Pavia, Zeist

Omschrijving complexonderdeel 4

Het huidige landschappelijke PARK wordt begrensd door de Laan van Beek en Royen aan de noordwestzijde, de Arnhemse Bovenweg aan de zuidwestzijde, de Prinses Beatrixlaan aan de zuidoostzijde en het Zeisterbos aan de noordoostzijde en komt overeen met de in de complexbeschrijving genoemde kadastrale percelen.

De aanleg van het park wordt gekenmerkt door bospartijen aan de randen van het perceel. Aan de kant van de Laan van Beek en Royen worden de bospartijen op drie plaatsen doorsneden door zichtassen die op de voorgevel van het landhuis gericht zijn. Aan de noordoostzijde lopen de bospartijen ongemerkt over in het Zeisterbos, dat buiten de bescherming valt. De bospartijen worden afgewisseld door open gedeelten van waaruit men vrij zicht op het landhuis heeft.

Het landhuis is via een oprijlaan aan de voorzijde te bereiken. Men kan deze laan via de Arnhemse bovenweg -waar één van de oude beukenlanen te herkennen is- of via de Laan van Beek en Royen betreden. Bij laatst genoemde ligt het voormalige koetshuis, dat buiten de bescherming valt. Vóór het landhuis ligt een open gazon dat aan de zijde van de Laan van Beek en Royen voor het grootste deel door bomen en struiken wordt afgeschermd. Een derde entree tot het park bevindt aan de Prinses Beatrixlaan. Van hieruit loop tussen twee percelen een pad in de richting van het huis dat zich naar het noordoosten en zuidwesten splitst. Beide paden leiden naar het pad dat evenwijdig langs de zuidoostelijke oever van de slingervijver is aangelegd. Op twee plaatsen is het mogelijk via een brug de vijver over te steken. Via deze bruggen is het mogelijke op het pad te komen dat evenwijdig langs de noordelijke oever van de slingervijver is aangelegd. Aan de zuidoostzijde bevindt zich nog een originele gietijzeren brug terwijl aan de noordoostzijde een nieuwere houten brug geplaatst is. Deze laatste brug is voor de rijksbescherming van ondergeschikt belang.

De slingervijver begint als een smalle sloot in een bospartij aan de zuidwest zijde van het park, waarna zij in een flauwe bocht naar het noordoosten, breder wordend achter het huis langs loopt, om vervolgens enigszins naar het zuiden af te buigen, te versmallen en andermaal in het bos, ten oosten van het voormalige koetshuis, als een brede, onregelmatig gevormde vijver te eindigen. Deze vijver wordt tegenwoordig ter hoogte van het hierboven genoemde koetshuis door een dam gescheiden van de rest van de slingervijver en valt derhalve buiten de rijksbescherming.

Het karakter van het park wordt mede beïnvloed door de tegenstelling tussen de gesloten beboste delen en het open gedeelte rond het huis waar de slingervijver doorheen loopt. De nog aanwezige zichtlijnen aan de achterzijde van het huis op het landhuis zijn van belang. De beplanting dateert voor een groot deel uit de tijd van vóór de aanleg en bepalen mede door hun ouderdom het aanzicht van het park.

De kern van het park wordt gevormd door het landhuis, dat niet alleen benadrukt wordt door het open karakter rond het huis, maar ook doordat het huis op een verhoogd terrein is gebouwd. Hier en daar zijn in het open gedeelte solitaire bomen (beuken, kastanjes en eiken) of struiken (o.a. rododendrons) geplant, die de dieptewerking naar het huis toe versterken.

Waardering complexonderdeel 4

Het park van Pavia is van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een klein negentiende eeuws landschapspark naar ontwerp van J. Copijn, dat bepaald wordt door de wisselwerking tussen de verschillende parkelementen. Het park is tevens van ensemble waarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
510206
Complexnaam
Pavia
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complex

Het op de hoek van de Laan van Beek en Royen en Arnhemse bovenweg gelegen terrein waarop de buitenplaats Pavia is aangelegd, behoorde sinds 1825 bij de buitenplaats Hoog Beek en Royen, dat in het bezit was van de heer A. Voombergh. In de jaren zestig van de negentiende eeuw werd het bosrijke gebied van Hoog Beek en Royen afgescheiden. Enkele laanstructuren in de huidige aanleg wijzen nog op deze binding met genoemde buitenplaats. Na de dood in 1851 van Voombergh werd met de bouw van het landhuis begonnen. Opdrachtgever was de schoonzoon van Voombergh, mr. M.Ch.H. ridder Pauw van Wieldrecht. Rond het huis werd een landschappelijk park aangelegd, ondermeer met een slingervijver naar ontwerp van J. Copijn. Ten noorden van het landhuis bevindt zich het voormalige koetshuis. Dit object valt buiten de bescherming.

Omschrijving complex

Het te beschermen complex van de BUITENPLAATS PAVIA uit 1863 bestaat uit een landhuis, duiventoren, brug en parkaanleg en wordt ingesloten door de Laan van Beek en Royen in het westen, de Arnhemse bovenweg in het zuiden, de Prinses Beatrixlaan in het oosten en het Zeister Bos in het noorden. De bescherming richt zich naast de hierboven genoemde objecten op de volgende kadastrale percelen: sectie E de nrs. 1451 en 2597.

Het complex `Pavia' omvat de volgende objecten:

1. het landhuis(ZT276)

2. de duiventil annex kippenverblijf (ZT276A)

3. een brug over de slingervijver (ZT276B)

4. het landschapspark (ZT276C)

Waardering complex

Het complex van de buitenplaats Pavia is van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een 19de eeuwse buitenplaats, waarbij hoofdgebouw, bijgebouwen en parkaanleg redelijk ongeschonden zijn overgebleven. Alsmede van ensemble waarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Laan van Beek en Royen 45 3701 AK Zeist BY Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Landschapspark
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
E 1451 Zeist
E 2792 Zeist
E 2435 Zeist
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1850 1860 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Copijn, J. ; Utrecht tuinarchitect / landschapsarchitect
Naar boven