H.H. Petrus en Paulus, Reeuwijk
Inleiding
De PASTORIE bij de HH Petrus- en Pauluskerk is ontworpen door architect E.J. Margry in de Neo-Gotische bouwstijl. De leien op het dak zijn vervangen door rubberoïd daktegels. Uit de meeste schuifvensters zijn de middenstijlen verdwenen. In de voorgevel is de rechthoekige hals op de tuitgevel verwijderd en in de geveltop een venster toegevoegd. In de jaren dertig is tussen de keukenaanbouw en de risaliet aan de achterkant, op de plaats van het terras, een erker gebouwd .
Omschrijving
De pastorie is een onderkelderd samengesteld bouwvolume, over tweebouwlagen opgetrokken in rode baksteen onder een mansardedak met steekkappen. Tegen de oostelijke zijgevel staat een vierkante traptoren, met daarachter de éénlagige aanbouw onder een zadeldak, waarin zich de keuken en bijkeuken bevinden.
Het pand heeft rondom een hoge gemetselde plint met een geglazuurde afdeklijst. Gemetselde waterlijsten, (muize)tandlijsten en decoratieve banden van gele baksteen op verschillende hoogtes in de gevels. Op de hoeken van de gevels steunberen met rode daktegels. Daartussen diep geplaatste rechtgesloten schuifvensters met tweeruits bovenlichten onder korfbogen en boven hoge gemetselde waterdorpels. In de bovenlichten op de begane grond glas-in-lood uit de jaren dertig. Siermetselwerk in de boogtrommels. De tuitgevels worden afgedekt door ezelsruggen van rode daktegels. Zowel op de tuitgevels als de eindgevels van het mansardedak rechthoekige halzen met ezelsruggen.
De voorgevel (zuid) telt vier vensterassen. De linker twee vensterassen risaleren onder een steekkap. In de topgevel spitsboognissen met een klimmende bovenlijn. In de vensteras naast de risaliet bevindt zich de ingang; een portaal met een rechtgesloten paneeldeur onder een spitsboog bovenlicht met glas-in-lood. Een hardstenen trap van drie treden leidt tussen twee hardstenen schampstenen naar de deur. Rechts van de deur een ingemetselde brievenbus met een hardstenen beëindiging. Sierlijke muurankers.
Tegen de rechter zijgevel (oost) staat het torentje dat op de begane grond en eerste verdieping voorzien is van spitsboogvormige vensters, die de loop van de trap volgen. Ter hoogte van de kap in de zuidelijke en oostelijke gevel twee vensters onder zandstenen driepassen. Het torentje wordt beëindigd door een spits met piron.
De achtergevel (noord) telt vier vensterassen. De rechter twee vensterassen risaleren onder een steekkap. In de topgevel een spitsboogvenster met glas-in-lood. In de erker naast de risaliet glas-in-lood bovenlichten uit de jaren dertig.
In de achtergevel van de keukenaanbouw bevindt zich boven een gemetselde, deels gepleisterde trap een paneeldeur onder een getoogd bovenlicht. Op de begane grond en in de geveltop twee kleine getoogde vensters.
Kleine dakkapellen met luiken onder tentdaken met pironnen aan de voor- en achterkant. Een hoge gemetselde schoorsteen boven de keukenaanbouw tegen de rechter zijgevel.
Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, circa 1920, voorzien van elektrische opwinding.
Interieur
Een groot deel van het oorspronkelijke interieur is bewaard gebleven, waaronder: de tegelvloeren met een patroon in het tochtportaal en de gang; de paneeldeuren en glasdeuren; paneelbetimmeringen rond deuren en vensters; vensterbanken; schouwen van zwart belgisch marmer met daarboven stucwerk pilasters met korintische kapitelen; een stucplafond in de stijl van neo Lodewijk XVI met onder andere fakkels; suitedeuren met panelen; een trap met een houtenleuning en trappaal; en in de keuken een granito aanrecht, houten inbouwkasten en tegels op de wand.
Waardering
De pastorie is cultuurhistorisch van algemeen belang als exponent van de bouwexplosie van Rooms-katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853.
Architectuurhistorisch gezien is de pastorie van algemeen belang vanwege de Neo-gotische bouwstijl vermengd met stijlkenmerken van de Neo-Hollandse Renaissance en als representatief voorbeeld in het oeuvre van de architect E.J. Margry.
In stedebouwkundig opzicht is de pastorie van algemeen belang vanwege de beeldbepalende situering in Reeuwijk-dorp en de functionele en ruimtelijke relatie met de overige onderdelen van het kerkcomplex.
Zowel het exterieur als interieur van de pastorie zijn gaaf.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het complex rond de Rooms-katholieke H.H. Petrus en Paulus-kerk bestaat uit de PASTORIE en KRUISKERK, het KLOOSTER, het SCHOOLGEBOUW van de Sint Jozefschool en het HEILIG HARTBEELD. De kerk en pastorie zijn ontworpen in de bouwstijl van de Neo-Gotiek. In de pastorie is de Neo-Gotische bouwstijl vermengd met stijlkenmerken van de Neo-Hollandse Renaissance. Het schoolgebouw en het klooster zijn ontworpen in de Overgangsarchitectuur met Art Nouveau-elementen. Bouwpastoor Mutsaers en het kerkbestuur besloten in 1888 dat de vervallen kerk en pastorie te Randenburg, mede vanwege de inmiddels ongunstige situering, vervangen zouden worden door een nieuw te bouwen kerk met pastorie in Reeuwijk-dorp. De opdracht werd gegeven aan architect E.J. Margry (1841-1890) van architectenbureau Margry en Snickers. E.J. Margry was één van de meest productieve leerlingen van P.J.H. Cuypers. Hij stichtte in 1866 een eigen atelier naar voorbeeld van Cuypers-Stoltzenberg. Tussen 1880 en 1908 vormde hij samen met zijn broer A.A.J. Margry (1857-1911) en J.M. Snickers een architectencombinatie. Na de dood van A.A.J. Margry volgde zijn zoon Jos (1888-1982) hem op en runde het bureau tot 1938.
In februari 1890 werd de pastorie opgeleverd, in juni van datzelfde jaar de kerk.
Onder pastoor Hakkeling (de opvolger van Mutsaers) bloeide het Rooms-katholieke leven, waardoor er behoefte kwam aan een klooster met een school.
In mei 1913 werd het schoolgebouw met klooster naar een ontwerp van J. Heemskerk aanbesteed, 31 december werd de school al ingewijd. In 1933 vormde de oprichting van het Heilig Hartbeeld het sluitstuk van het complex. Dit beeld en het Heilig Hart altaar in de kerk uit 1933 werden geschonken door de heer Leen van der Werf.
Achter de pastorie is in 1948 een tuin aangelegd naar een ontwerp van H.G. Mathot. Daarvan zijn onder meer een grafkelder met grafmonument voor de pastoors, de padenstructuur, de indeling van de perken en een berceau van leilinden bewaard gebleven.
De gymnastiekzaal, die onderdeel uitmaakte van het schoolgebouw, is ten gevolge van ingrijpende wijzigingen voor de bescherming van ondergeschikt belang.
Omschrijving
Het kerkcomplex vormt de kern van Reeuwijk-dorp en is gesitueerd aan de noordkant van de Dorpsweg. De kerk is met de voorgevel naar de weg gericht (zuid), de pastorie is door middel van de sacristie en een gang aan de oostkant verbonden met de kerk. Aan de zuidkant van de gang en de sacristie is in de jaren dertig een garage gebouwd.
Westelijk van de kerk staat het klooster met aan de noordkant eraan vastgebouwd het schoolgebouw. Het Heilig Hartbeeld staat voor de pastorie.
Waardering
Het gefasserd tussen 1899 en 1933 tot stand gekomen Petrus- en Pauluscomplex is van algemeen belang als exponent van de bouwexplosie van Rooms-katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853. Daarnaast geeft het als geheel een goede indruk van het rijke Rooms-katholieke leven tijdens de bouwtijd.
Tevens is het complex van algemeen belang wegens architectuur- historische waarden vanwege de Neo-gotische bouwstijl van de kerk en pastorie en de Overgangsarchitectuur met Art Nouveau-elementen van het schoolgebouw met het klooster. Bovendien zijn de kerk en pastorie representatieve voorbeelden van het oeuvre van de architect E.J. Margry.
Voorts is het complex van algemeen belang vanwege de stedebouwkundige en hoge ensemblewaarde van het complex en de beeldbepalende situering in Reeuwijk-dorp. Een dergelijk compleet en gaaf kerk-complex is bovendien relatief zeldzaam.
Het exterieur van de onderdelen van het kerk-complex is gaaf, de kerk en pastorie hebben beide nog veel oorspronkelijke interieur-onderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Pastorie(F) | Religieuze gebouwen | Kerkelijke dienstwoning | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Dorpsweg | 22 | – | 2811 KH | Reeuwijk | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 5806 | – | Reeuwijk |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1889 | 1889 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Margry, E.J. ; Zuid-Holland | architect / bouwkundige / constructeur | – |