Haermansweg 5, de Lutte
Omschrijving
LANDHUIS van twee bouwlagen op rechthoekige plattegrond onder riet gedekt schilddak met oranje nokvorsten waarvan de dakschilden aan de zijgevels (N en Z) zijn verlengd. De gevels zijn boven een trasraam van bruingrijze baksteen opgetrokken in bruine baksteen. De aan de zijgevels overstekende verdieping wordt ondersteund door wit geschilderde houten kolommen op gemetselde muurtjes in het verlengde van het trasraam. De hoofdentree bevindt zich in het midden van de symmetrische voorgevel (W) tussen over twee bouwlagen gemetselde erkers met afgesnoten hoeken. Aan weerszijden van de erkers ter hoogte van het trasraam gemetselde bloembakken. De entree bestaat uit een geverniste deur in een portiek onder een rondboog met natuurstenen aanzetstukken. Het portiek wordt geflankeerd door kleine vierruits zijlichten. Op de natuurstenen gevelsteen boven de ingang staat in reliëf een ondergaande zon afgebeeld en de naam Boerskotten. De loggia recht boven de entree is uitgerust met twee houten kolommen die het uitkragende dakschild ondersteunen. De erkervensters zijn op de begane grond uitgevoerd met bovenlichten en op de verdieping met een roedenverdeling en luiken. De overige vensters en glasdeuren in het huis hebben eveneens een roedenverdeling. De asymmetrische steekkap boven het risaliet van de linker zijgevel (N) wordt op de hoek met de achtergevel (O) ondersteund door een houten kolom. In het portiek dat zo is gevormd de deur naar de keuken. De samengestelde vensters in het risaliet zijn behangen met luiken. Onder de overstekende verdieping rechts van het risaliet een terras met gemetselde scheidingsmuurtjes en plantenbakken. Dubbele glasdeuren geven toegang tot het terras. Aan de rechter zijgevel (Z) een identieke veranda onder overstekende verdieping en rechts daarvan een grote vensterpartij met samengesteld kozijn. In tegenstelling tot de symmetrie van de voorgevel (W) heeft de achtergevel (O) een onregelmatige gevelindeling. Boven de deur in het midden van de gevel twee traplichten met gekleurde glas-in-loodramen in geometrisch patroon. Het hoog opgaande risaliet onder schilddak ter rechterzijde is op beide bouwlagen uitgerust met vensters. Links van het midden op de begane grond een groot samengesteld kozijn met twee dubbele glasdeuren onder achtruits bovenlichten. De deuren zijn evenals de verdiepingsvensters behangen met luiken. In de dakschilden boven de voor- en achtergevel grote dakkapellen onder schilddakjes en boven de zijgevels onder getoogde steekkappen. De dakruiter op de nok heeft een rietgedekt kegeldakje op natuurstenen sierelementen. Het kegeldakje wordt bekroond door een ijzeren windvaan. Op de nok van het schilddak boven de risaliet aan de achtergevel een gemetselde schoorsteen. Inwendig bevat het het huis nog vele oorspronkelijke interieuronderdelen als schoorsteenmantels, ingebouwde kasten en tegellambrizeringen.
Waardering
Landhuis van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:
- de gematigde Amsterdamse School bouwstijl die kenmerkend is voor het werk van de Amsterdamse architect F.A. Warners
- de hoge mate van gaafheid van het exterieur en vele interieuronderdelen
- de ensemblewaarde als onderdeel van het complex
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Op het landgoed "Boerskotten" gelegen LANDHUIS met GARAGE in gematigde Amsterdamse Schoolstijl uit 1927/28 en bijbehorende TUINKOEPEL uit omstreeks 1860. Het landhuis is in opdracht van het echtpaar H.J.G. Baurichter en E.J.H.M. Essink ontworpen door de Amsterdamse architect F.A. Warners.
Na zijn huwelijk in 1851 begon dr. Bernard Essink met de aanleg van het landgoed Boerskotten. De koepel, die door de vader van Bernard was overgenomen van C. Stork, is in 1868 op het landgoed gezet. Oorspronkelijk stond deze koepel op de Hakenberg waar hij door de timmerman Jan Wansink voor dominee Ter Kuile was gebouwd. De koepel en het landhuis vertegenwoordigen twee stadia in de typologische ontwikkeling van het fabrikantenbuitenhuis in Twente vanaf circa 1850 tot 1940. De Twentse fabrikantenbuitenplaats vindt zijn oorsprong in de koepels, jachtkamers en herenkamers bij de boerderijen op de landgoederen die in de loop van de negentiende eeuw door de fabriqeurs waren gesticht. De groei van de Twentse industrie maakte het de tweede generatie fabrikanten mogelijk vanaf circa 1890 de kleine dagverblijven te vervangen door of te verbouwen tot grotere zomerhuizen in onder architectuur aangelegde tuinen. In veel gevallen ging men pas na de Eerste Wereldoorlog over tot de bouw van permanent bewoonbare landhuizen zoals de villa Boerskotten.
Het huis staat op een verhoging in een landschappelijke tuin die is gecombineerd met een geometrisch aanleg voor de voorgevel (W) van het huis. Bij de entree van de oprijlaan aan de Haermansweg staan twee hekpijlers met lantaarns. De oprijlaan is geprojecteerd op de hoofdentree van het huis in het midden van de voorgevel en loopt rond de formele tuin. De tuinaanleg is, evenals het beeld van de jachtgodin Diana in de bosrand ten oosten van de Haermansweg, voor de bescherming van ondergeschikt belang. Een gemetselde tuinmuur verbindt de noordgevel van het huis met de zuidgevel van de garage. De theekoepel staat op een terpje langs de Haermansweg ten zuidoosten van het huis.
Waardering
Complex van landhuis met garage en tuinkoepel van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:
- als voorbeeld van een Twents buitenhuis en oorspronkelijke oudere tuinkoepel
- vanwege de gematigde Amsterdamse Schoolstijl van het landhuis die kenmerkend is voor het oeuvre van de Amsterdamse architect F.A. Warners
- vanwege de ensemblewaarde van het complex in samenhang met de tuinaanleg
- vanwege de gaafheid van de verschillende complexonderdelen
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Haermansweg | 5 | – | 7587 NW | de Lutte | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | G | 2387 | – | Losser |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1927 | 1928 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Warners, F.A. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |