Inleiding

De Gereformeerde KERK in Rottevalle is, evenals de pastorie ernaast, in 1937 gerealiseerd naar ontwerp van T. van der Kooi uit Drachten in een bouwtrant karakteristiek voor de dertiger jaren. De kerk vertoont sterke overeenkomst met de gereformeerde kerk te Twijzel. De kerk vervangt een kerkgebouw uit 1874 waarvan de gedenksteen is ingemetseld in de buitenmuur van de uitbreiding van de vergaderzaal met het opschrift: "EBENHAEZER / (...)/ den 1 maart 1874, aan dit gebouw / den eersten steen gelegd. / (...) //. De kerk staat ruim teruggerooid van de openbare weg en is daarvan gescheiden door een tuinmuurtje met buis, dat voorlangs de pastorie doorloopt. De aldus gecreëerde kerktuin is ingericht met grasperken aan weerszijden van het toegangspad en van de belendende kavels gescheiden door ligusterhagen. De kerk is in 1950 en 1971 aan de achterzijde gewijzigd door vergroting van de consistorie, vergaderzalen en wijziging van de voorhal.

De wijzigingen vallen buiten bescherming van rijkswege wegens geringe architectonische waarde.

Omschrijving

De kerk heeft globaal een rechthoekige plattegrond met twee tweezijdige uitbouwen onder een schuine hoek. Het totale bouwblok is intern geleed door een voorhal (vernieuwd 1971), de eigenlijke kerkzaal, de consistorie en vergaderzalen (gewijzigd en vergroot). De kerk wordt gedekt door een steil zadeldak belegd met matzwart geglazuurde Romaanse pannen en gevelpannen. De gevels zijn opgetrokken in rode gevlamde bakstenen op een trasraam van gesinterde klinkers. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld: in het midden de rondbogige entree met in de terugsprong dubbele deuren, elk voorzien van vier geslepen glasruitjes. Aan weerszijden van de stoep, thans oprit, zijn twee gemetselde bloembakken. In de gevel aan weerszijden van de entree zijn drie smalle verticale drieruits glas-in-loodvensters in stalen kozijnen. Boven de entree vijf lange smalle verticale vensteropeningen met glas-in-loodramen in stalen kozijnen.

De buitenste twee vensterstroken tellen zes ruiten, de middelste drie zeven ruiten. Boven de vensters zijn rollagen, eronder bakstenen afzaten. De gevelhoeken aan de voor- en achtergevel verjongen zich omdat ze als steunberen uit het lood zijn opgemetseld. De zijgevels zijn vijf raamtraveeën diep en geleed door steunberen en door de tweezijdige uitbouwen onder schilddaken. De ramen in de zijgevel bestaan uit tweelichtsvensters van vier ruitjes met glas-in-lood. In de voorhal van de kerk is de gedenksteen met opschrift: "OP DEN 14DEN MEI 1937 WERD DE EERSTE STEEN / (...) //.

Het interieur van de kerk met houten spitsbooggewelf en eenvoudige gekleurde glas-in-loodramen, is vrijwel ongewijzigd en bevat ondermeer twee lampen, contemporaine en kubistisch vormgegeven psalmborden, ponkhouders en aan de oostelijke korte zijde het preekgestoelte met het orgelfront erboven. Het electro-pneumatische orgel met unitsysteem heeft twee klavieren en pedaal en is ca. 1937 geleverd door de fa. Valcx en Van Cauteren. Orgel en orgelkas zijn niet van waarde uit het oogpunt van monumentenzorg.

Waardering

De gereformeerde kerk uit 1937 is van cultuurhistorisch en architectonisch belang:

- als uitdrukking van een sociaal-economische en geestelijke ontwikkeling, m.n. van de geschiedenis van de gereformeerde kerk in dit gebied,

- vanwege de redelijke mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,

- vanwege de hoge mate van architectonische gaafheid van het exterieur en het interieur,

- vanwege de visuele gaafheid in het straatbeeld.