Inleiding

ONDERWIJZERSWONING annex KOSTERSWONING behorende bij het in 1963 afgebroken schoolgebouw. Het schoolgebouw werd in 1874 opgericht door de Nederlands Hervormde kerk in Eenrum. Het woonhuis voor de hoofdmeester die ook de functie van voorzanger, voorlezer en koster vervulde, is vermoedelijk iets later, rond 1875, gebouwd en opgetrokken in Eclectische stijl. Het pand is enkele keren verbouwd. De vensters aan weerszijden van de kajuit dateren vermoedelijk van na 1924. Vervolgens vonden in de jaren veertig en zeventig interne verbouwingen plaats. De aangebouwde schuur heeft na de afbraak van het schoolgebouw in 1963 zijn huidige vorm gekregen en valt buiten de bescherming van rijkswege.

De voormalige onderwijzerswoning heeft een beeldbepalende ligging aan het begin van de Hereweg die binnen de grenzen van het beschermd dorpsgezicht Eenrum ligt. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werden langs deze weg vooral voorname woonhuizen gebouwd. Samen met Hereweg 8 en 9 vormt de voormalige onderwijzerswoning de entree tot de oude wierdebebouwing van Eenrum.

Omschrijving

ONDERWIJZERSWONING annex KOSTERSWONING op rechthoekige plattegrond wordt gedekt door een afgeplat schilddak van geglazuurde donkerblauwe gegolfde Friese pannen met op elke hoek een gemetselde schoorsteen met kap. Gevels zijn opgemetseld van bruine baksteen en hebben een gepleisterde plint; op alle hoeken een bakstenen pilaster; gevels worden beëindigd door kroonlijst. Alle vensters zijn T-vensters en worden beëindigd door een korfboog. Voorgevel wordt door vier pilasters in vijf gevelvelden verdeeld; in middelste gevelveld bevindt zich een middenrisaliet; aan weerszijden hiervan, in elk gevelveld een venster. Entree bevindt zich in het middenrisaliet. In portiek beëindigd door korfboog en met panelen van pleisterwerk in zijwanden, zit een dubbele houten paneeldeur met voor deurvensters een gietijzeren sierrooster en een bovenlicht. Boven de portiek is voorgevel tot en met zolderverdieping doorgetrokken; doorgetrokken gevel heeft een balkon met houten consoles en gietijzeren balustrade; balkon heeft dubbele deuren met vensters; aan weerszijden van de deur een bakstenen pilaster en een T-venster; geheel wordt afgesloten door een korfboog. Oost- en westgevel hebben elk twee pilasters die gevel in drie gevelvelden verdelen; in elk gevelveld bevindt zich een venster. Oostgevel heeft in plint twee keldervensters, beëindigd door een korfboog en met verticale diefijzers; meest noordelijke venster is gewijzigd. Noordgevel heeft aan westzijde een venster.

INTERIEUR heeft aan einde van middengang een dubbele houten deur die vroeger toegang gaf tot de verbindingsgang naar het schoolgebouw. Omlijste dubbele deur heeft in vensters gekleurd glas; boven deur halfrond bovenlicht met roedenverdeling in zonmotief dat is ingevuld met gekleurd glas.

Waardering

Onderwijzerswoning annex kosterswoning van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang:

- als voorbeeld van een onderwijzerswoning annex kosterswoning uit de tweede helft van de negentiende eeuw in de provincie Groningen

- vanwege de sobere eclectische vormgeving en ornamentiek

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur

- vanwege de beeldbepalende ligging in het beschermd dorpsgezicht Eenrum