Inleiding

In oorsprong laat middeleeuws huis met halsgevel in vroege Lod.XV. vormen (XVIIIm), voorzien rijk gebeeldhouwde klauwstukken en bekroning met rocaillemotieven.

Van het middeleeuwse huis resteren delen der zij- en achtergevels (XV). Diverse oude interieurelementen, zoals kapconstructie, kozijnen en deuren (XVIIIm). Deels 17de eeuws achterhuis met kap en balklagen.

Getuige de nog geheel in middeleeuwse baksteen (formaat 26«-28x6«-7x13 cm.) gemetselde zij- en achtergevels in oorsprong 15de eeuws huis, dat omstreeks 1750 een ingrijpende verbouwing onderging. Hierbij werd een nieuwe voorgevel met rijk uitgevoerde halsgevel toege- voegd. Tevens werd ook de kapconstructie vernieuwd en vonden moderniserin- gen in het interieur plaats (kozijnen, deuren, plafonds). Recentelijk uitgevoerde vernieuwing van winkelpui naar oude vondsten uit omstreeks 1900. Het 17de eeuwse achterhuis, thans bij winkelruimte getrokken door het overbouwen van de voormalige binnenplaats, heeft dienst gedaan als bakkerij. In 1752 is de stadsbouwmeester Hendrik Viervant (1718-1775) in het bezit gekomen van dit huis. Het is heel goed mogelijk, dat de toen nog jonge architect de fraaie voorgevel heeft ontworpen.

Omschrijving

Het huis is gesitueerd aan de oostelijke zijde van de Bakkerstraat, met ter linker zijde een smalle steeg. Het voorhuis bezit een rechthoekige platte- grond, twee bouwlagen en zolderverdieping met borstwering en zadeldak met de nokrichting haaks op de voorgevel en een schild aan de achterzijde. Op het dak rode en gesmoorde oud Hollandse pannen en op de nok twee bakstenen schoorstenen. De voorgevel bezit een recentelijk gereconstrueerde winkel- pui. Hierboven is de gevel met halsgevel gemetseld in 18de eeuwse baksteen in kruisverband. Aan weerszijden van de hals rijk gebeeldhouwde klauwstuk- ken met gekrulde bladmotieven. De hals wordt bekroond door geprofileerde schouderboog met daaronder een waaiervormig rocaille-element. De vensters bezitten bakstenen strekken en hardstenen lekdorpels. In de tweede bouwlaag drie kozijnen met kraalprofiel en enkelruits schuiframen, in de derde bouwlaag kleinere kozijnen met 4-ruits ramen. In de hals een kozijn met dubbel houten luik. De aan de steeg gelegen linker zijgevel (deels gepleis- terd) bezit middeleeuws metselwerk (formaat 26«-28x6«-7x13 cm, 10 lgn = 41 cm.). De gevel bezit zware staafankers, sporen van gedicht kelderlicht en in tweede bouwlaag twee vensters met 6-ruits schuiframen (inwendig aan weerszijden van rookkanaal). Van achtergevel resteert de tweede bouwlaag, eveneens in middeleeuwse baksteen gemetseld, met grote staafankers en twee 18de eeuwse kozijnen met rollagen onder en boven en 9-ruits schuifra- men.

Het oorspronkelijk vrijstaande achterhuis bezit een rechthoekige plattegrond met licht afgeschuinde hoekgevel aan de steegzijde. Het gebouw bezit twee bouwlagen en een zadeldak met schild aan de westzijde, rode oud Hollandse pannen en 17de eeuwse topgevel met vlechtingen aan achterzijde (oostzijde). Gepleisterde gevels. De noordelijke gevel bevat grote Y- en staafankers, twee kozijnen met veelruits ramen (deels gereconstrueerd) en een kozijn met dubbel luik.

In het inwendige van voor- en achterhuis zijn onder meer van belang: kleine gewelfkelder onder achterste deel voorhuis, 18de eeuwse kapconstructie op voorhuis, bestaande uit 7 grenen dekbalkge- binten met gespijkerde verbindingen. Diverse deurkozijnen en (paneel)deuren(XVIII-XIX), eenvoudige stucplafonds (deels met houten lijsten) in voorka- mer tweede bouwlaag en gang (XVIII). Zolder bereikbaar via oude houten trapopgang.

De kap op het achterhuis bestaat uit twee dekbalkgebinten met pengatverbindingen en rechte, deels vernieuwde sporen (XVII). Het oostelij- ke juk bezit schoren naar de flieringen. Oude balklaag zichtbaar in eerste bouwlaag.

Waardering

Het huis met belangrijke, grotendeels 18de eeuwse voorgevel in Lod.XV stijl en deels middeleeuws casco (XV), deels 17de eeuws achterhuis en diverse inwendige elementen (kelder, kapconstructies, 18de eeuwse onderdelen als plafonds, deuren en kozijnen) heeft een interessante bouwgeschiedenis, welke grotendeels afleesbaar is en van belang voor de architectuur- en bouwhistorische wetenschap. Het huis is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde. Voorts van stede- bouwkundig belang vanwege situering in karakteristieke oostelijke gevelwand van de Bakkerstraat, temidden van andere rijksmonumenten. Voorts als onder- deel van de oorspronkelijke nederzettingsstructuur (rooilijn, verkaveling) van de middeleeuwse stadskern.