Inleiding

Complex bestaande uit een giet- en smeedijzeren TOEGANGSHEK en twee gietijzeren GRAFMONUMENTEN (van de families Brumsteede en Van Bulderen), behorende tot de (niet van rijkswege) beschermde Noorderbegraafplaats. Deze werd in 1822 aangelegd op grond van het Napoleontische decreet van 1810 dat het begraven in de kerk verbood. In plaats daarvan was begraven alleen nog toegestaan op de al bestaande kerkhoven rondom of nabij de kerk of op speciaal daartoe aangewezen gronden buiten de toenmalige stads- of dorpsgrenzen. Ook de Noordebegraafplaats kreeg zo een plaats buiten de bebouwde kom. De begraafplaats als zodanig wordt niet beschermd daar zij sedert 1822 verschillende malen is gewijzigd. Op het terrein bevinden zich behoudens de drie te beschermen onderdelen nog verschillende andere grafmonumenten die kenmerkend zijn voor de 19e-eeuwse grafkunst. Deze zijn echter van lokaal belang. Een aantal van de ijzeren graftekens op deze begraafplaats is vervaardigd door de Asser IJzer- en Metaalgieterij, een bedrijf dat onder meer was gespecialiseerd in funerair gietijzer.

Waardering. Het (giet)ijzeren toegangshek en de twee grafmonumenten van de families Brumsteede en Van Bulderen op de Noorderbegraafplaats zijn in verschillende opzichten waardevolle objecten. Zij zijn in de eerste plaats van cultuurhistorisch belang als typische uitingen van de negentiende eeuwse grafcultuur in Nederland. Dergelijke in ijzer uitgevoerde, nog min of meer gave hekken en rijk versierde, met aan de contemporaine bouwstijlen refererende grafmonumenten voor de beter gesitueerden zijn bovendien vrij schaars geworden, waardoor ze grote zeldzaamheidswaarde hebben. De hekken en de graftekens zijn tevens van belang als onmisbare onderdelen van een oude, vroeg 19e-eeuwse aanleg, waardoor ook hun ensemblewaarde groot is. De begraafplaats is tevens onderdeel van het beschermd stadsgezicht Assen.