Geertje Roelofsen en Piet Hein Dieben woonden met hun kinderen jarenlang in een grote stolpboerderij in de Schermer. ‘Wij hebben dat pand destijds in kleine stappen verbouwd, maar toen de kinderen de deur uit gingen wilden wij graag wat kleiner gaan wonen,’ vertelt Geertje. ‘Mijn man wilde beslist een huis met geschiedenis. Daarvoor gingen wij kijken in Amsterdam, waar wij beiden oorspronkelijk vandaan komen. Dat was een vergeefse zoektocht. In Amsterdam was het, net als in Haarlem, veel te duur. Toen besloten we om eerst maar onze boerderij in de verkoop te doen en daarna verder te zoeken.’ Piet Hein vult aan: ‘Bij de makelaar vertelden wij waar we naar op zoek waren en hij zei: ik heb wat jullie zoeken! Dat bleek in De Rijp te zijn, niet ver van onze boerderij vandaan.’ In 2007 kochten Geertje en Piet Hein de twee rijksmonumentale panden, een woonhuis en een pakhuis, in De Rijp. Geertje: ‘Het was wel wat groter dan we eigenlijk in gedachten hadden. Maar het was een mooi, stijlvol huis en het was te betalen. Het was heel mooi opgeknapt.’

Mijn man wilde beslist een huis met geschiedenis

Piet Hein ‘kreeg’ dus zijn pand met geschiedenis. Piet Hein: ‘Wij weten dat het woonhuis en het pakhuis gebouwd zijn na 1654. In dat jaar is zowat het hele dorp afgebrand en daarna dus weer opgebouwd. De Rijp was in de 17e en 18e eeuw een belangrijk redersdorp, ook in ons huis heeft een reder gewoond. Door de inpolderingen was het gedaan met de bereikbaarheid over water en dat betekende een tijd van minder bedrijvigheid en rijkdom. Uiteindelijk heeft dat er wel voor gezorgd dat hier zoveel bewaard is gebleven. Er was geen geld voor iets nieuws, men deed het met wat er was. In de periode 1965-1970 is het huis grondig gerenoveerd. De Rijp had in die jaren een actiegroep die zich inzette voor het behoud van de monumentale panden in De Rijp. Dat is dus met ons woonhuis en pakhuis gelukt.’

Ook in ons huis heeft een reder gewoond

‘De eigenaren die het pakhuis verbouwden, maakten ook een verbindingskeuken tussen het woonhuis en het pakhuis. Het pakhuis was in de tijd daarvoor een winkeltje, de eigenaresse ging vanuit het huis buitenom naar het pakhuis. Wij kunnen nu binnendoor naar onze studeerkamers. Piet Hein zit boven in het pakhuis en ik beneden.’ Geertje zette zich als nieuwe en pas gepensioneerde inwoner van De Rijp meteen in als vrijwilliger voor museum ‘In Het Houten Huis.’ Geertje: ‘Dat staat hier een paar huizen verderop. Daar heb ik toch ook nog het een en ander over ons huis ontdekt, want daar zijn mensen die van vroeger veel weten te vertellen.’

Wij kunnen nu binnendoor naar onze studeerkamers

Piet Hein: ‘Geertje wilde hier alleen naartoe als de tuin helemaal op de schop zou gaan.’ Geertje: ‘Wij waren uitzicht over het water gewend en dat wilde ik hier ook. Een tuin terugbrengen naar hoe het hier oorspronkelijk was, dat ging toch al niet, want we weten niet hoe het was destijds. Al hebben we door het tuinproject wel meer zicht gekregen op de bedrijvigheid hier. Er werd een langgerekte vijver gegraven en daar omheen hebben we een grassentuin aangelegd. Onder de huidige vijver vonden wij de restanten van een oude waterput. Die hebben wij daar onaangeroerd onder de gemetselde vijver laten zitten. Evenals de restanten van een kelder, die er het bewijs van zijn dat het huis ooit groter was.’ De grond in de tuin was behoorlijk vervuild. Geertje: ‘Wij hadden al eens gehoord van mensen die onze panden van vroeger kenden, dat in het pakhuis een leerbewerker heeft gezeten. Die bedrijvigheid heeft voor vervuilde grond gezorgd. We hebben een deel van de grond afgegraven en afgevoerd, maar het lijkt ons niet verstandig om hier groenten te verbouwen. Ook daarom was mijn plan voor een vijver en grassen prima passend.’

Wij vonden de restanten van een oude waterput

Geertje en Piet Hein vinden het jammer dat ze weinig kunnen doen om hun monument te verduurzamen. ‘Wij hebben meteen gekeken hoe we konden isoleren. Maar eigenlijk waren alleen achterzetramen een optie. Onder de vloer is geen kruipruimte waar we isolatie kunnen aanbrengen. Zouden we dat toch willen, dan betekent dat een zeer grootscheepse ingreep en daar schrikken wij voor terug. De houten vloer is daarvoor te mooi. En datzelfde geldt eigenlijk ook voor de muren. Voorlopig laten we het dus bij hoe het nu is.’

Wij hebben meteen gekeken hoe we konden isoleren

‘Wij willen onze monumenten goed onderhouden, daarom zijn wij lid van de Monumentenwacht,’ vertelt Piet Hein. ‘De inspecties leveren ons altijd wel wat op. Zij zien dingen die wij niet zien en dat is goed. Eerst schrikken we even van het inspectierapport, waarin staat wanneer we wat aan moeten pakken. Maar daarna gaan we ermee aan de slag. Daarvoor werken we met een vaste aannemer die ervaring heeft met monumenten.’ Mart Noome, de monumentenwachter die eens in de paar jaar bij Geertje en Piet Hein de inspectie komt doen, woont zelf ook in De Rijp. ‘Ik ben erg blij met eigenaren zoals zij. Ik kom al bij ze sinds 2007 en ik vind ze heel erg geïnteresseerd en betrokken. Een inspectie begint binnen en dan werk ik het pand af van boven naar beneden. Vervolgens ga ik naar buiten voor inspectie van het dak en de goten. Als het nodig is, voer ik noodreparaties uit. Daarom zijn wij uiteindelijk ook opgericht: als er verval ontstaat, moet dat onmiddellijk een halt worden toegeroepen.’

De inspecties leveren ons altijd wel wat op