Den Dam, Eefde
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
HOOFDGEBOUW (Den Dam). Op een omgracht terrein ligt een blokvormig hoofdgebouw in oorsprong daterend uit de zestiende eeuw, dat in 1765 in classicistische stijl is verbouwd en vergroot. Het witgepleisterde pand met donkere plint is gebouwd op een rechthoekig, onregelmatig gevormd plattegrond en bestaat uit twee bouwlagen (deels onderkelderd) onder een met blauwe friese pannen afgeplat schilddak. De symmetrisch ingedeelde voorgevel telt zeven traveeën met in het midden, vooraf gegaan door een hardstenen bordes (vergroot in 1938) met banken, de omlijste toegangsdeur met bovenlicht waarboven een verdiepingsvenster en een meerruits dakkapel onder een driehoekig fronton. De gevel heeft een invulling met gemoderniseerde vensters: op de begane grond H-vensters met persiennes, op de verdieping T-vensters met persiennes en aan weerszijden van de ingangspartij halve vensters. In de gevel zijn de wapens van Van der Capellen en van Ripperda (1599) gemetseld en een gedenksteen. Tegen de oostgevel een verdiepingloze aanbouw (herenkamer) uit 1938 met een H-venster met persiennes in de voorgevel en tuindeuren aan een bordes in de zijgevel. De achtergevel kent een onregelmatig indeling met een toegangsdeur en meerruits dakkapellen. Aan de oostzijde een gedeeltelijk houten bordes aan de aanbouw van 1938. Verbouwingen huis (inwendig) in 1875. Van het huis is alleen de kamer rechts van de voordeur onderkelderd met kruisgewelven.
Waardering
HOOFDGEBOUW (Den Dam) van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege het in oorsprong 16de-eeuwse huis dat in de 18de eeuw in classicistische stijl is verbouwd;
- vanwege de kenmerkende ligging binnen de tuin- en parkaanleg;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), ZONNEWIJZER (4), KAS MET KOUDE BAKKEN (5), TUINMANSWONING (6), BOERDERIJ 'BOSMANSHUIS' MET BAKSPIEKER (7). Ten zuiden van het Twenthe-Rijnkanaal en ten noordoosten van Zutphen ligt de buitenplaats Den Dam. In 1399 werd de plaats voor het eerst vermeld toen Gijsbert van Nettelhorst het goed, dat tevoren behoorde aan Evert van den Damme, opdroeg aan Johan van der Capellen. Aan het einde van de zestiende eeuw werd een huis met trapgevels opgetrokken, waarvan Jan de Beyer in 1743 drie tekeningen vervaardigde. Het huis was gelegen binnen een vierkante omgrachting, zoals thans nog aanwezig is, en werd aan de zuidzijde ontsloten door een oprijlaan naar de oude weg Zutphen-Almen Laren. Aan het einde van de achttiende eeuw werd de Damlaan vanaf de Kapperallee doorgetrokken, zodat het huis aan de oostzijde toegankelijk werd gemaakt (zie kaarten uit 1778/1779 en 1783). In deze tijd werd de omgrachte vierkante huisplaats uitgebreid met een langwerpig en een vijfhoekig eiland, waarop een aanleg in landschapsstijl werd gerealiseerd (zie Maatboek, A. de Geus, 1810). In 1765 werd het huis in classicistische stijl verbouwd. Toen werd tevens het koetshuis gebouwd.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing wordt aan de noordzijde bepaald door de spoorlijn Zutphen-Winterswijk, aan de zuidzijde door de gemeentegrens Eefde-Gorssel. De westzijde grenst aan de buitenplaats het Klaphek en de oostzijde volgt de groenstrook rechts van de boerderij.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS DEN DAM is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege het in oorsprong 16de-eeuwse huis dat in de 18de eeuw in classicistische stijl werd verbouwd;
- vanwege de 16de-eeuwse vierkante omgrachting, die in de 18de eeuw is uitgebreid met twee eilanden;
- vanwege de eenvoudige aanleg in landschapsstijl;
- vanwege het complex van de bouwkundige onderdelen en de tuin- en parkaanleg.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Damlaan | 6 | – | 7211 CJ | Eefde | – | – | Ja |
| Damlaan | 6 | e | 7211 CJ | Eefde | – | – | – |
| Damlaan | 6 | c | 7211 CJ | Eefde | – | – | – |
| Damlaan | 6 | b | 7211 CJ | Eefde | – | – | – |
| Damlaan | 6 | d | 7211 CJ | Eefde | – | – | – |
| Damlaan | 6 | a | 7211 CJ | Eefde | – | – | – |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | G | 332 | – | Gorssel |