Poortgebouw kloostercomplex, Maastricht
Inleiding
Neo-gothisch POORTGEBOUW van het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen, 1870-1871, ook aangeduid als gebouw N, de Jozefbouw of de Bogeningang. Gesitueerd tussen de twaalfde eeuwse bogen die het westwerk van de St.Servaaskerk steunen en oorspronkelijk de verbinding vormden met de proosdij, de ambtswoning van de proost van het kapittel van St.Servaas.
Omschrijving
Rechthoekige plattegrond, in dwarsrichting ten opzichte van het St.Servaasklooster. Asymmetrische lijstgevel over drie bouwlagen, waarachter een bouwvolume schuil gaat onder een zadeldak met zinken bedekking.
Bakstenen gevel, gemetseld in kruisverband. Geprofileerde plint met hardstenen lijst. Natuurstenen dorpels en vensterlijsten.
Segmentboogvormige strekken met gele bakstenen aanzet- en sluitstenen.
Sierankers. Natuurstenen gevelstenen met vierpasornament.
De gevel telt vijf vensterassen waarin rechthoekige kruiskozijnen met zandstenen traceringen; spitsboogvormige vensterlijsten met verticale zandstenen traceringen en driepas bovenlichten met glas-in-lood; oeil-de-boeuf-vensters met driepas; zowel segmentboogvormige als rechthoekige geornamenteerde natuurstenen deurlijsten, verticale bovenlichttraceringen. Een daarvan is voorzien van het beeld van de H. Carolus Borromeus uit 1873.
Het poortgebouw van het kloostercomplex beschikt over een waardevol INTERIEUR waarin onder meer de geornamenteerde tegellambrizeringen en tegelvloeren van belang zijn.
Waardering
Het poortgebouw van het kloostercomplex Onder de Bogen is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling. Het poortgebouw is vanwege de bouwstijl, de esthetische kwaliteit, het materiaalgebruik en de ornamentiek van groot architectuurhistorisch belang. Het poortgebouw is gesitueerd in het beschermde stadsgezicht Maastricht, is vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling van de stad en is van zeer groot belang voor het aanzien van de stad. Het pand beschikt over een redelijke mate van architectonische gaafheid en is van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de Maastrichtse binnenstad.
Het poortgebouw is bovendien architectuurhistorisch, typologisch en functioneel zeldzaam te noemen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Complexomschrijving
KLOOSTERCOMPLEX van de Nederlandse Provincie van de Congregatie van de Liefdezusters van de H. Carolus Borromeus, ook bekend als de Zusters Onder de Bogen. Deze Zusters vestigden zich in 1845 in de voormalige proosdij, de ambtswoning van de proost van het kapittel van St.Servaas, onmiddellijk ten westen van de St.Servaaskerk. De nog altijd aanwezige twaalfde eeuwse bogen over het St.Servaasklooster vormden, met hun inmmiddels verdwenen houten loopbruggen, de verbinding tussen proosdij en kerk. In 1845 werd het terrein van de proosdij nog aan de westzijde afgesloten door de oude stadsmuur van 1229.
Het kloostercomplex van de H. Carolus Borromeus breidde zich echter uit op een terrein tussen het St.Servaasklooster en de verder westelijk gelegen Kommel. Het gevolg hiervan was dat voor de bouw van de kapel in 1899-1900 een deel van de walmuur werd gesloopt.
De bescherming strekt zich uit over het poortgebouw (1870/1871) tussen de twaalfde eeuwse bogen; de kloosterkapel van architect Johannes Kayser uit 1899-1900 op het binnenterrein, waarvan het interieur in 1981 werd gerestaureerd; het noviciaatshuis uit 1909-1910, dat gedeeltelijk gebouwd werd op de dertiende eeuwse proosdijgewelven en waarin de deels dertiende eeuwse voorgevel van de zogenaamde hoge leenzaal geintegreerd is, plus het met de tegelijkertijd verhoogde proosdijgebouw uit 1682; aan de noordzijde van het noviciaat het damespension van architect Alphons Boosten uit 1936, thans bekend als het Elisabeth Gruytershuis.
De restanten van de dertiende eeuwse walmuur en de zgn. 'Refugie van Herckenrode' behoren eveneens tot het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen en genieten reeds rijksbescherming.
Het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen is van cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling. Het complex is van belang voor de geschiedenis van de architectuur, vanwege de betrokkenheid van een aantal gerenommeerde architecten, vanwege de esthetische kwaliteiten van de samenstellende onderdelen, het materiaalgebruik en de ornamentiek. Het kloostercomplex maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht Maastricht, is vanwege de situering ten zeerste verbonden met de ontwikkeling van de stad en is van zeer groot belang voor het aanzienvan Maastricht.
De complexonderdelen beschikken over een redelijk tot hoge mate van architectonische gaafheid, een hoogwaardige architectonische kwaliteit en zijn van zeer groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.
Het kloostercomplex is beschikt over een streekgebonden architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Kloosterpoort | Religieuze gebouwen | Klooster, kloosteronderdl | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Sint Servaasklooster | 14 | – | 6211 TE | Maastricht | City | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 4981 | – | Maastricht |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1870 | 1871 | – | vervaardiging |