Eerbeekseweg 6, Brummen
HOOFDGEBOUW (Groot Engelenburg).
Op een grillig gevormd, omgracht terrein staat een in oorsprong 17de-eeuws huis, dat in 1828 in neoclassicistische stijl is herbouwd en witgepleisterd. De 17de-eeuwse kern wordt gevormd door de drie naast elkaar gelegen ruimten aan de voorzijde. Het op L-vormig grondslag opgetrokken pand bestaat uit twee bouwlagen onder een met pannen gedekt omlopende schilddak met hoekschoorstenen en aan de voorzijde een dakruiter uit ca.1642 (aangepast in 1828). Aan weerszijden van het bouwblok lagere zijvleugels van latere datum (XIXc/d). De dakruiter is voorzien van een wijzerplaat en inwendig van twee klokken: een bronzen slagklok uit 1616 met de inscriptie 'ÍAN VAN DEN GHEIN HEFT MY GHEGOTEN M CCCCCC XVI' en een bronzen luidklok uit 1781 met het opschrift 'L HAVERKAMP ME FESIT HORNA A° 1781'. Het uurwerk met slagwerk staan op de zolder van het kasteel. De symmetrisch ingedeelde, zeven traveeën brede voorgevel heeft een middenrisaliet van drie traveeën bekroond door een driehoekig fronton. Drie rondboog meerruitsdeuren openen op een 19de-eeuws zuilenportiek van vier Ionische zuilen staande op een vijftredig hardstenen bordes. De zuilen dragen een hoofdgestel waarlangs een ijzeren hekje van het balkon op de verdieping. Op de verdieping drie meerruits balkondeuren met persiennes. Aan weerszijden van de risaliet licht getoogde acht- en zesruits schuifvensters. In de verdiepingloze zijvleugels openslaande tuindeuren met persiennes aan een hardstenen trap. De platte daken van de zijvleugels zijn met een natuurstenen balustrade afgewerkt. De acht traveeën brede achtergevel heeft een regelmatige vensterindeling van acht- en zesruits vensters met persiennes en een asymmetrisch geplaatst risaliet waarin een deur- en vensteromlijsting gedecoreerd in overgangsvormen van Lodewijk XIV en XV-stijl. Tegen deze gevel een verhoogd bordesvormig terras uit ca.1910 met een dubbele omlopende trap waarlangs een hardstenen balustrades en een ingemetselde wapensteen. De originele betegeling is nog aanwezig. Door de aanbouw van een glazen serre (1990) is het zicht op de achtergevel gewijzigd. De serre en de verlenging van het terras naar de zijkant van het huis (1991) zijn vanwege de geringe ouderdom voor de bescherming van ondergeschikt belang. In de kelder kruisgewelven uit de 17de eeuw en muurwerk waarschijnlijk uit de middeleeuwen. In het INTERIEUR is ondermeer van belang de deels gaaf bewaarde 17de-eeuwse ruimte-indeling; het stucwerk in Lodewijk XIV-stijl; het 17de-eeuwse houten cassette-vormige plafond beschilderd met wolkenluchten en decoratieve randen en een schoorsteenpartij voorzien van een 'witje'; en in de hal de gesneden trapleuning in Lodewijk XIV-stijl.
Waardering
HOOFDGEBOUW (Groot Engelenburg) van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege het in oorsprong 17de-eeuwse pand, dat in 1828 in neoclassicistische stijl is verbouwd;
- vanwege de deels gaaf bewaarde 17de-eeuwse ruimte-indeling van het interieur;
- vanwege de aankleding van het interieur in Lodewijk XIV-stijl;
- vanwege de kenmerkende ligging binnen de historische tuin- en parkaanleg;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), ORANJERIE (4), ZONNEWIJZER (5), TOEGANGSBRUG (6), twee TUINBEELDEN (7), TOEGANGSHEK (8), BEELDENGROEP (9), TUINVAAS (10), SPEELHUISJE (11), IJSKELDER (12), DUIKER (13), TUINMUUR (14), PORTIERSWONING (15). Ten westen van de dorpskern Brummen ligt de buitenplaats Groot Engelenburg, die met de dorpskern verbonden middels een rechte oprijlaan (de Eerbeekseweg). De laan vormt tevens de middenas van de aanleg. In 1641 werd het hoofdgebouw, na verwoesting door de Spanjaarden in de Tachtigjarige oorlog (1624) onder leiding van Hendrik van de Berg, door Jacob Schimmelpenninck van der Oije opnieuw opgetrokken. Van deze herbouw vormen drie naast elkaar gelegen ruimten aan de voorzijde thans nog de kern van het huidige huis. De kaart van Hottinger uit 1783 toont de structuur van de aanleg die nu nog aanwezig is: de rechte oprijlaan, het omgrachte eiland met het huis en aan weerszijden van de oprijlaan twee omgrachte rechthoekige parterres. In het begin van de negentiende eeuw werd een eerste aanleg in vroege-landschapsstijl gerealiseerd, waarbij een deel van de gracht werd vergraven en de middenas, in de vorm van een waterpartij, achter het huis werd doorgetrokken (zie kaart Man 1807). In 1828 liet Judith van Walrée-van Lennep het huis, met behoud van zeventiende-eeuws muurwerk, verbouwen in neoclassicistische stijl. In deze tijd werd ook de tuinaanleg verder verlandschappelijkt naar ontwerp van H. van Lunteren, waarvan de hoofdlijnen thans nog herkenbaar zijn (zie kadastrale kaart uit 1832). De tuinarchitect Springer legde in 1911 aan weerszijden van de oprijlaan een bloementuin aan, waarvan thans (1997) weinig resteert. In de loop van de twintigste eeuw vonden verschillende uitbreidingen aan het huis plaatst. Sinds 1987 wordt het landgoed geëxploiteerd als conferentie- annex golfcentrum.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De zuidgrens wordt gevormd door de Eerbeekseweg en buigt ter hoogte van de moestuin naar het noorden af, de L.R. Beijenlaan. De noordgrens wordt bepaald door de boszoom.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS GROOT ENGELENBURG is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege het 17de-eeuwse huis dat in de het begin van de 19de-eeuw in neoclassicistische stijl werd verbouwd;
- vanwege de bij de buitenplaats behorende historische tuin- en parkaanleg in landschapsstijl met behoud van de formele structuur (oprijlaan, omgrachting);
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Eerbeekseweg | 6 | – | 6971 LB | Brummen | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | G | 6081 | – | Brummen |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1828 | 1828 | – | verbouwing |