Inleiding

Het WOONHUIS in de trant van de Jugendstil is in 1906 gerealiseerd naar ontwerp van de Groninger architect J.P. Hazeu, voor A. Bruins Slot, burgemeester van Smallingerland. Het huis is door de aanleg van de Lange West in 1956 thans hoekwoning. De groot aangelegde tuin is grotendeels verloren gegaan door deze straataanleg en de aanbouw van een vm. leslokaal aan de achterzijde. In 1956 is het pand verbouwd, waarbij de indeling van de woning gedeeltelijk werd veranderd t.b.v. het geven van onderwijs. Het genoemde aangebouwde leslokaal en een nieuwe garage vallen buiten bescherming van rijkswege vanwege de geringe monumentale waarde, evenals de gebogen tuinmuur. Het woonhuis is intern recentelijk gerenoveerd.

Omschrijving

Het woonhuis is opgetrokken op een vrijwel rechthoekig grondplan, maar bestaat ogenschijnlijk uit drie bouwvolumes: een zit/ontvangstkamer onder een driezijdig schilddak tegen een rechte achtergevel met een grotendeels houten serre aan de zuidzijde; een teruggelegd tussengedeelte met entreepartij onder geknikt zadeldak en een in twee bouwlagen opgetrokken woongedeelte onder plat dak met gekanteelde gevelafsluiting en beganegronds een driezijdige erker waarop een balkon met een ijzeren hekwerk met zweepslagmotief. De daken met verschillend vormgegeven kajuiten zijn belegd met bruin geglazuurde Tuile-du-Nord pannen. De overstekende dakgoot wordt gedragen door houten consoles, welke bij het zuidelijke bouwdeel met elkaar verbonden worden door een rode bakstenen rollaag. Het witgepleisterde muurwerk rust op een deels tot aan de onderdorpels van de ramen doorlopend even uitspringend trasraam van bruine bakstenen. Voorts worden de drie bouwvolumes visueel met elkaar verbonden door een rode bakstenen rollaag ter hoogte van de wisseldorpels van de vensters.

De gevels worden verlevendigd door rode strengpersstenen rond- en segmentbogen boven de H-vensters met overwegend tien- en twaalfruits bovenlichten. Opvallend is het grote hoefijzervormige venster van de ontvangstkamer, dat voorzien is van glas-in-loodramen met waterleliemotieven. De rode strengpersstenen cirkelboog met uitkragende rollaag rond dit venster heeft nauurstenen aanzet- en sluitstenen. Voor de entree is een tweetreeds natuurstenen stoep en een granieten vloer. De houten deur heeft een sierlijk ijzeren hekje voor het getoogde venster. De zijlichten en het halfronde bovenlicht zijn voorzien van glas-in-lood vensters met leliemotieven. De overstekende dakrand boven de entree wordt gedragen door sierspantjes. Het bouwvolume van twee lagen heeft een over de zijgevels doorlopende afzaat en drie eveneens doorlopende strengpersstenen sierbanden. Twee vensters van de ontvangstkamer, aan de achter- en zijgevel, zijn voorzien van glas-in-lood met bloemmotieven. Voorts is de detaillering van de zij- en achtergevels vergelijkbaar met de voorgevel, doch soberder; de achtergevel is door de verbouwing niet meer geheel oorspronkelijk.

In het interieur bevinden zich een aantal waardevolle Jugendstil onderdelen: inde ontvangstkamer ondermeer een met kastanjeblad en - bloemmotieven beschilderd stucplafond en dito schoorsteen, en glas-in-lood ramen met waterleliemotieven. De stucplafonds in de hal zijn niet meer in de oorspronkelijke kleurstelling; de boven- en zijlichten van de entree zijn voorzien van glas-in-lood met leliemotieven.

Waardering

Het woonhuis in 1906 te Drachten gerealiseerd is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang vanwege:

- de toepassing van de Jugendstil-bouwtrant in het algemeen alswel de verspreiding daarvan binnen de provincie Friesland,

- de plaats die het ontwerp inneemt binnen het oeuvre van de architect J.P. Hazeu, die veelal in Groningen werkte,

- de hoogwaardige esthetische kwaliteit van het ontwerp, die onder andere tot uiting komt in de geleding van de hoofdmassa en de daarmee samenhangende functionele scheiding van de ruimten,

- de bijzondere detaillering en ornamentiek,

- de hoge mate van architectonische gaafheid van het in- en exterieur,

- de markante ligging op de hoek van de Noorderbuurt en de Lange West en daarmee voor het aanzien van de Noorderstraat.