Inleiding

Vrijstaand HERENHUIS, gebouwd in 1910-1911 naar ontwerp van architect A.J. Kropholler in neo-renaissance-stijl. Het pand was samen met een reeds vóór de Tweede Wereldoorlog afgebroken landhuis op de hoek van de Burgemeester van Nispenstraat-Tony Offermansweg, de eerste bouwopgave die Kropholler uitvoerde als zelfstandig architect, na beëindiging van zijn associatie met architect J.F. Staal.

Het herenhuis is gelegen aan de zuidzijde van de Burgemeester van Nispenstraat van Sevenaerstraat, nabij een bocht in de weg en wordt van de weg gescheiden door een voortuin. De TWEE HEKPIJLERS bij de oprit dateren ook uit de bouwperiode en vallen eveneens onder de bescherming.

De aanbouwen van garage en bijkeuken met kamer behoren niet tot het oorspronkelijke ontwerp, maar dateren uit de jaren '50 van de 20ste eeuw. In hoeverre de bepleistering van de achtergevel oorspronkelijk is, is niet bekend.

N.B. Garage en bijkeuken met kamer vallen niet onder de bescherming.

Omschrijving

Woonhuis, gebouwd op rechthoekige plattegrond en bestaande uit drie woonlagen onder een zadeldak met rode Hollandse pannen. De tweede woonlaag is gedeeltelijk opgenomen in de kap, de derde woonlaag is een zolderverdieping die zich geheel in de kap bevindt. De noklijn staat haaks op de weg. Het pand is opgetrokken uit rode handvormsteen, gemetseld in halfsteend verband, boven een trasraam van grauwe klinkers, gemetseld in kruisverband en afgezet met een rollaag. Kalkzandsteen is toegepast voor diverse hoekstenen, de kraagstenen van de schouderstukken en voor accenten in de trapgevel. Ter hoogte van de vloerbalken tussen de begane grond en eerste verdieping bevinden zich staafankers in het muurwerk, met uitzondering van de achtergevel. Tenzij andres vermeld, bevatten de vensterassen een rechthoekig houten kruisvenster met draairamen in de onderste delen en bovenlichten voorzien van een roedenverdeling. De draairamen hebben opgeklampte luiken. De kozijnen hebben verlengde onderdorpels en lateien die doorlopen in het muurwerk (dorpels en lateien met 'oren'). Onder de onderdorpels en boven de lateien is een halfsteens rollaag aangebracht.

De voorgevel (N) heeft een breedte van twee vensterassen en bevat op de begane grond twee kruisvensters. Tussen de vensters bevindt zich in het muurwerk een natuurstenen gevelsteen met afbeelding van Johannes de Doper. Op de verdieping bevindt zich links een kloosterkozijn, rechts een kruisvenster. In de top bevindt zich een zoldervenster met stolpraam, niet voorzien van een luik. De trapgevel heeft zeven treden, voorzien van kleine kalkzandsteenblokken en afgedekt door een geprofileerde natuurstenen plaat.

De rechterzijgevel (W) bevat links en rechts een kruiskozijn. De gevel wordt afgesloten door een houten goot op klossen. In het midden van de gevel bevindt zich onder de dakgoot een smeedijzeren vergaarbak met detailleringen gelijk aan de balkonspijlen in de achtergevel (zie hierna). Hierboven wordt het dakschild doorbroken door een stenen dakkapel die zich verjongt tot een schoorsteen, afgedekt met een hardstenen dekplaat. De schoorsteen wordt met trekstangen op zijn plaats gehouden.

De wit gepleisterde achtergevel (Z) heeft vensters zonder luiken. De begane grond bevat links een kozijn, type "melkmeid", met twee openslaande deuren en zij- en bovenlichten met roedenverdeling. Rechts bevindt zich de (niet beschermde) aanbouw van bijkeuken met kamer. Ter hoogte van de verdieping bevindt zich links een kozijn met stolpende deuren en een bovenlicht met roeden. De deuren geven toegang tot een balkon dat aan de voorzijde is afgewerkt met een smeedijzeren spijlhek met bladmotieven en een houten leuning. Rechts van de balkondeuren bevindt zich een kloosterkozijn. In de kap bevindt zich een zoldervenster met stolpraam. De trapgevel met zeven treden wordt bekroond door een tuit, uitgevoerd als uitkragende schoorsteen.

De linkerzijgevel (O) bevat geheel links de (niet beschermde) aanbouw van de garage. Voorts bevat deze zijgevel op de begane grond van links naar rechts een venster zonder luik, een klein keldervenster met smeedijzeren tralies, de entree bestaande uit een tweedelige opgeklampte deur met ruitvormig kijkvenster, en geheel rechts tenslotte een kruisvenster. Boven de voordeur is een afdak aangebracht: een klein lessenaarsdak met rode Hollandse pannen. In het midden van de gevel bevindt zich onder de dakgoot een tweelichtskozijn met glas-in-loodramen, ter verlichting van het trappenhuis.

Het pand bevat nog vele oorpsronkelijke interieuronderdelen, zoals het in hout uitgevoerde trappenhuis met Z-vormig gesneden spijlen in de trapleuningen, opgeklampte deuren, schuifdeuren en verschillende inbouwkasten voorzien van klinknagels. Deur- en kastarchitraven zijn voorzien van houten architraven, waarvan de lateien oren hebben.

De oprit naar het huis wordt gemarkeerd door twee hekpijlers, opgetrokken in baksteen en afgedekt met een natuurstenen deksteen. De deksteen van de linkerpijler is voorzien van de inscriptie "SINT", de rechter van "JAN".

Waardering

Het herenhuis met twee hekpijlers is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van woonhuisarchitectuur uit de eerste deccennia van de 20ste eeuw, opgetrokken in neo-renaissancestijl. Daarnaast is het pand van belang als karakteristiek onderdeel van het oeuvre van architect A.J. Kropholler.