Inleiding

In verschillende fases tot stand gekomen complex Saxenburg, bestaande uit LANDHUIS, ENTREEHEK (zie monumentnummer 9717) en TUINAANLEG. Het landhuis werd in l9l9 gebouwd door architect J.W. Hanrath (1867-1932) voor de dames J.M. en M.A. Bierens de Haan en is gesitueerd op het terrein van het voormalige l7de-eeuwse landgoed Saxenburg, waarvan alleen de vroeg l9de-eeuwse entree, bestaande uit een ijzeren hek tussen twee hardstenen pijlers, resteert en die reeds is beschermd op basis van de Monumentenwet (zie monumentnummer 9717). Het huis is teruggelegen ten opzichte van en haaks gesitueerd op de Mollaan, vanaf het entreehek via een rechte oprijlaan bereikbaar en wordt omgeven door een tuin, die tegelijkertijd met de bouw van het huis is aangelegd naar ontwerp van de tuinarchitect D.F. Tersteeg. Deze tuin, waarvan de aanleg grotendeels gaaf bewaard gebleven is, valt mede onder de bescherming. De bouwstijl, die in het begin van de twintigste eeuw tot ontwikkeling was gebracht, onder andere door Hanrath zelf, is gebaseerd op inheemse landelijke bouwkunst. Dit blijkt uit de toepassing van een grote rieten kap, lage zijwanden en ramen met roedeverdeling. Deze elementen van landelijke bouwkunst zijn evenwel door de architect gecombineerd met een symmetrisch opgezet bakstenen bouwlichaam, geïnspireerd op de sobere l7de- en vroeg l8de-eeuwse Hollandse baksteenarchitectuur, waaraan Engelse elementen zijn toegevoegd, zoals erkers. Deze combinatie van inspiratiebronnen was al eerder toegepast door architect K.P.C. de Bazel, onder andere in het landhuis De Maerle te Huizen uit l906, waarmee het landhuis van Hanrath verwantschap vertoont.

Waardering

Complex Saxenburg is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van villabouw met entreehek en tuinaanleg uit het eerste kwart van de 20ste eeuw gebouwd in een combinatie van sobere baksteenarchitectuur geïnspireerd op Hollandse l7de- en vroeg l8de-eeuwse bouwkunst en Engelse elementen; als representatief voorbeeld uit de latere fase van het werk van architect J.W. Hanrath; vanwege de samenhang met de omringende tuin, ontworpen door D.F. Tersteeg.