Rijksmonument

Lemiers, Lemiers

Omschrijving onderdeel 2:

PARKAANLEG, bestaande uit a. oprijlaan; b. park; c. voorplein; d. boerderijerf; e. weilanden.

Ad a.: De oprijlaan, die vermoedelijk in de laatste kwart van de 19de eeuw werd aangelegd, begint aan de noordrand van het dorp en loopt in noordoostelijke richting naar het kasteel; de beplanting bestaat uit oude linden; daaronder meidoornhagen. Aan het eind maakt de laan een flauwe bocht, waarin zich een weggetje (zonder beplanting) naar de bijgebouwen afsplitst. De laan loopt dood op het punt waar vroeger een brug over de Selzerbeek naar Duitsland was; ongeveer halverwege dit punt en de genoemde bocht begint het korte pad over de brug naar de toegangspoort naar het voorplein. Ad b.: Het eigenlijke park in landschappelijke stijl, XIXc, is zeer bescheiden van omvang en inrichting; het omvat niet meer dan het kleine grasterrein direct om het huis en de strook grasland (de breedte varieert van ong. 25m. tot 50m.) tussen de beide beken en de gracht; het kraagt als het ware evenwijdig aan de gracht om de gebouwen heen; er staan fraaie oude solitairen, waaronder vier tamme kastanjes op een rij en veel coniferen. Direct aan de oostkant van het huis staat aan de grachtoever een groepje oude geschoren haagbeuken, die in een cirkel geplant zijn (vroeg XIX?). Ad c.: Tot het gebied van het voorplein wordt ook gerekend het terrein ten zuiden van de tuinmuur direct naast de oostgevel van het bijgebouw; dit is de plaats van de voormalige moestuin; op dit moment (voorjaar 1997) wordt er een nieuwe geometrische tuin met een loofgang gecreëerd; de inrichting hiervan valt uiteraard buiten de bescherming. Het eigenlijke voorplein ligt direct naast de nieuwe tuin tussen kasteel en toegangspoort; de inrichting ervan is eveneens nieuwe; er staat o.a. een indrukwekkende oude rode beuk. Ad d.: Het erf van de boerderij (onderdeel van het grote bijgebouw en niet meer als zodanig in gebruik) bestaat uit twee delen, nl. het terrein tussen de tuinmuur en de noordvleugel van het bijgebouw en het terrein ten westen van het gebouw. Het eerstgenoemde deel wordt niet meer gebruikt; de inrichting ervan is door wildgroei van gras en onkruid op dit moment niet vast te stellen; zeer waarschijnlijk was hier vroeger de mesthoop; aan de oostkant grenst dit erf via een keermuur aan de instulping van de gracht direct ten westen van het kasteel; de muur heeft enkel steunberen en een inlaatplaats via een hellingbaan. Het andere deel van het erf is, zoals reeds hiervoor gemeld, verdeeld en als tuintjes ingericht door de bewoners/gebruikers van het bijgebouw. Ad e.: De weilanden liggen ter weerszijden van de oprijlaan; in de westelijke wei staan enkele fruitbomen; waarschijnlijk was dit weiland vroeger een boomgaard.

Waardering

PARKAANLEG is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- als relatief gaaf bewaard voorbeeld van een eenvoudige 19de-eeuwse aanleg rondom een kleinschalig Limburgs kasteelcomplex;

- vanwege de ensemblewaarde.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer

509929

Complexnaam

Lemiers

Provincie

Limburg

Gemeente

Vaals

Plaats

Lemiers

Complexomschrijving

Omschrijving complex:

De buitenplaats Lemiers, waarvan het huis een middeleeuwse oorsprong heeft, ligt ten noorden van het gelijknamige dorp in een bocht van de Selzerbeek op de westoever, aan de andere kant van de beek ligt Duitsland. Het complex bestaat uit een geheel van een bescheiden kasteel en een fors L-vormig bijgebouw; dit geheel ligt ongeveer midden op het terrein en was tot in de late 19e eeuw omgracht; ongeveer een kwart van de gracht is gedempt. De parkaanleg, XIX, is zeer eenvoudig; naast het voorplein, de voormalige moestuin en het erf van het bijgebouw zijn er grasvelden met oude solitairen op het smalle terrein tussen de beek en de gracht; het complex is bereikbaar vanuit het dorp via een oude lindenlaan, die tussen twee grote lichtgeaccidenteerde weilanden door naar het kasteeltje loopt. Deze lindenlaan werd vermoedelijk aangelegd in de laatste kwart van de 19de eeuw. Het complex wordt begrensd door de Selzerbeek aan de noordoost- en oostzijde, door het dorp aan de zuidkant en aan de west- en noordwestkant door de Hermansbeek, die noordelijk van het complex uitmondt in de Selzerbeek. De historische buitenplaats Lemiers omvat de volgende onderdelen: KASTEEL (1), PARKAANLEG (2), BIJGEBOUW (3), TOEGANGSPOORT met BRUG (4), FONTEIN (5), TUINMUUR (6), GRAFMONUMENT (7) EN BAKHUIS (8).

Binnen het complexgebied bevinden zich de volgende elementen, die niet beschermenswaard zijn: de open schuur naast de tuinmuur, de nieuwe plavuizen bestrating op het binnenplaatsje, de nieuwe (tuin)inrichting op het voorplein en het terrein van de voormalige moestuin en de nieuwe tuinen, wegen en parkeerplaatsen naast de westgevel van het bijgebouw; in dit grote gebouw is namelijk recent een aantal woningen gerealiseerd. Ook het tracé van de weg bij het bijgebouw is niet beschermenswaardig; het huidige tracé betreft een omlegging uit 1997.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Historische aanleg	Kastelen, landhuizen en parken	Tuin, park en plantsoen	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Oud Lemiers	6	–	6295 AT	Lemiers	–	BY	Ja

Types
Hoofdcategorie	Subcategorie	Beschrijving	Notitie
Kastelen, landhuizen en parken	Tuin, park en plantsoen	–	Landschapspark

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	F	686	–	Vaals
–	F	700	–	Vaals
–	F	721	–	Vaals
–	F	723	–	Vaals
–	F	688	–	Vaals
–	F	705	–	Vaals
–	F	703	–	Vaals
–	F	698	–	Vaals
–	F	706	–	Vaals
–	F	707	–	Vaals
–	F	702	–	Vaals
–	F	694	–	Vaals
–	F	693	–	Vaals
–	F	697	–	Vaals
–	F	695	–	Vaals
–	F	687	–	Vaals
–	F	719	–	Vaals
–	F	701	–	Vaals
–	F	704	–	Vaals
–	F	685	–	Vaals
–	F	699	–	Vaals
–	F	718	–	Vaals
–	F	696	–	Vaals