Inleiding

HERENHUIS, gelegen in de bocht van de Stationsstraat, voorheen Baanstraat geheten, dateert in zijn huidige vorm uit het laatste kwart van de negentiende eeuw. Het pand was van oorsprong de burgemeesterswoning. Op de plaats van het naastgelegen pand Stationsstraat 10 stond een eenvoudig gebouwtje, dat als secretarie dienst heeft gedaan totdat in 1895 het raadhuis Stationsstraat 8 in gebruik werd genomen. In het begin van de twintigste eeuw was op de zolder een schildersatelier, waartoe een grote dakkapel aan de voorzijde van het dak was geplaatst. De garage tegen de linkerzijgevel met aansluitend een bijkeuken, waarboven een balkon met een gemetselde balustrade, is tussen 1920 en 1940 aangebouwd. De indeling op de verdieping is in de jaren negentig gedeeltelijk gewijzigd.

Omschrijving

Het blokvormig, symmetrisch ingedeelde HERENHUIS, gelegen in de bocht van de Stationsstraat, bestaat uit twee bouwlagen onder een hoog geknikt schilddak met de nok evenwijdig aan de weg. Het dak, voorzien van een geprofileerde houten kroonlijst, is aan de voorzijde gedekt met blauwe Hollandse en aan de achterzijde deels gegolfde Friese pannen. In het midden is voor en achter een dakkapel geplaatst. Die aan de voorzijde is voorzien van klauwstukken en een fronton, waarin een hijsbalk is opgenomen. De zijgevels, die doorlopen tot de knik in de kap, zijn voorzien van houten afdeklijsten.

De voorgevel is boven een natuurstenen plint, opgetrokken in baksteen in kruisverband en platvol gevoegd. De linkerzijgevel en achtergevel zijn gepleisterd. Tegen de rechterzijgevel is het buurpand aangebouwd. De voorgevel (noordzijde) is symmetrisch ingedeeld en vijf vensterassen breed. Ter hoogte van de onderdorpels van de vensters op de verdieping is een gemetselde bloktandlijst met gele baksteen aangebracht. In het midden bevindt zich een één travee brede middenrisaliet, met teruggelegen een paneeldeur voorzien van smeedijzeren deurroosters en een getoogd bovenlicht. Aan weerszijden van de portiek zijn twee getoogde schuifvensters aangebracht. Op de verdieping zijn, binnen het middenrisaliet één, en aan weerszijden twee getoogde T-vensters geplaatst. De getoogde strekken boven de venster- en deuropeningen zijn voorzien van decoratieve sluitstenen met een vrouwenkopje of leeuwenkopmotief.

De linkerzijgevel (oostzijde) bevat een deur naar het balkon boven de garage en twee kleine vensters op de zolderverdieping. De achtergevel (zuidzijde) heeft op de begane grond links een vijfzijdige serre. In het midden is een kleine uitbouw onder een plat dak waarin zich een paneeldeur met smeedijzeren deurroosters bevindt. Rechts is een schuifvenster met roeden bovenlicht van de keuken. In het verlengde van de garage ligt de uitgebouwde bijkeuken met een deur onder een luifel (valt buiten de bescherming). Op de verdieping zijn de vensters voorzien van louvreluiken. Met uitzondering van het rechtervenster, een T-venster, zijn zij gewijzigd.

Het interieur bevat rechts een kamer-en-suite met aansluitend de serre. Tussen de serre en achterkamer zijn dubbele afsluitbare schuifdeuren aangebracht. De vensters in de voorkamer beschikken over schuifluiken. De kamer-en-suite heeft stucplafonds met rozetten en hoekornamenten. De schoorsteen is voorzien van geornamenteerde zuiltjes en een kroonlijst. Rond de schuifdeuren is een classicistische omlijsting aangebracht. De gang met een marmeren vloer heeft aan de straatzijde een vestibule met glazen tochtdeur. De voormalige eetkamer (linksvoor) is via een doorloopkast met de achtergelegen keuken verbonden. Onder de keuken is een kelder. Op de zolderverdieping bevindt zich een dubbele dienstbodekamer met een bedstede. De zolderkap beschikt over gesneden korbelen.

Waardering

Het huis is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een negentiende-eeuws herenhuis, alsmede vanwege de gaafhuid van hoofdvorm en detaillering en waardevolle interieurelementen als stucplafonds. Tenslotte is het van ensemblewaarde binnen de omringende bebouwing langs de Stationsstraat.