Inleiding

VILLA "IJHOEK", gebouwd in Jugendstil-trant in 1901 naar het ontwerp van W. Kromhout, vrijstaand gesitueerd op een terrein aan de Koningslaan en de kruising van de Parklaan en de Meerweg. De villa is beeldbepalend georiënteerd op de kruising in de villawijk Het Spiegel.

Omschrijving

Villa, opgetrokken op vrije rechthoekige plattegrond met uitbouw aan de noordoostzijde en uitbouw met serre aan de zuidwestzijde, bestaande uit twee bouwlagen onder samengestelde afgeknotte kap bedekt met rode Tuiles du Nord pannen. Aan de zuidoost- en zuidwestzijde bevindt zich een topgevel onder zadeldak met in natuursteen afgewerkte gevelrand met gehouwen sluitstenen. De gevels zijn gepleisterd op een uitgemetselde bakstenen plint met bruingroen geglazuurde stenen en natuurstenen blokken op de afzaat. Ter hoogte van de bovendorpels van de bovenlichten op de begane grond loopt een band van okergele baksteen, aan de zuidoostzijde eveneens op de verdieping. Onder de dakrand is de gevel afgewerkt met rode, gele en geel geglazuurde baksteen met uitstekende stenen. De ontlastingsbogen zijn van gele baksteen, de rechte bovendorpels hebben een latei van gele, okergele en geel geglazuurde bakstenen, soms met natuurstenen sluitstenen. De vensterbanken zijn van natuursteen. De bovenlichten van de vensters op de begane grond aan de zuidoost- en zuidwestzijde zijn voorzien van gekleurde glas-in-loodramen in houten geometrisch Jugendstil lijstwerk. Het merendeel van de bovenlichten op de verdieping zijn voorzien van gele ruiten.

De zuidoostgevel bevat links uit het midden een topgevel. Op de begane grond is in risalerend geveldeel een driedelig venster geplaatst met luiken en bovenlicht boven het middelste raam. Op de verdieping geven twee paar openslaande deuren met luiken en met driedelig bovenlicht en bovenzijlichten, toegang tot een houten balkon met taps toelopende onderzijde steunend op houten schoren. In de top van de gevel is een driedelig venster geplaatst, bestaande uit middenvenster en twee lagere vensters. Aan weerszijden van de risaliet is op de begane grond een venster met luiken en bovenlicht geplaatst. Geheel rechts bevindt zich de iets verdiept liggende entreepartij, bereikbaar via twee natuurstenen treden met ombouw. Het uitkragende geveldeel wordt gedragen door drie segmentboogvormige gewelfjes op gehouwen natuurstenen consoles. De deur, met glaspaneel met roedenverdeling, bevindt zich in het midden onder luifel met rode Tuiles du Nord. Op de verdieping is een venster met middenstijl en bovenlichten.

De zuidwestgevel bevat rechts een topgevel die aan de linkerzijde een schoorsteen in het gevelvlak bevat. Op de begane grond zijn naast elkaar twee schuifvensters met luiken en bovenlicht geplaatst. De driezijdige erker op de verdieping wordt ondersteund door drie gehouwen natuurstenen consoles, geplaatst langs de bovenlichten. De in gele baksteen gemetselde erker bevat drie schuifvensters met bovenlicht. De middelste muurdammen, tussen de ramen zuilvormig, de boven- en onderdorpels zijn van natuursteen. Het driezijdige dak is bedekt met gele leien. Links is een uitbouw geplaatst ter hoogte van één bouwlaag. De openslaande deuren van de houten serre met gepleisterde basement met natuurstenen afzaat en okergele bakstenen hoeken op natuurstenen plint, is bereikbaar via twee natuurstenen treden. De bovenlichten van vensters en deuren hebben gekleurde glas-in-loodramen. De serre wordt afgesloten door een lessenaarsdak met rode Tuiles du Nord. Het dak van de uitbouw doet dienst als balkon, bereikbaar via openslaande deuren met luiken en driedelig bovenlicht. Links en rechts is een venster geplaatst. De noordoostgevel bevat de aangebouwde garage tegen de uitbouw met getrapte zuidoostzijde onder horizontale afsluiting. Op de begane grond is rechts een deur geplaatst. Het trappenhuis wordt verlicht door drie lange vensters met gekleurde glas-inloodramen. Rechts is op de verdieping een stolpvenster geplaatst waaronder een bovenlicht van een oorspronkelijk venster boven het dak van de garage. In het terugliggende linkergeveldeel is een klein venster op de verdieping geplaatst. In het gevelvlak van het hoofdvolume zijn links op de begane grond twee vensters met bovenlicht en gekleurde glas-in-loodramen naast elkaar geplaatst. In de zuidoostgevel van de uitbouw bevinden zich enkele vensters met diefijzers. De schoorsteen heeft een dubbele bekroning van gele baksteen.

De noordwestgevel bevat een risalerend middengedeelte. Op de begane grond is een breed driedelig venster geplaatst met breed middenraam en smalle zijramen en met bovenlichten onder segmentboog. Rechts daarvan is een schuifvenster met bovenlicht onder segmentboog geplaatst. Op de verdieping bevinden zich twee stolpvensters met driedelig bovenlicht. In het dakvlak bevindt zich een driehoekige dakkapel onder zadeldak met venster in houten betimmering. In het linker terugliggende gevelvlak zijn op de begane grond een venster met diefijzer onder segmentboog en rechts daarvan een klein venster geplaatst, op de verdieping een stolpvenster onder segmentboog. In het rechter terugliggende geveldeel bevinden zich op de begane grond openslaande deuren met toogvormig vijfdelig bovenlicht onder segmentboog. In de noordwestgevel van de uitbouw aan de zuidwestzijde bevindt zich een schuifvenster onder segmentboog.

Het INTERIEUR bevat originele onderdelen uit de bouwtijd, eveneens naar ontwerp van Kromhout, onder meer de hal met een vloer, belegd met rode en gele plavuizen, geglazuurde bakstenen, gekleurde glas-in-loodramen, deuren en deurkozijnen, de trapbalustrade, de kapstok; in de oorspronkelijke woonkamer het plafond, het tegelwerk en natuursteen van de schouw, deur- en raamkozijnen; de schuifdeuren naar de serre; de schuifdeuren met gekleurde glas-in-loodramen tussen de woonkamer en muziekkamer; de rode baksteen en natuursteen van de schouw in de muziekkamer; deuren, kozijnen op de verdieping, de kast en schouw in de kamer aan de zuidzijde; en de betimmering in het trappenhuis naar de zolderverdieping.

Waardering

Villa "IJHOEK" met bijbehorend interieur is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als in- en uitwendig gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een villa in Jugendstil-trant naar het ontwerp van W. Kromhout, uit de eerste helft van de 20ste eeuw. De villa is tevens van belang in het oeuvre van Kromhout als vroege villa waarin elementen van Jugendstil en Americanisme zijn gecombineerd. Daarnaast heeft de villa stedebouwkundige waarde vanwege de prominente situering en oriëntatie op de kruising van de Parklaan en de Meerweg in de villawijk Het Spiegel.