Inleiding

In 1940-1941 gebouwde BOERDERIJ voor rundvee is van het langhuistype (halleboerderij) met langs-/voerdeel, opgetrokken in een aan de Delftse School verwante stijl. De 'Hoeve Welgelegen' genaamde boerderij staat op de plaats waar een op 14 mei 1940 door een Duitse bom verwoeste knip (kaasboerderij) stond. Deze werd in opdracht van het Bureau voor Wederopbouw Boerderijen in Amersfoort vervangen door een zogenaamde "wederopbouw boerderij". De boerderij was bestemd voor A.B. Verkleij en is gebouwd naar een van december 1940 daterend ontwerp van de architecten Van der Laan en Reyneveld (Leiden). De in vrijwel oorspronkelijke staat bewaard gebleven grupstal was bestemd voor 32 koeien.

Omschrijving

Vanuit een rechthoekige plattegrond, in schone baksteen opgetrokken boerderij bestaat uit een woon- en bedrijfsgedeelte onder één, met Hollandse pannen gedekte zadeldak, dat aan de achterzijde is afgewolfd. Het op de Oude Rijn georiënteerde woonhuisgedeelte heeft een opgemetselde schoorsteen in het linker dakschild; het bedrijfsgedeelte heeft een wolfdak met zeeg (oorspronkelijk stonden twee luchtkokers op de nok). De symmetrische ingedeelde voorgevel van het, deels onderkelderde, woongedeelte is een zich lichtverjongende tuitgevel met datering (1941) in ijzeren cijfers en een gevelsteen met heraldische leeuw en de datering 1940. De schouders en de tuit zijn afgedekt met geprofileerde dekplaten; de schuine zijden van de geveltop met rollagen. Op de begane grond bevinden zich drie, onder segmentboogvormige ontlastingsbogen staande, door luiken geflankeerde vensters met roedenverdeling in de schuiframen. Op de verdieping zit in het midden een dubbel raam met vierruits ramen. Het rechter deel (het woonhuisgedeelte) van de linker gevel ligt iets terug ten opzichte van de gevelpartij van het bedrijfsgedeelte. Het bevat een samengesteld, met luiken afgehangen en onder strek staand venster met kruisramen voor de opkamer. Hieronder bevindt zich een terugliggend keldervenster met diefijzers onder een segmentboogvormige ontlastingsboog. De dakgoot rust opklossen. Het geveldeel tussen de woning en de stallen maakt deel uit van het achterhuis. Het bevat twee grote, onder rollagen staande en met luiken afgehangen vensters, voorzien van roedenverdeling in de schuiframen. Links hiervan zit een getoogde, opgeklampte deur. Het stalgedeelte is voorzien van drie maal drie en een maal twee, tussen steunbeertjes staande getoogde stalvensters, voorzien van ontluchtingsopeningen in de onderdorpels. De zeeg rust op een uitgemetselde gevelrand. Bij de deur bevindt zich een waterput met gemetselde, rechthoekige opstand. De afgeknotte, symmetrisch ingedeelde achtergevel met op de begane grond zich verjongende gevelhoeken heeft in het midden een rechtgesloten dubbele staldeur onder een drieruits-bovenlicht. Aan weerszijden hiervan zit een getoogde, opgeklampte deur met boven- en onderdeur. Recht boven de middendeur zit een getoogde, dubbele zolderdeur. De borstwering tussen beide deuren is verlevendigd met een baksteenmozaïek. Vergelijkbaar met de andere langsgevel heeft de zuid-westellijke langsgevel een gevelindeling met tussen de steunbeertjes drie keer drie en een keer twee stalraampjes. Het dakschild aan deze zijde bevat een vanuit de dakvoet opgetrokken houten dakkapel met zadeldak en luiken. Links van het linker stalvenster bevinden zich een opgeklampte, getoogde deur en een venster onder rollaag. Ze staan onder een aan de noordwestzijde open tussenlid, die de boerderij met de hooitas verbindt. Het tussenlid heeft een met riet en Hollandse pannen gedekt zadeldak. Deze wordt aan de open (noord-west) zijde gedragen door een zware balk, die rust opeen gemetselde, vierkante kolom. Tussen deze kolom en een rechthoekige uitbouw ligt een trekbalk, die door middel van een hangstijl met de nokbalk is verbonden. Het gesloten deel van de uitbouw bevat twee vensters en een doorgang naar het wooonhuisgedeelte. Het onder een steekkap staande uitbouwtje heeft een kopgevel met een tuit, een met luiken behangen venster en een rond oeil de boeuf. In de linker zijgevel hiervan bevindt zich een eveneens met luiken afgehangen venster onder een rondboogvormige ontlastingsboog en een met vlechtwerk ingevulde boogtrommel. De rechter zijgevel van het woongedeelte heeft rechts naast de deur een klein venster. De deur staat tussen een klein gemetseld stoepje, op hardstenen neuten rustende houten pilasters, een bovenlicht met twee andreaskruisen en geprofileerde kroonlijst en een segmentboogvormige ontlastingsboog. Links van de deur is een herinneringstegel met jaartallen gemetseld. Links daarvan bevindt zich een met een luik afgehangen venster.

De oorspronkelijke indeling van het woongedeelte is voor een groot deel gehandhaafd. Wel is in 1980 bij een verbouwing de kamer en suite gewijzigd in een ongedeelde ruimte. Gehandhaafd zijn de onderkelderde opkamer en het achterhuis, waar een uit de bouwtijd daterende, gemetselde waterbak met gietijzeren pomp voor de melkkoeling staat. De hal heeft een plavuizen vloer en tussen de hal en de keuken bevindt zich een gemetselde rondbogige doorgang. De voorzolder bestaat uit een slaapkamer, waarboven een kleine zolder achter een doorgang met boog. Het vloerniveau van de achterzolder is lager dan dat van de zolder. Het bedrijfsgedeelte bevat een driebeukige stal voor 32 koeien. De betonnen gruppen liggen in betonnen vloeren met aan weerszijden een met klinkers geplaveide voerdeel. De ruimte wordt verdeeld door betonnen palen, waarop balken liggen die met de uiteinden rusten op uitmetselingen.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling in de boerderijbouw. Als zodanig is het een vroeg voorbeeld van een 'wederopbouwboerderij' uit de jaren '40 van de 20ste eeuw, vormgegeven in een aan de Delftse School verwante school. De boerderij is gaaf in hoofdvorm en materiaalgebruik wat betreft het exterieur en grotendeels ook wat betreft het interieur. De boerderij heeft ensemblewaarde vanwege stilistische en ruimtelijk-functionele samenhang tussen de complexonderdelen. Tevens is sprake van landschappelijke waarde door de bijdrage die de boerderij levert aan het aanzien van deze van oudsher agrarische streek langs de Rijn.