Inleiding

PASTORIE behorende bij de Nederlands hervormde kerk (1877) van Zuiderwoude. De pastorie werd in 1912 gebouwd en is gesitueerd aan het kruispunt van wegen dat de kern vormt van het dorp. De pastorie staat ten oosten van de kerk in een ruime tuin met erfafscheiding in de vorm van een ijzeren HEKWERK. Pastorie en kerk worden door de openbare weg van elkaar gescheiden.

Omschrijving

Pastorie op rechthoekig grondplan met de nokrichting parallel aan de straat. De pastorie staat op een uitgemetselde en donkergepleisterde plint, is deels onderkelderd en heeft één bouwlaag met zadeldak belegd met rode kruispannen. Het muurwerk is witgepleisterd tussen horizontale licht uitgemetselde banden en ontlastingsbogen (thans witgesausd). Boven de vensters bevinden zich licht uitgemetselde (thans witgesausde) ontlastingsbogen. De boogtrommels zijn evenals het muurwerk witgepleisterd. De vensters hebben alle meerruits bovenlichten die grotendeels zijn voorzien van geprofileerd geel glas uit de bouwtijd. Het voor- en achterschild is aan de voet geknikt en het overstek rust op schoren. Aan de zijgevels is het dak met eenvoudige windveren afgewerkt. Het noordelijk dakvlak heeft in het midden een dakkapel met vierruits stolpraam, een overstekende bakgoot en een zinkgedekte spits met piron. Rechts boven de dakkapel wordt het dakvlak door een hoog opgaande schoorsteen doorsneden. Een tweede schoorsteen doorsnijdt de nok aan de oostzijde.

De voorgevel (noorden) is gericht naar de openbare weg en heeft een symmetrische indeling met een centrale paneeldeur met glaspanelen en harnas, onder een schuin aflopende luifel op houten schoren. Aan weerszijden van de paneeldeur is een klein vierkant venster. Boven de luifel bevindt zich hoger in het muurwerk tussen de kapschoren een negenruits venster ter verlichting van het trappenhuis. De gevelvlakken aan weerszijden van de paneeldeur hebben een groot schuifvenster met zesruits bovenlicht.

De rechterzijgevel (westen) is naar de kerk gericht en heeft in de eerste bouwlaag twee staande vierdelige vensters waarvan de bovenlichten een zesruits raam hebben. De kapverdieping heeft eveneens twee staande vierdelige vensters, kleiner van formaat dan de vensters op de begane grond. De vier bovenlichten hebben negenruits ramen. De geveltop is gedecoreerd met een trapsgewijs uitgemetselde cirkel waarin zich een spaarveld bevindt.

De linkerzijgevel (oosten) is in opzet vergelijkbaar aan de linkerzijgevel. De begane grond heeft ongeveer over de halve gevelbreedte een uitgebouwde partij (dienstruimte) met lessenaardak. Deze partij heeft aan de noordzijde een paneeldeur met vierruits raam, en aan de oostzijde een vierkant meerruits venster.

De achtergevel (zuiden) kent een symmetrische opzet met een centrale paneeldeur met glaspanelen en harnas, voorzien van een zesruits bovenlicht. De gaaf bewaarde vestibule achter deze deur doet vermoeden dat hier in oorsprong de hoofdingang van de pastorie was. Het gevelvlak rechts van de deur heeft een groot schuifvenster met zesruits bovenlicht. Het gevelvlak links van de deur heeft stolpdeuren met bovenlicht welke toegang geven tot een verhoogd terras. Boven dit terras hangt een luifel met lessenaarsdak. De luifel rust aan de tuinzijde op twee smalle gedecoreerde gietijzeren kolommen.

Het interieur bevat een groot deel van het oorspronkelijke houtwerk, de gedecoreerde plafonds en de schoorsteenmantels.

Het spijlenhek scheidt de tuin van de openbare weg. Het slanke hek bestaat uit iets zwaardere pijlers waartussen zich eenvoudige hekwerken bevinden. Hekpijlers en spijlen zijn aan de bovenzijde met een ruitvormige decoratie afgesloten.

Waardering

Pastorie met bijbehorend hekwerk van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard voorbeeld van een vroeg twintigste-eeuwse pastorie. Tevens heeft de pastorie ensemblewaarde met de nabijgelegen Nederlands Hervormde kerk en situationele waarde vanwege de prominente en beeldbepalende ligging in de dorpskern van Zuiderwoude.