandverband met knipvoeg) met lage, natuurstenen plint opgetrokken. De eenvoudige puntgevel (met trapvormige aanzet) is afgedekt met natuurstenen lijsten en heeft sierankers. De top is bekroond met een smeedijzeren kruis. De gevel wordt horizontaal geleed door natuurstenen waterlijsten. De vertikaliteit wordt benadrukt door hoeklisenen, waarin de waterlijsten niet doorlopen. Dak gedekt met Hollandse pannen.

De asymmetrische gevel heeft op de eerste bouwlaag een centraal geplaatst rechtgesloten venster in ondiepe negge, dat een kruisvormig houten raam bevat. De ramen zijn naar binnen draaiende houten ramen met houten kozijnen met pen- en gatverbinding. Alle ramen zijn voorzien van glas-in-lood. Vóór de onderramen is een smeedijzeren traliehek aangebracht. Het venster heeft een eenvoudige ontlastingsboog en natuurstenen lekdorpel. Links van het venster bevindt zich de toegang (met een enkele deur) tot de kosterswoning, terwijl zich rechts de toegang tot de schuilkerk met een dubbele deur bevindt. De toegangen hebben forse natuurstenen bovendorpels en spitsboogvormige bovenlichten met traceringen in vierpas- en cirkelvorm. De opgeklampte deuren zijn voorzien van rijk gedetailleerd hang- en sluitwerk. De twee rechtgesloten vensters op de verdieping hebben gedrukte ontlastingsbogen met natuurstenen sluitstenen en bakstenen boogvelden in sierverband. Het rechtgesloten venster in de top bevat eveneens een kruisraam. De spitsboogvormige ontlastingsboog bevat sierverband in geel en rood en natuurstenen aanzet- en sluitstenen. De achtergevel wordt deels aan het zicht onttrokken door de uitbouw van één laag tussen kosterwoning, parochiehuis en kerk. Op de verdieping twee rechtgesloten vensteropeningen met kozijnen met pen en gatverbinding. Direct onder de houten gootlijst kleinere vensteropeningen. Er zijn grote, oude staafankers verwerkt.

Het interieur heeft de indeling grotendeels behouden met centraal een dwarsgeplaatste steektrap, waarvan de onderste treden licht scheluw lopen. De gang van de woning heeft net als de gang naar de kerk een hardstenen vloer.

Waardering

De kosterswoning van de Oud-katholieke kerk aan het Bagijnhof 21;23 is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als uitdrukking van een specifieke functie en als onderdeel van het reeds van rijkswege beschermde kerkcomplex.

- als voorbeeld van de bouwstijl, namelijk de Neo-gotiek en vanwege de karakteristieke hoofdvorm, materiaalgebruik, detaillering en interieur en de hoge mate van gaafheid daarvan.

De kosterswoning heeft stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging aan het Bagijnhof in het beschermde stadsgezicht van Delft en de ruimtelijk-functionele en visuele relatie met de kerk en de pastorie.