Hugo de Grootstraat 28, Leiden
Inleiding
Naar ontwerp van Rijksbouwmeester Jacobus van Lokhorst in 1899 gebouwde en naast het voormalige Pharmaceutisch Laboratorium staande dubbele DIENSTWONING. De dubbele woning is gebouwd in een typisch laat-negentiende eeuwse, aan de Neo- Gotiek en Neo-Renaissance verwante stijl, die aansluit bij de kenmerken van de nabijgelegen laboratoriumgebouwen, van het universitaire complex.
Omschrijving
Vanuit een rechthoekige plattegrond, in rode strengperssteen met gele accenten opgetrokken dubbele woning met verdiept onder een met leien schubben gedekt, dubbel schild-/zadeldak. Gevels met bovenrand van grijze hardsteen op een trasraam van klinkers, smeedijzeren gevelankers en gemetselde profielen met kwarthollen als gevelbeëindiging. Symmetrische voorgevel met op de begane grond in de buitenste traveeën een paneel-/glasdeur met ijzerwerk voor het deurraam.
Deuren onder een geprofileerd kalf en een drieruits-bovenlicht in de vorm van een spitsboog. Tussen de deuren per woning twee rechtgesloten vensters met schuiframen en glas-in-lood bovenlichten (nr.30) onder segmentbogen. Tussen begane grond en verdiep een zandstenen cordonlijst, waarop de eveneens zandstenen onderdorpels van de vensters rusten. In deze bouwlaag twee gekoppelde, onder overspanningsboog staande getoogde vensters met schuiframen. Smalle, excentrisch geplaatste vensters en kleine venstertjes onder de wolfseinden voorzien van latei en onderdorpel van zandsteen. In het midden van de gevel een regenpijp met de originele, versierde vergaarbak. Blinde rechter zijgevel. Achtergevel met rechtgesloten gevelopeningen onder rollaag en een niet origineel balkon op de oorspronkelijke, bewerkte schoren. De kap bevat een dakkapel en een met leien beklede dakrand. Aan de linker zijgevel een platte uitbouw en een vergaarbak als die aan de voorgevel. Linksachter een afgesnoten hoek. Kap met zakgoot en met piron bekroonde wolfseinden aan de voorzijde, alsmede met leien beklede dakgoten. In de zakgoot een uit vier delen samengestelde, opgemetselde schoorsteen met afgesnoten hoeken en ronde pijpen. In beide dakschilden boven de zijgevels een dakkapelletje met voorschot, met leien beklede wangen en een eveneens met leien gedekt, uitkragend kapje met piron. Tussen de woningen en het universiteitsgebouw bevindt zich een ijzeren erfscheiding met toegangshekken. Het hekwerk staat op een laag bakstenen muurtje met hardstenen blokken voor de bevestiging van de hekspijlen.
Waardering
De dienstwoningen zijn van algemeen belang wegens cultuurhistorische waarde vanwege de oorspronkelijke functie en de directe relatie met een voor de stad Leiden essentiële instelling voor wetenschappelijk onderwijs. Ze zijn van architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke vormgeving in zowel de hoofdvormen als in de detaillering van het exterieur en als onderdeel van het oeuvre van een vooraanstaand architect. Ze hebben tevens stedebouwkundige en ensemblewaarde als onderdeel van een architectonisch en stedebouwkundig, zowel visueel als functioneel sterk aan elkaar gerelateerde groep gebouwen. De woningen zijn bovendien van belang vanwege hun herkenbaarheid en de gaafheid van het exterieur.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Gefaseerd tot stand gekomen universitair complex, in oorsprong bestemd als Pharmaceutisch LABORATORIUM (1895-1897), Organisch-Chemisch laboratorium en dubbele dienstwoning (1896-1898). De laboratoriumgebouwen zijn opgetrokken in een aan de Neo- Gotiek en Neo-Renaissance verwante bouwstijl, naar ontwerp van de toenmalige Rijksbouwmeester Jacobus Van Lokhorst. Het gebouw van het Organisch-Chemisch Laboratorium is in 1910 verdubbeld naar een ontwerp van Van Lokhorst's opvolger ir. J.A. Vrijman, die een qua exterieur vergelijkbaar gebouw spiegelbeeldig tegen het oude plaatste. Een tweede uitbreiding - in de vorm van een aanbouw - dateert van 1930.
NB. Het inwendige van de laboratoriumgebouwen is vanwege diverse aanpassingen ingrijpend gewijzigd, waardoor nog slechts onderdelen van het oorspronkelijke interieur bewaard zijn gebleven. De in 1949 rechts (noordzijde) van het Organisch Chemisch Laboratorium gebouwde uitbreiding van het laboratorium valt niet onder de bescherming van rijkswege. Het complex is anno 1996 nog steeds in gebruik door de Juridische Faculteit (Faculteit der Rechtsgeleerdheid) van de Rijksuniversiteit Leiden.
Omschrijving
Laat negentiende-eeuws universitair complex van uit rode strengperssteen, met accenten van gele strengperssteen, zandsteen en grijze hardsteen opgetrokken gebouwen met meerdere bouwlagen onder met leien gedekte kappen. De oudste delen van de laboratoriumgebouwen staan tegenover elkaar en vormen een stilistische en functionele eenheid. De vroeg-twintigste-eeuwse uitbreiding sluit in materiëel en stilistisch opzicht aan op de oorspronkelijke bebouwing.
Waardering
Het laboratoriumcomplex is van algemeen belang wegens cultuur- en wetenschapshistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van de opkomst van het experimentele wetenschappelijk onderzoek en onderwijs in Nederland in het algemeen en vanwege de historische band tussen universiteit en de stad Leiden in het bijzonder. De gebouwen zijn van algemeen belang wegens architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke vormgeving van zowel de hoofdvormen als in de detaillering van het exterieur als delen van het interieur, en als vrij gave, karakteristieke voorbeelden van bouwwerken uit het oeuvre van een vooraanstaand architect. Het complex heeft tevens stedebouwkundige en ensemblewaarde vanwege de sterke architectonische en stedebouwkundige samenhang tussen de gebouwen in de eerste laat-negentiende-eeuwse stadsuitleg tussen de vesten.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Dienstwoning(K4) | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hugo de Grootstraat | 28 | – | 2311 XK | Leiden | – | – | Ja |
Hugo de Grootstraat | 30 | – | 2311 XK | Leiden | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | M | 8620 | – | Leiden |
– | M | 8151 | – | Leiden |
– | M | 8621 | – | Leiden |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1899 | 1899 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Lockhorst, M. ; Zuid-Holland | architect / bouwkundige / constructeur | – |