Wierdensestraat 208, Almelo
Omschrijving
Op een zandstenen uivormige sokkel met reliëf staat een dubbele equatoriale ZONNEWIJZER met hulpschalen en prisma's. Het voetstuk, de ringen van de 'bol' en de stijl zijn vervaardigd uit smeedijzer, met en zonder goudverf, de equatorband uit aluminium.
In de tuin staan twee vaste houten BRUGGEN, met een op balken getimmerd plankier, dat wordt ondersteund door vier jukken. Het plankier bestaat uit drie delen, waarvan het middelste hoger ligt dan de wal en de twee andere schuin aflopen. Op de bruggen staan witgeverfde houten leuningen met horizontale en verticale delen.
De ijzeren vierzijdige LANTAARNS met glas staan op een gietijzeren poot.
Waardering
De zonnewijzer, bruggen en lantaarns zijn van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:
- de ruimtelijke en functionele samenhang met de overige onderdelen van de buitenplaats
- de vormgeving en gaafheid van (sommige van) de onderdelen
- de rangschikking van de onderdelen ten opzichte van elkaar in de tuinaanleg
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
BUITENPLAATS 'de Bellinckhof' bestaande uit een LANDHUIS, TUIN met een ZONNEWIJZER, twee BRUGGEN en LANTAARNS; twee identieke DIENSTWONINGEN, een KOETSHUIS en KWEKERIJ (met een MUUR, twee KASSEN en een WERKPLAATS). Huis en tuin van de Bellinckhof zijn gelegen aan de rand van Almelo aan de zuidzijde van de Straatweg Almelo-Wierden, de Wierdensestraat. Het huis is naar de weg gericht en de tuinaanleg houdt het zicht erop vrij.
Tussen de voorgevel (N) van het huis en de Wierdensestraat ligt een groot gazon. Aan de Wierdensestraat, noordwestelijk van het huis, staat het koetshuis. Aan de andere kant (NO) staat één dienstwoning aan de Wierdensestraat, westelijk van de Bellinkshofsweg (zandweg). Daarachter (Z) staat de andere dienstwoning. De kwekerij ligt nog iets zuidelijker aan de oostkant van de Bellinkshofsweg.
Omschrijving
Architect Karel Muller tekende in 1917 het eerste ontwerp voor het huis in opdracht van het echtpaar Joh. ten Cate-Kortebout van der Sluys. In 1920 voltooide hij het in samenwerking met de architect J.W. Hanrath. Het huis werd gebouwd in de Um-1800 bouwstijl, waarbij zowel in ex-als interieur sprake is van Engelse invloed. Het gebruik van diverse bouwstijlen, afhankelijk van wat de opdrachtgever wenste, is kenmerkend voor Karel Mullers ontwerpen. Daarbij werd Muller beïnvloed door Engelse voorbeelden van landhuizen. In het huis zijn nog bijzonder veel oorspronkelijke kamers en onderdelen aanwezig. De loggia aan de zuidoostkant van het huis is niet lang na de voltooiing met vensters met stalen kozijnen dichtgezet. De dienstwoningen en het koetshuis, alle uit 1919, zijn in eenzelfde bouwstijl gebouwd. Model voor de dienstwoningen stonden de dienstwoningen aan de beide poorten van Rhederoord (De Steegh). De dienstwoningen zijn identiek aan elkaar. Het enige verschil bestaat erin dat de vensters van de dienstwoning aan de Wierdensestraat - evenals die van het koetshuis - tegenwoordig zijn behangen met roodbruine luiken met een geel lijstje en een donkergroene rand en die van de dienstwoning nog behangen zijn met de oorspronkelijke persiennes. De zuidelijk gelegen dienstwoning, dichtbij de kwekerij uit 1919, is waarschijnlijk de tuinmanswoning geweest. In de woning is een zandstenen steen aangebracht, met in reliëf: "Deze steen werd gelegd door Egbert ten Cate oud 5 jaar october 1919."
De bij het huis behorende tuin in 'gemengde stijl' is tussen 1917 en 1921 ontworpen door L.A. Springer. In 1926 zijn door Springer ontwerpen gemaakt voor de reorganisatie en uitbreiding van het westelijk deel, die ten dele zijn uitgevoerd.
Waardering
De buitenplaats met het landhuis, de tuin (waarin zonnewijzer, bruggen en lantaarns), dienstwoningen, koetshuis en kwekerij (met een muur, twee kassen en een werkplaats) is van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:
- vanwege de betekenis van de textielfabrikantenfamilie Ten Cate voor de sociaal-economische geschiedenis van Almelo en Twente
- als kenmerkend voorbeeld van een vroeg 20e eeuwse buitenplaats voor permanente bewoning
- vanwege het ontwerp van het landhuis dat kenmerkend is voor het oeuvre van architect Karel Muller
- vanwege de UM-1800 bouwstijl van veel onderdelen
- vanwege de gaafheid van de onderdelen
- vanwege de hoge ensemblewaarde, te danken aan de aanwezigheid en rangschikking van veel elementen van een complete buitenplaats
- vanwege de tuinaanleg van L.A. Springer en de aansluiting daarvan op het huis, waarbij een deel van de aanleg is gericht naar een as van het huis.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Zonnewijzer | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wierdensestraat | 208 | – | 7604 BR | Almelo | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | I | 4598 | – | Ambt-Almelo |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1917 | 1920 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Muller, K. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |
Hanrath, J.W. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |