499079, Nijega

Inleiding

Schuilgaand in de haagbeuk aan de Hearrewei is het gietijzeren HEK op een laag bakstenen muurtje als erfscheiding opgetrokken. Volgens de inscriptie op een hardstenen neut bij het voetgangershek is het in 1894 geplaatst, kort na de verbouwing van de kerk. Het zuidelijk gedeelte van het hekwerk is niet meer geheel intact. De erfscheiding van het kerkhof is voor de overige zijden gerealiseerd door de haagbeuk met eikebomen welke op ca 10 meter onderlinge afstand staan.

Omschrijving

Een bruin bakstenen muurtje met om de ca 2 meter een hardstenen neut waarin de gietijzeren stijlen van een ijzeren hekwerk met dubbele rij gegoten lanspunten. Het rechter uiteinde is voorzien van een gebogen vleugel; het linker uiteinde is over een afstand van ca twee meter niet meer aanwezig.

Ongeveer in het midden van het hekwerk is de toegang tot het kerkhof, bestaande uit een brede toegang met een dubbel hek en een enkelvoudig voetgangershek ter linkerzijde. Het gebogen dubbele toegangshek met het opschrift in gietijzeren letters MEMENTO / MORI //, is opgehangen aan bekroonde gietijzeren stijlen waarin van boven naar beneden vergankelijkheidssymbolen zijn verwerkt: een gevleugelde zandloper, twee kruislings geplaatste zeisen met op het snijpunt een staartbijtende slang, twee kruislings geplaatste omgekeerde toortsen met een banderolle op de kruising. Op de neut van de stijl links van het voetgangershek is de inscriptie aangebracht: J.K. INIA 1894 //.

Waardering

Het giet- en smeedijzeren hekwerk is van architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang:

- als contemporaine terreinafscheiding,

- vanwege de bijzondere decoratie met fraaie vergankelijkheidssymboliek,

- vanwege het feit dat het monumentale karakter van de kerk met de reeds beschermde toren wordt versterkt.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
499079
Complexnaam
Kerkcomplex
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Op een rechthoekig perceel ten noord-westen van de kruising van de Hearrewei en de Lijkweg ligt de KERK van het dorp Nijega. Tot de samenstellende onderdelen van het complex worden gerekend het HEKWERK aan de O-zijde op een gemetseld muurtje. Het hekwerk gaat grotendeels schuil onder een beukenhaag, waarin om de ca. 10 m een eikeboom, die het kerkhof aan alle vier zijden omgeeft. De aanplant hangt samen met de uitbreiding van het kerkhof (vermoedelijk) ca. 1935 in W-richting; aan de rand van de omgrachting is (nadien?) een nieuw barehok gebouwd.

Ter plaatse van de huidige kerk stond in de 16de eeuw en vermoedelijk al veel eerder, een zaalkerk met klokkestoel. De oude kerk werd in 1850 en 1893 verbouwd en in het laatste jaar voorzien van een TOREN met torenuurwerk, waarin een oude luidklok hangt (Rijksmonument nr. 33984).

De kerk werd in 1957 inpandig bijna geheel vernieuwd. Van het oude meubilair bleef het orgel uit 1893 op de orgelgalerij behouden.

Het lijkbarehuis en de grafmonumenten op het kerkhof zijn van ondergeschikt belang voor bescherming van rijkswege.

Waardering

Het kerkgebouw en hekwerk zijn van algemeen cultuur-historisch en architectonisch belang:

- vanwege de kerkhistorische ontwikkelingen die het mogelijk hebben gemaakt in een relatief kort tijdsbestek vernieuwingen aan de kerk te plegen,

- vanwege de toegepaste trant als de ornamentiek van de verbouwing van 1893,

- vanwege de redelijke mate van belang binnen het oeuvre van de gemeentearchitect D.D. Duursma uit Drachten,

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur,

- vanwege de hoge mate van gaafheid van de samenstellende onderdelen van het complex,

- als belangrijk en markant herkenningspunt in en van het dorp.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Hek Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Nijega Bij Hearrewei 1 Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
F 1864 Oudega
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1894 1894 vervaardiging
Naar boven