Inleiding

Het complex rond de Rooms-katholieke H.H. Petrus en Paulus-kerk bestaat uit de PASTORIE en KRUISKERK, het KLOOSTER, het SCHOOLGEBOUW van de Sint Jozefschool en het HEILIG HARTBEELD. De kerk en pastorie zijn ontworpen in de bouwstijl van de Neo-Gotiek. In de pastorie is de Neo-Gotische bouwstijl vermengd met stijlkenmerken van de Neo-Hollandse Renaissance. Het schoolgebouw en het klooster zijn ontworpen in de Overgangsarchitectuur met Art Nouveau-elementen. Bouwpastoor Mutsaers en het kerkbestuur besloten in 1888 dat de vervallen kerk en pastorie te Randenburg, mede vanwege de inmiddels ongunstige situering, vervangen zouden worden door een nieuw te bouwen kerk met pastorie in Reeuwijk-dorp. De opdracht werd gegeven aan architect E.J. Margry (1841-1890) van architectenbureau Margry en Snickers. E.J. Margry was één van de meest productieve leerlingen van P.J.H. Cuypers. Hij stichtte in 1866 een eigen atelier naar voorbeeld van Cuypers-Stoltzenberg. Tussen 1880 en 1908 vormde hij samen met zijn broer A.A.J. Margry (1857-1911) en J.M. Snickers een architectencombinatie. Na de dood van A.A.J. Margry volgde zijn zoon Jos (1888-1982) hem op en runde het bureau tot 1938.

In februari 1890 werd de pastorie opgeleverd, in juni van datzelfde jaar de kerk.

Onder pastoor Hakkeling (de opvolger van Mutsaers) bloeide het Rooms-katholieke leven, waardoor er behoefte kwam aan een klooster met een school.

In mei 1913 werd het schoolgebouw met klooster naar een ontwerp van J. Heemskerk aanbesteed, 31 december werd de school al ingewijd. In 1933 vormde de oprichting van het Heilig Hartbeeld het sluitstuk van het complex. Dit beeld en het Heilig Hart altaar in de kerk uit 1933 werden geschonken door de heer Leen van der Werf.

Achter de pastorie is in 1948 een tuin aangelegd naar een ontwerp van H.G. Mathot. Daarvan zijn onder meer een grafkelder met grafmonument voor de pastoors, de padenstructuur, de indeling van de perken en een berceau van leilinden bewaard gebleven.

De gymnastiekzaal, die onderdeel uitmaakte van het schoolgebouw, is ten gevolge van ingrijpende wijzigingen voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Het kerkcomplex vormt de kern van Reeuwijk-dorp en is gesitueerd aan de noordkant van de Dorpsweg. De kerk is met de voorgevel naar de weg gericht (zuid), de pastorie is door middel van de sacristie en een gang aan de oostkant verbonden met de kerk. Aan de zuidkant van de gang en de sacristie is in de jaren dertig een garage gebouwd.

Westelijk van de kerk staat het klooster met aan de noordkant eraan vastgebouwd het schoolgebouw. Het Heilig Hartbeeld staat voor de pastorie.

Waardering

Het gefasserd tussen 1899 en 1933 tot stand gekomen Petrus- en Pauluscomplex is van algemeen belang als exponent van de bouwexplosie van Rooms-katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853. Daarnaast geeft het als geheel een goede indruk van het rijke Rooms-katholieke leven tijdens de bouwtijd.

Tevens is het complex van algemeen belang wegens architectuur- historische waarden vanwege de Neo-gotische bouwstijl van de kerk en pastorie en de Overgangsarchitectuur met Art Nouveau-elementen van het schoolgebouw met het klooster. Bovendien zijn de kerk en pastorie representatieve voorbeelden van het oeuvre van de architect E.J. Margry.

Voorts is het complex van algemeen belang vanwege de stedebouwkundige en hoge ensemblewaarde van het complex en de beeldbepalende situering in Reeuwijk-dorp. Een dergelijk compleet en gaaf kerk-complex is bovendien relatief zeldzaam.

Het exterieur van de onderdelen van het kerk-complex is gaaf, de kerk en pastorie hebben beide nog veel oorspronkelijke interieur-onderdelen.