Inleiding

Het WOONHUIS aan de Midlumerlaan 5 ligt op een klein erf dat met de oostzijde aan de stadsgracht grenst; aan de achterkant en aan de oostzijde grenst het aan de naburige erven van Midlumerlaan 3 en 7-9. Het erf wordt aan de voor- en zijkant begrensd door een niet oorspronkelijk hek. Het huis is gebouwd in 1908 in Overgangsarchitectuur en Art Nouveau kenmerken. De bijkeuken die tegen de achtergevel is aangebouwd, is later verder uitgebreid. Deze komt niet in aanmerking voor de bescherming van rijkwege.

Onder de bescherming vallen zowel het exterieur als onderdelen van het interieur.

Omschrijving

Het woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond met aan de voor-, achter- en zijkant een uitbouw. Het is gebouwd in twee bouwlagen met een zolderverdieping. Het samengestelde schilddak met zadeldak en wolfeind wordt door bruin geglazuurde kruispannen gedekt. De dakhelling aan de westzijde wordt bij de daklijst onderbroken door de lange horizontale dakkapel. De drie schoorstenen zijn bepleisterd en voorzien van bakstenen detaillering. Twee keramische pironnen sluiten de twee uiteinden van de nok. Het gebouw is in bruine bakstenen opgemetseld en is vanaf de bovenlichten van de eerste bouwlaag wit bepleisterd. Vier bakstenen banden sieren het bepleisterde gedeelte. De zuid- of voorgevel is in tweeën gedeeld. In het rechter geveldeel het portiekje met voordeur; het linker deel is risalerend en steekt licht uit ten opzichte van het rechter geveldeel. Het portiekje bestaat uit drie natuurstenen treden, een natuurstenen vloer, betegelde wanden met florale motieven en een brede houten voordeur met originele brievenbus en bel. Aan weerszijden van de voordeur bevinden zich twee zijlichten met glas-in-lood. Boven het afdak van het portiekje, dat ook met rood geglazuurde kruispannen is bedekt, bevindt zich een boogtrommel met gebogen strek en gemetselde mozaïek-decoratie. Rechts van het portiekje is een driedelig venster, waarvan het middendeel hoger is dan de zijdelen. De bovenlichten zijn respectievelijk twaalf- en zesruits. Hierboven een gebogen bakstenen strek met in de boogtrommel een gemetselde mozaïek-decoratie. Op de eerste verdieping twee H-vensters met vijftienruits bovenlichten, bakstenen strekken en bakstenen lekdorpels. In het linker geveldeel zit een driezijdige erker, die wit is bepleisterd. In de erker drie H-vensters met meerruits bovenlichten. In het midden hiervan bevindt zich een rechthoekige grotere ruit. Boven de erker een balkon waarop een driedelige balkondeur uitkomt. De bovenlichten zijn meerruits en omlijst door een mozaïek-trommel met gebogen, bakstenen omlijsting. In de top een openslaand venster met twee vierruits, licht gebogen bovenlichten, een gebogen bakstenen strek en een bakstenen lekdorpel. De zijgevel aan de oostzijde grenst aan de zijgevel van Midlumerlaan nr. 7. De zijgevel aan de westzijde heeft tegen de eerste bouwlaag een rechthoekige houten erker met op de korte zijden twee H-vensters en op de lange zijde drie, met achtruits bovenlichten. Naast de erker een driedelig venster, gelijk aan dat in het rechter deel van de voorgevel. Boven de erker bevindt zich een gebroken schilddak met kruispannen en een balkon met de oorspronkelijke houten leuning. Daarboven twee tuindeuren met twaalfruits bovenlichten met gebogen, getrapte, bakstenen strekken en mozaïek-boogtrommels. Aan weerskanten van het balkon bevinden zich twee H-vensters met vijftienruits bovenlichten, bakstenen strekken en lekdorpels. Alle bovenlichten zijn van matglas. In de achtergevel bevinden zich in de eerste en de tweede bouwlaag twee H-vensters, met meerruits bovenlichten, mozaïek-boogtrommels, gebogen strekken en bakstenen lekdorpels; in de top een klein venster met bakstenen strek en lekdorpel. Aan de oorspronkelijke bijkeuken is een nieuw stuk gebouwd, waarbij de westgevel van de oorspronkelijke bijkeuken is afgebroken.

Het INTERIEUR van het woonhuis is structureel intact gebleven, op twee vertrekken na: de keuken en het voorkamertje rechts van de hal. De keuken is verlengd, waardoor de kamer aan de zuidzijde kleiner is geworden. Verder zijn er nog vele oorspronkelijke elementen aanwezig, onder meer de hal met betegelde lambrisering, de brede houten deur met geslepen glas met lelies; de houten trap met snijwerk; de kamers en suite met oorspronkelijke stucplafonds, de houten schuifdeuren met blank glas-in-lood, en in de achterkamer met de oorspronkelijke schouw met mantel van zwart marmer uit Nantes en gebloemde betegeling (met hulstmotief). Een deur naar de serre aan de waterkant is dichtgemaakt. De serre is verder tot in de details in originele staat gebleven. Met uitzondering van een nieuwe badkamer is de tweede bouwlaag nog oorspronkelijk. In de slaapkamers zijn nog de originele (zachtboard-) plafonds. De zolder is intact gebleven, inclusief de houten 'meidenkamer'.

Waardering

Het woonhuis aan de Midlumerlaan 5 te Harlingen uit 1908 is van architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang:

- wegens de esthetische kwaliteit van het ontwerp;

- wegens het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek;

- om de betekenis wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van de stad;

- om de betekenis voor het aanzien van de streek;

- wegens de architectonische gaafheid van het exterieur;

- wegens de architectonische gaafheid van het interieur;

- in relatie tot de visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.