Nieuwerhoek, Loenen aan de Vecht

HOOFDGEBOUW. Onderkelderd symmetrisch witgepleisterd rechthoekig twee verdiepingen hoog huis uit het eind van de 17e of begin van de 18e eeuw, met vijf venster-traveeën brede voor- en achtergevel onder omlopend schilddak met grijze pannen gedekt; op de nokhoeken is het dak voorzien van vier vierkante witgepleisterde schoorstenen met overstekende loden pyramidevormige kappen met ingezwenkte vlakken. De vier hoeken van het huis zijn voorzien van vier omlopende pilasters, die - gezien verfrestanten op de pilaster aan de zuidwesthoek - waarschijnlijk eens roze van kleur waren. De witte pleisterlaag alsmede de empire schuifvensters dateren waarschijnlijk uit 1827 of kort hierna, toen Willem Pieter Pook van Baggen de buitenplaats verwierf en diverse verfraaiingen aan het huis liet aanbrengen (zoals vermoedelijk de empireramen en het geschilderd behang in de kamer aan de zuidwestzijde van het huis). Voor(west-)gevel: vijf traveeen brede voorgevel, met licht uitspringende twee bouwlagen hoge middenrisaliet, waarin dubbele glazen ingangsdeuren met halfrond 3-ruits bovenlicht met twee diagonale roeden. De deur wordt aan weerszijden en aan de bovenzijde omlijst door twee pilasters en een kroonlijst. Aan elke zijde van de middenrisaliet beganegrond-niveau twee empire schuifvensters, voorzien van een 6-ruitsindeling; aan weerszijden groene luiken. Op eerste-verdieping-niveau vijf empire schuifvensters, voorzien van een 4-ruitsindeling, aan weerszijden groen (buitenzijde) en witte (binnenzijde) persiennes. Zoals bij alle gevels wordt de bovenzijde van de gevel door rijke kroonlijst afgesloten waarin gootwerk. Boven tweede en vierde travee halfronde dakkapel met houten wangen. Noordgevel: op beganegrond-niveau een rechthoekige witgepleisterde uitbouw (waarin keuken), waarvan gevelvlakken aan de bovenzijde door kroonlijst (waarin gootwerk) wordt afgesloten. Eerste verdieping: twee aan de voorzijde identieke vensterpartijen. Tweede verdieping: een dakkapel als aan voorzijde. Oostgevel: identiek aan de voorgevel, met uitzondering van de licht uitspringende middenrisaliet, waarvoor een halfrond op hardstenen bordes van twee treden geplaatst zuilenportiek van vier houten wit geschilderde zuilen met entasis op ronde hardstenen sokkels, onder kroonlijst, waarboven een halfrond balkon met gietijzeren empire balustrade. Zuidgevel: in het midden op beganegrond-niveau gelegen half cirkelvormig uitgebouwde witgeschilderde wintertuin centraal op beganegrond-niveau, in 1914 gebouwd door Stoomtimmerfabriek K. van Nes te Boskoop, bestaande uit een bakstenen onderbouw, waarboven een koepelvormige dakconstructie van glas en gietijzer, aan de bovenzijde vlak afgeplat en afgedekt door een met geprofileerde kroonlijst omrand halfcirkelvormig dak. De onderbouw van deze, in Nederland zeldzaam geworden, wintertuin is samengesteld uit zeven traveeen met schuifvensters met 6-ruitsindeling. Centraal aan zuidzijde een dubbele deur met 6-ruitsindeling. De traveeen zijn van elkaar gescheiden door zes ronde zuilen en twee tegen de gevel van het huis geplaatste halfzuilen, die kroonlijst (waarin gootwerk) en dakconstructie schragen. De wintertuin is gebouwd op een aan de zijkanten kwartcirkelvormig en aan de voor(zuid-)zijde rechthoekig uitgebouwd bordes, waarop langs de randen ter afsluiting zeven sokkels en twee tegen de gevel van het huis geplaatste halfsokkels zijn aangebracht, waartussen smeedijzeren hekwerk. Boven de recentelijk door kopieën vervangen sokkels de oorspronkelijke afdekplaten, waarboven zeven hele en twee halve zinken siervazen uit 1914. Op tweede-verdieping-niveau een dakkapel als aan overige gevels. Interieur: hal over de gehele diepte van het huis met stucwerk van Van Logteren. Trappehuis met snijwerk van Van Logteren. De zuidwand van de wintertuin voorzien van grillig bewerkte in bruut kunststeen aangebrachte wandbekleding, waarin in een primitief patroon onbewerkte houten takken; laatstgenoemden aangebracht ter (schijnbare) ondersteuning van de dakconstructie.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
398072
Complexnaam
Nieuwerhoek
Provincie
Gemeente
Complexomschrijving

BUITENPLAATS NIEUWERHOEK, kern van de vroegere buitenplaats, bestaat uit een aan de Vecht gelegen huis en twee bijgebouwen uit het eind van de 17e of begin van de 18e eeuw, een bakstenen brug met smeedijzeren hekwerk naar de Vecht, een bakstenen brug met smeedijzeren toegangshek aan de Rijksstraatweg, een beknopte aanleg in landschapsstijl uit de eerste helft van de 19e eeuw, met slingerpaden, gazon, een gesloten bosgedeelte en een piedestal in Lodewijk XV-stijl. Het bordes van de ingangspartij van het huis wordt gemarkeerd door twee manshoge laat 17e-eeuwse vazen in Marot-stijl op sokkels. Tussen het jaagpad en de plaats een 19e-eeuwse bakstenen stuw. Het 18e-eeuwse hek van de voormalige overtuin en moestuin ten westen van de huidige buitenplaats behoort nu tot de buitenplaats Cronenburgh. De aanleg grenzend aan de beide bijgebouwen is als particuliere tuin en erf bij deze bijgebouwen in gebruik. Deze tuinen en erven (kadastrale percelen Loenen nrs. B1380 en B1276), die van recente datum zijn, zijn in cultuurhistorisch opzicht van ondergeschikte betekenis. De huidige aanleg van de buitenplaats vond zijn beslag in en kort na 1827, toen W.B. Pook van Baggen het huis, de bijgebouwen en de plaats van de oorspronkelijk grotere buitenplaats Nieuwerhoek kocht, het perceel uitbreidde met een voordien tot de buitenplaats Ruygenhof behorend terrein, er een aanleg in landschapsstijl liet realiseren en verbouwingen aan het huis liet uitvoeren. Het omgrenzingsplan van de aldus verkregen plaats, dat geheel met het huidige omgrenzingsplan overeenkomt, is samengesteld uit onderdelen waarvan de aanleg uit het eind van de 17e of begin van de 18e eeuw dateren: de noordgrens wordt bepaald door een gedeeltelijk gedempte scheisloot en het kadastrale perceel Loenen nr. B1248, de oostgrens door het jaagpad langs de Vecht (door een scheisloot van de plaats gescheiden), de zuidgrens door een scheisloot en de westgrens door de Rijksstraatweg. In 1914 werd door de Firma Van Nes aan de zuidzijde van het huis een wintertuin op halfcirkelvormige grondslag gebouwd, met een bijbehorend terras met zinken siervazen op sokkels langs de randen. De historische buitenplaats Nieuwerhoek is samengesteld uit de volgende onderdelen:1. HOOFDGEBOUW (Huis Nieuwerhoek), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398072.

2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398073.

3. NOORDELIJK BOUWHUIS (Rijksstraatweg 80), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398074.

4. ZUIDELIJK BOUWHUIS (Rijksstraatweg 76), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398075.

5. TOEGANGSBRUG MET HEKWERK AAN RIJKSSTRAATWEG, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398076.

6. BRUG MET HEKWERK TUSSEN HET JAAGPAD EN DE OOSTZIJDE VAN DE PLAATS, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398077.

7. TWEE SIERVAZEN MET SOKKELS BIJ BORDES INGANGSPARTIJ VAN HET HUIS, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398078.

8. PIEDESTAL BIJ DE ZUIDELIJKE SCHEISLOOT, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 398079.

9. BAKSTENEN STUW, TUSSEN HET JAAGPAD EN DE OOSTZIJDE VAN DE PLAATS, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met het monumentnummer: 398080.

De historische buitenplaats Nieuwerhoek is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang, omdat

- het een goed en gaaf bewaard voorbeeld is van een kleiner Vechtbuiten met vroeg 19e-eeuwse aanleg in landschapsstijl;

- bij deze aanleg diverse waardevolle oudere elementen van de historische buitenplaats bewaard zijn gebleven, zoals het huis, het architectonisch ensemble van huis en bijgebouwen, de laat 17e- of vroeg 18e-eeuwse omgrenzing en het ernaast gesitueerde jaagpad;

- de aan het huis gebouwde gaaf bewaarde wintertuin uit 1914, die in Nederland zeldzaam is geworden.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Rijksstraatweg 78 3632 AD Loenen aan de Vecht Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 1381 Loenen
Naar boven