Inleiding (complex)

Voormalige vroedvrouwenschool of Sint Elisabethkliniek: ensemble van gezondheidszorg-gebouwen daterend uit het begin van de jaren '20 van de twintigste eeuw en ontworpen door Jan Stuyt (1868-1934) met uitzondering van de kapel, die in 1934 werd gebouwd en in samenwerking met zijn zoon Giacomo Stuyt tot stand kwam. Koningin Wilhelmina legde op 25 september 1920 de eerste steen. Als gevolg van de aanvankelijk zeer omstreden inzichten van dr. Ignaz Phillip Semmelweis (1818-1865) ontstond sinds 1847 een nieuwe medische gedragslijn waardoor de moeder- en zuigelingensterfte sterk afnam. In de gebouwen van de vroedvrouwenschool is deze doorbraak op medisch gebied in de afzonderlijke gebouwen te herkennen: een kweekschool voor vroedvrouwen, een doorgangshuis, een vrouwen- en een zuigelingenkliniek. De na-oorlogse aan- en bijbouwen als de verbindingsgangen tussen school en kapel en tussen school en kliniek vallen buiten de bescherming; voor de één bouwlaag tellende vleugel tegen de achtergevel van de kliniek, het keukengebouw met ondergrondse verbindingsgang en de aanbouwtjes tegen de linker zijgevel van de zuidelijke kliniekgevel geldt hetzelfde.

Omschrijving (complex)

Voormalige vroedvrouwenschool of Sint Elisabethkliniek naar ontwerp van Jan Stuyt (1868-1934), gesitueerd op een heuvel tegen de rand van het Imstenraderbos en bestaand uit poortgebouw met school, kliniek, directeurswoning en kapel (economiegebouw en ketelhuis zijn gesloopt). Het complex bezit een symmetrische opzet en een markante ingang.

Waardering (complex)

De voormalige vroedvrouwenschool vertegenwoordigt algemeen belang hetgeen tot uitdrukking komt in: de architectuurhistorische betekenis als monumentaal, goeddeels op symmetrische grondslag samengesteld complex naar ontwerp van Jan Stuyt dat als geheel en op onderdelen gaaf en volledig behouden bleef, als exemplarische doorsnede uit het oeuvre van Stuyt wegens de verschillende typen gebouwen (villa, kapel en twee grootschalige ontwerpen) alsook wegens de harmonieuze proporties en omdat in het complex verschillende stilistische kenmerken uit het idioom van de architect herkenbaar zijn (bijvoorbeeld in de monumentaliteit, de combinatie van baksteen en gewapend beton, in de detaillering). Verder bezit het complex medisch-historische betekenis als bouwkundig exponent van de toegenomen medische kennis - met name op hygiënisch terrein als gevolg van de ontdekking van de arts Ignaz Phillipp Semmelweis in 1847 - die Stuyt in de architectuur van het complex heeft vertaald en o.a. tot uitdrukking komt in afzonderlijke gebouwen die alle hun logistieke plaats in de geïnstitutionaliseerde zorg voor moeder en zuigeling innemen terwijl in die afzonderlijke gebouwen de plattegronden en de ruimte-schikking volgens hetzelfde principe zijn geordend. Zowel in medisch-historisch opzicht als in architectuurhistorisch perspectief is de voormalige vroedvrouwenschool zeldzaam: beide aspecten dragen in belangwekkende mate bij aan de cultuurhistorische betekenis van het complex.