Duinlustweg 36, Overveen
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Onderdeel 2
Inleiding
Historische park- en tuinaanleg. De gronden waarop Koningshof is gelegen, zijn uit historisch bronnenmateriaal al bekend sinds de late middeleeuwen. Er is door de eeuwen heen sprake geweest van enige eenvoudige bebouwing, maar meer ook niet. Hiervan getuigt het duinboerderijtje.
In de meer recente tijd maakten de gronden deel uit van het grote landgoed Elswoud. Bij de bouw van het huis bestond dit gedeelte echter nog uit onontgonnen duingebied, dat wil zeggen nagenoeg onbeplante duinen. Leonard Springer ontving de opdracht om bij het huis ook een tuin te ontwerpen. Deze werd in gemengde stijl ontworpen te weten een architectonisch geometrische tuin direct grenzend aan het huis en een park in landschapsstijl daar omheen. Tevens werd begonnen met het bebossen van de duinen met dennen (pinus corsicana). In 1913 werd het bezit vergroot met de aankoop van een belendend perceel duingrond, dat eveneens werd bebost. Hierbinnen werd een patroon van sintelwegen aangelegd. Aan de zuidoostelijke zijde van de parkaanleg werd de moestuin met enige bebouwing gesitueerd. In 1919 werd naar ontwerp van D.F. Tersteeg ten westen van het huis een rosarium aangelegd. Inmiddels is dit weer verdwenen. In 1962 werd het bezit gelegateerd aan de Vereniging Natuurmonumenten die het sindsdien als natuurlandschap beheerd.
Omschrijving
HISTORISCHE PARK- EN TUINAANLEG. Evenals bij het verderop aan de Duinlustweg gelegen Duinlust is de aanleg ook hier in twee delen, een hoger gelegen duingebied en een lager gelegen parkgebied te onderscheiden. Het hoge duinterrein ligt in het noordwestelijke deel. Het lagere parkgebied ligt in het zuidoostelijke deel. Aan de oostzijde langs de Duinlustweg zijn, in aansluiting op het 18de-eeuwse duinboerderijtje, en de dienstwoningen de moestuinen aangelegd. De architectonisch-geometrische aanleg is door Springer direkt aansluitend op de zuidgevel van het huis aangelegd. Deze aanleg is in detail verloren. De plek is als lager gelegen deel in het terrein nog herkenbaar. Dit geldt overigens ook voor de voormalige rozentuin, waarvan de ruimte ten westen van het huis nog aanwezig is. Het landschappelijke deel sluit direkt aan naast en om de geometrische tuin. Het meest opvallende element is de grote open, enigszins holle weide. Deze weide wordt omzoomd door boomgroepen. Sommige hiervan zijn op kleine verhogingen geplant hetgeen de bewegelijkheid in het landschap versterkt. Vanuit het huis bestaan verschillende zichtassen over de weide. Rondom de weide door het bos bestond een patroon van slingerpaden. Deze zijn voor een deel thans sterk overgroeid, maar waarschijnlijk nog wel herleidbaar. Verder bestaat de aanleg uit slingerpaden door een parkbos. Vanaf het koetshuis loopt er in noordoostelijke richting een rechte laan naar de Duinlustweg. De oprijlaan slingert zich op de scheiding van het lage en hoge deel langs de voet van de duinen. Evenals op Duinlust bestond er hier in het landschappelijke deel geen vijverpartij.
Waardering
De HISTORISCHE PARK- EN TUINAANLEG is van algemeen belang:
- vanwege zijn plaats in het oeuvre van L. Springer;
- vanwege de op hoofdlijnen nog zeer gaaf bewaarde aanleg compleet met het samenstel der bijgebouwen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
Complex HISTORISCHE BUITENPLAATS KONINGSHOF bestaande uit
HET HOOFDHUIS (1);
DE HISTORISCHE PARK- EN TUINAANLEG (2);
DE MOESTUINBEBOUWING (3);
EEN TUINHUISJE (4);
EEN CARPORT (5);
EEN 18DE-EEUWS DUINBOERDERIJTJE (6);
EEN PORTIERSWONING (7);
HET TOEGANGSHEK (8);
HET KOETSHUIS (9);
EEN HOUTEN STALGEBOUW (10);
EEN GARAGEENSEMBLE(11A en 11B);
EEN ENKELE DIENSTWONING (12);
EEN DUBBELE DIENSTWONING (13);
EEN RIJWIELSTALLING (14 );
EEN DUBBELE DIENSTWONING (15).
Het uitgestrekte complex historische buitenplaats Koningshof, gelegen in het jonge duingebied tussen Overveen en Aerdenhout, is het meest zuidelijke in de aaneengesloten reeks Overveense landgoederen: Vaart en Duin, Duinlust en Elswout. Ook maakte het deel uit van het Borski bezit. Opdrachtgever was J. Luden die het merendeel van de bebouwing op het landgoed vanaf 1898 liet ontwerpen door de architect A. Salm. De parkaanleg in gemengde stijl werd ontworpen door de tuinarchitect L.A. Springer. In 1919 werd naar ontwerp van tuinarchitect D.F. Tersteeg een inmiddels verdwenen rosarium toegevoegd. De buitenplaats bleef particulier bewoond tot 1962, daarna ging hij over in handen van de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten die het landgoed tot op heden in bezit heeft.
De bebouwing van de historische buitenplaats staat op geruime onderlinge afstand in het oostelijk deel van het terrein, min of meer aan de voet van de jonge duinen. Het hoofdgebouw en het koetshuis staan op ruime afstand van de Duinlustweg en worden bereikt via een gebogen oprijlaan. Koetshuis, stal en garages vormen een fraai ensemble op zich zelf. Ook andere "moderne" voorzieningen zoals de rijwielstalling en de carport maken Koningshof tot een buitenplaats waarin zich de ontwikkelingen naar de moderne tijd, m.n. op het gebied van particulier vervoer weerspiegelen.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Het complex is gelegen op de hoek van de Duinlustweg en de Bentveldsweg respectievelijk de grens aan de oost- en zuidzijde bepalend. Aan de westzijde vormt de kadastrale grens ook de grens van het beschermde gebied en aan de noordzijde de balletjes lijn over het perceel.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS KONINGSHOF is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorisch en architectuurhistorische waarde als goed ontworpen, compleet en herkenbaar bewaard gebleven vroeg 20ste-eeuwse buitenplaats in de duinen van Kennemerland. De samenhangen tussen de architectuur van hoofdgebouw, koetshuis en dienstwoningen is tevens van architectuurhistorisch belang als onderdeel uit het oeuvre van de architect A. Salm. Voorts vanwege de tuinhistorische waarde als voorbeeld van een aanleg in het oeuvre van L. Springer.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Duinlustweg | 36 | – | 2051 AB | Overveen | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschapspark |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | B | 6554 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6591 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6514 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6573 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6581 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6575 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6574 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6651 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6650 | – | Bloemendaal |
| – | B | 6565 | – | Bloemendaal |