Wilhelmina-oord, Sint Nicolaasga
Omschrijving
De eenvoudige TUINMANSWONING uit 1907 is opgetrokken in donkerrode baksteen. De gevels zijn vanaf 2,10 m. bepleisterd en de woning heeft een zadeldak gedekt met een rode kruispan. De rechthoekige woning heeft een uitbouw onder een lessenaarsdak aan de zuidzijde. Tegen de oostzijde is een aanbouw uit de jaren '70 met een plat dak. Deze is gedeeltelijk geïntegreerd met het woonhuis en valt buiten de bescherming van rijkswege.
De westgevel heeft op de begane grond een venster met dubbel bovenlicht en twee blinden. De lekdorpel is van baksteen en boven het venster 'zweeft' in het pleisterwerk een halfsteens gemetselde segmentboog. Onder de nok bevindt zich een tweede venster met een drie-ruits bovenlicht, een bakstenen lekdorpel en een gemetselde segmentboog. De geprofileerde windveerlijst rust op klossen. De westzijde van de uitbouw heeft twee vensters met bovenlicht, gemetselde rollaag en gemetselde lekdorpel. Voorheen hadden deze vensters ieder een luik, deze zijn echter verwijderd.
De noordzijde heeft twee T-vensters met bovenlicht en gemetselde lekdorpel. Centraal op het dak, boven de bakgoot op klossen, staat een gemetselde schoorsteen. De zuidzijde heeft een venster als in de voorgevel. De ingang tot de woning bevindt zich aan de oostzijde. Het INTERIEUR is redelijk origineel met uitzondering van een doorbraak naar het nieuwe gedeelte waarin een keuken is gesitueerd. De voormalige voordeur in de hal is verdwenen. De verdieping is volledig betimmerd met verticale houten delen met een bossing.
Waardering
De tuinmanswoning behorende bij 'Wilhelmina-oord' is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- vanwege de betekenis van het object als essentieel onderdeel van een groter geheel dat van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang is.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het rustoord 'Wilhelmina-oord' is in 1907 gebouwd, in opdracht van drie freules Van Eysinga, naar een ontwerp van de architect Hendrik H. Kramer in een mengeling van Chaletstijl en Art Nouveau. De villa is gebouwd als een rustoord voor armlastige vrouwen, de rechtervleugel van de woning diende in de zomer als buitenverblijf voor de freules.
Het Wilhelmina-oord is gelegen in een groot park in Landschapsstijl, naar een ontwerp van de drie freules en hun broer Jhr. W.C.G. van Eysinga en ligt even buiten, ten oosten, van St. Nicolaasga. Het complex omvat de VILLA en een TUINMANSWONING.
Buiten het park, op de hoek van de S. Hepkemalaan en de Rijlst, ligt de voormalige portierswoning, die wegens te ingrijpende wijzigingen niet van rijkswege wordt beschermd. Dit geldt ook voor het na een brand in 1994 herbouwde koetshuis. De schuur en de garage aan de oostzijde van het terrein vallen wegens te weinig monumentale waarde eveneens buiten de bescherming.
De villa is in 1927 geschonken aan het St. Anthony Gasthuis te Leeuwarden en is in 1963 in bezit gekomen van de provincie Friesland. De villa is in 1997 overgedragen aan de Stichting Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Zuid-Oost Friesland.
Omschrijving
De S. Hepkemalaan, geflankeerd door populieren, ontsluit het rechthoekige terrein. Centraal op het terrein ligt de villa die middels twee oprijlanen verbonden is met de S. Hepkemalaan. Tussen de twee oprijlanen ligt een groot gazon, met aan de zijde van de S. Hepkemalaan beplanting. Voor de villa komen de twee oprijlanen samen, alwaar ze zich verbreden. Hier is, gericht op het noorden, de hoofdingang gesitueerd. Aan de oostelijke oprijlaan ligt het voormalige koetshuis.
Het terrein is gelegen tussen open landerijen en wordt omsloten door bosschages. Aan de achterzijde van de villa, centraal op de gevel, is een zichtlijn gecreëerd, gericht op de open landerijen die aan weerszijden begrensd worden door een rij beuken. Ten oosten van de villa is de tuinmanswoning gesitueerd. De villa zelf vormt als het ware een eiland omgeven met grindslag. De overige paden en lanen zijn ongeplaveid en zonder toeslag. Ten westen van de villa ligt een grote niervormige vijver die gedeeltelijk door rietkragen is omgeven. Het oostelijk deel van het terrein is geheel bebost en ten zuidwesten van de villa ligt een moestuin met kassen.
Waardering
Het complex Wilhelmina-oord te St. Nicolaasga, omvattende de villa en de tuinmanswoning, is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- als bijzondere uitdrukking van een sociaal/culturele ontwikkeling;
- vanwege de bijzonder inrichting van het complex;
- vanwege de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen;
- vanwege de visuele gaafheid van de landschappelijke omgeving.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Tuinmanswoning(L) | Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sietze Hepkemalaan | 22 | – | 8521 DH | Sint Nicolaasga | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | S | 592 | – | Langweer |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1903 | 1904 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Kramer, H.H. ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |