Inleiding KERKGEBOUW, genaamd de Zuiderkerk, gesitueerd in de gesloten, uit overwegend uit eind negentiende-eeuwse herenhuizen bestaande oostelijke gevelwand van de Stationsstraat, gebouwd in 1900-1901 in opdracht van de Gereformeerde Gemeente als een van de vroegste grote gereformeerde stadskerken van Nederland naar ontwerp van de Amsterdamse architect Tjeerd Kuipers in samenwerking met de plaatselijke bouwkundige Y. van der Veen in een eclectische bouwstijl waarin traditionele en vernieuwingselementen zijn verwerkt. Het gebouw is in 1984 verbouwd tot wooneenheden en daartoe inwendig gedeeltelijk verbouwd.

Omschrijving

Het gebouw is opgetrokken op een T-vormige plattegrond. De toegangspartij met tochthallen en vroegere vestibule grenst onmiddellijk aan de straat en is één bouwlaag met balustrade hoog. De voorgevel is drie traveeën breed en evenals het overige metselwerk opgetrokken uit rode baksteen. In de linker en rechter travee bevinden zich onder verdiept liggende rondbogen zware dubbele deuren met ijzerbeslag in de vorm van een cirkel. In de middelste travee is onder een segmentboog een groot venster aangebracht met een tracering van geprofileerde baksteen en ingevuld met glas-in-lood. Op de verdieping bevindt zich in het midden een verdiept liggend register van rondboogvenstertjes, dat om en om door zuiltjes met teerlingkapitelen en muurdammen gesteund wordt. Aan weerszijden is een ondiep balkon en daarachter bevinden zich de geveldelen van opgang en galerij. Ook hier zijn de gevels afgesloten met gemetselde balustrades. De zijtraveeën zijn gedekt met van leien voorziene tentkapjes. In deze traveeën zijn de torens opgenomen, de zuidelijke laag, de noordelijke hoog opgaand en voorzien van een balkon, galmgaten, velden voor uurwerken (die ontbreken), een trans en een van kapellen voorziene spits. Het eigenlijke kerklichaam is aan de voorzijde gesloten met een tuitgevel, waar in metselwerk een roosvenster is gesuggereerd. Inwendig nog van belang de nog in het zicht zijnde oorspronkelijke zijgevels met tracering, glas-in-loodramen en galerijen, de houten orgeltribune met houten balustrade en het houten gewelf met beschildering in Art Nouveau-stijl.

Waardering

Kerkgebouw, fraai vormgegeven in een eclectische bouwstijl waarin traditionele en verniewingsstijlelementen zijn toegepast in combinatie met een overwogen toepassing van natuursteen voor muurwerkafsluitingen en als ornament, van algemeen belang vanwege zijn cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde vanwege de architectonische kwaliteit van het ontwerp alsmede vanwege de betekenis van het gebouw voor de geschiedenis van de Nederlandse kerkenbouw voor Gereformeerden en vanwege de plaats die het gebouw inneemt binnen het oeuvre van architect Tj. Kuipers. Bovendien is het gebouw een waardevol architectonisch element in de gesloten oostelijke gevelwand van de Stationsstraat in Groningen.