1e Binnenvestgracht 33, Leiden
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
In 1876 werd de afdeling voor besmettelijke ziekten, die zich aanvankelijk bevond in de westvleugel, buiten het gebouw in drie stenen paviljoens in de tuin ondergebracht. Van de drie paviljoens in de tuin resteert één ZIEKENPAVILJOEN. Dit ziekenpaviljoen is tijdens een latere verbouwing met een verdieping opgehoogd.
Omschrijving
Het ziekenpaviljoen is op een rechthoekige plattegrond opgetrokken over twee bouwlagen onder een overstekend zadeldak met leien in Rijndekking, houten goten en windveren.
De begane grond is opgetrokken in rode baksteen, de eerste verdieping rondom voorzien van houten gevelbeschot. Op de begane grond twaalfruits schuifvensters onder getoogde achtruits bovenlichten, beide in tweeën gedeeld door een middenstijl. Hardstenen waterdorpels onder de vensters, strekken erboven.
Op de verdieping openslaande zesruits vensters onder keperboogvormige drieruits bovenlichten. In beide eindgevels dubbele paneeldeuren met glas en sierijzers onder getoogde achtruits bovenlichten. In de noordelijke eindgevel (die vier vensterassen telt) bevindt de ingang zich in de tweede as van links. In de symmetrische zuidelijke eindgevel (drie vensterassen breed) is de entree centraal geplaatst.
Het lichthuis van het dak van het oorspronkelijke éénlagige gebouw, is na de verbouwing ook op het verhoogde gebouw weer aangebracht.
Waardering
Het ziekenpaviljoen is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde wegens de Eclectische bouwstijl met elementen uit de Chaletstijl.
Stedebouwkundig gezien is het paviljoen van algemeen belang vanwege de ruimtelijke en functionele relatie met de overige onderdelen van het ziekenhuiscomplex. Bovendien is het paviljoen beeldbepalend gesitueerd op één van de voormalige bolwerken van de vesting Leiden en ligt het naast de Morspoort.
Het exterieur van het paviljoen is relatief gaaf.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het complex van het academisch ziekenhuis bestaat uit het ZIEKENHUIS uit 1870 van architect H.F.G.N. Camp; een ZIEKENPAVILJOEN uit 1876; het Boerhaave-LABORATORIUM voor onderwijs in de Pathalogische Anatomie, de Histologie, de Hygiëne en de Operatieve Chirurgie van architect J. van Lokhorst uit 1885; en het KETELHUIS uit 1897.
Omschrijving
Het ziekenhuis en laboratorium zijn beeldbepalend gelegen aan de Morssingel, op één van de voormalige bastions van de vesting Leiden, in het beschermd stadsgezicht. Het ziekenpaviljoen staat zuidelijk van het ziekenhuis naast de Morspoort.
Het laboratorium staat aan de oostkant van het ziekenhuis, met een zijgevel aan de Steenstraat en de voorgevel aan het noordelijk gelegen parkje langs het complex.
Het ketelhuis staat tussen het ziekenhuis en laboratorium. Het is inwendig verbonden met het ziekenhuis door middel van een tunnel die uitkomt in de oostvleugel. Aan de buitenkant staat het ketelhuis los van het hoofdgebouw. De oostelijke eindgevel sluit aan op het transformatorhuis dat tegen het Boerhaave- laboratorium is gebouwd.
Waardering
Het academisch ziekenhuiscomplex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als één van de weinige overgebleven vroege academische ziekenhuizen in Nederland en als zodanig een expressie van de ontwikkelingen in het medisch onderwijs aan het eind van de negentiende eeuw.
Het complex is tevens van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde wegens de bouwstijl van de Neo-Franse Renaissance van het ziekenhuis en van de Neo- Hollandse Renaissance van het laboratorium. Zeker aangezien beide gebouwen kenmerkend zijn binnen het oeuvre van de respectievelijke architecten.
Stedebouwkundig gezien is het complex van belang dankzij het samenhangende geheel dat de vier complexonderdelen vormen, zowel functioneel als visueel.
Bovendien zijn de gebouwen beeldbepalend gesitueerd op één van de voormalige bolwerken van de vesting Leiden.
De verschillende onderdelen van het complex zijn relatief gaaf.
Als academisch ziekenhuis uit de negentiende eeuw is het ziekenhuis zeldzaam.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Ziekenpaviljoen | Cultuur, gezondheid en wetenschap | Gezondheidszorg | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1e Binnenvestgracht | 33 | – | 2312 BB | Leiden | – | – | Ja |
| 1e Binnenvestgracht | 33 | A | 2312 BB | Leiden | – | – | – |
| 1e Binnenvestgracht | 33 | B | 2312 BB | Leiden | – | – | – |
| 1e Binnenvestgracht | 33 | C | 2312 BB | Leiden | – | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | B | 3520 | – | Leiden |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1876 | 1876 | – | vervaardiging |