Inleiding

Vrijstaand Post- en telegraafkantoor op onregelmatige plattegrond, in 1900 naar ontwerp van rijksbouwmeester D.E.C. Knuttel gebouwd in een sobere overgangsarchitectuur. In verband met de winkelfunctie zijn op de begane grond aan de Nieuwstraat enige ramen, met behoud van de bovenlichten, verbouwd tot winkelpuien. Het interieur heeft grote aanpassingen ondergaan ten behoeve van de inbouw van appartementen.

Omschrijving

Het geheel onderkelderde, L-vormige bouwwerk is twee bouwlagen en kapverdieping hoog met lagere bouwdelen aan de oostzijde aan de Nieuwstraat. Het is opgetrokken uit rode machinale baksteen in kruisverband, in de straatgevels verlevendigd met natuurstenen lijsten, afdekkingen, lateien en accenten zoals boogblokjes. De raam- en deurkozijnen in deze gevels bezitten bovenramen met fijne roedeverdeling. De langsgevels worden afgesloten door een sobere getimmerde gootlijst op klossen op een band van decoratief metselwerk. De voorgevel aan de Nieuwstraat bestaat uit een centrale, risalerende topgevelpartij, rechts daarvan een terugliggende gevelpartij met op debegane grond een uitgebouwde entree. Links een iets terugliggende gevelpartij van één laag hoog met links een schuine zijde ter plaatse van een dakschild. Geheel links een enkellaags, platgedekte aanbouw voor goederen. De topgevel bezit op de begane grond een natuurstenen, vijf vensters brede kozijnpartij waarvan het middendeel van een natuurstenen brievenbuselement is voorzien. De onderramen aan weerszijden zijn verbouwd tot entrees. Op de verdieping drie boogramen. Tussen deze ramen en de onderpui een natuurstenen band met aan het zicht onttrokken opschrift. De top is voorzien van een rondboograam en natuurstenen gevelafdekplaten, topstuk en uitkragende aanzetstukken. De één laaghoge entree-uitbouw, voorzien van een deurpartij met luifel en bovenlicht en een raam, wordt afgesloten door een dichte, gemetselde balkonbalustrade. De terugliggende gevelpartij hierachter bezit aan dit balkon een rondboogvormig deurkozijn. De gevelpartij links van decentrale topgevel bezit een tot entree verbouwd driedelig raam onderdeelboogjes. De gevel wordt afgesloten door een opengewerkte, gemetselde balustrade met overhoeks geplaatste hoekbaluster. De goederenaanbouw bezit een dubbele deur en een smal venster en wordt afgesloten door een eenvoudige gootlijst op gemetselde "klossen".

De gevel aan de Westkolkstraat is zes traveeën breed, in het midden onderbroken door een uitgebouwde torenpartij ten behoeve van een trappenhuis.

Op de begane grond rechthoekige raamkozijnen onder natuurstenen lateien. De onderdorpels zijn opgenomen in een, langs de straatgevels lopende, natuurstenen band. Rechts van de torenpartij een uitgebouwde entree onder een lessenaarsdakje. Op de verdieping rechts van de toren drie en links twee boogvensters en een blinde nis. De toren is geheel voorzien van glas-in-lood ramen in Jugendstiltrant.

Op de begane grond een bolkozijn, daarboven twee maal een drielichtkozijn voorzien van natuurstenen dorpels, lateien en dammen.

De bovenste raampartij met hoger opgaand middenraam. De straatgevel van de toren kraagt onder de gootlijst iets uit, de zijgevels zijn als trapgevels uitgevoerd, voorzien van overhoeks geplaatste toppinakels.

De zuidelijke topgevel is geheel blind met slechts een uitgebouwd rookkanaal in het midden. De achtergevels aan de binnenzijde van de L-vormige plattegrond zijn gedeeltelijk verbouwd, voorzien van aangehangen balkons t.b.v. de appartementen en een overdekte, uitgebouwde verbindingsgang achter langs de winkels. Behalve enige oorspronkelijke, eenvoudige vensters zijn er met name nieuw ingevulde gevelopeningen. Op kelderniveau onder meer enige met luiken afgesloten ramen en deuren. De gevels worden afgesloten door uitkragend siermetselwerk en een sobere gootlijst.

Het gebouw is voorzien van een Z-vormig dak, gedeeltelijk als afgeknot schilddak, gedeeltelijk als zadeldak tussen topgevels. De torenpartij bezit een zadeldak tussen topgevels, alles gedekt met leien. Met uitzondering van het trappenhuis en de kelders is het interieur verbouwd ten behoeve van winkel- en woonfuncties en als zodanig zonder waarden. De kelders zijn, voor zover als werkruimte gebouwd, grotendeels voorzien van troggewelf plafonds, doch overigens zonder waarden.

Waardering

Postkantoor van algemeen belang vanwege cultuurhistorische en architectuurhistorische waarden. Het geheel is van ensemble waarde voor het aanzien van de kern van Terneuzen.