Inleiding

In 1895 gebouwd HERENHUIS. De rijk versierde voorgevel van het pand is gebouwd in de stijl van de Neo-Hollandse Renaissance, een bouwstijl die kenmerkend is voor de periode waarin het huis is gebouwd. Het huis kreeg een functie als kantoor na de bouw van het ernaast staande, ca. 1925 gebouwde fabriekspand (Herengracht 36;38). Tegenwoordig (dd. 1996) heeft het huis een functie als woonruimte voor studenten. Het met de voorgevel op de gracht georiënteerde pand maakt deel uit van een gesloten gevelwand en sluit in stylistisch opzicht aan bij het minder hoog opgaande linker buurpand. De laat negentiende eeuwse stoep met erfscheiding aan de voorzijde van het huis valt eveneens onder de bescherming van rijkswege.

Het huis maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht Leiden.

Omschrijving

Oorspronkelijk vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken, vijf traveeën breed pand met drie bouwlagen onder een met bitumineus materiaal gedekt, afgeknot schilddak. De gevels zijn opgetrokken in baksteen met accenten en details van natuursteen en wit geschilderd pleisterwerk en kunststeen. Alle gevelopeningen zijn rechtgesloten. De symmetrische, van speklagen voorzien voorgevel is een zogenaamde Vlaamse gevel. Het heeft een hardstenen plint, die is verbonden met de eveneens hardstenen onderdorpel van de venster op de parterre. De entreepartij bevat een rijk bewerkte negentiende eeuwse paneeldeur met onder meer een aedicula-achtige versiering rondom een rondboog-deurraam met decoratief smeedwerk. De deur staat onder een zwaar, geprofileerd kalf en een gedeeld bovenlicht. Boven een geprofileerde, met de consoles verbonden latei staan twee gekoppelde rondbogen met sluit- en aanzetstenen. Aan weerszijden van de entree twee vensters met schuiframen met geprofileerde wisseldorpels, gedeeld bovenlichten onder geprofileerde kroonlijsten en keperbogen met aanzet-, boog- en sluitstenen. Tussen de eerste en de tweede bouwlaag een geprofileerde cordonlijst. In het midden van de eerste verdieping een erker die rust op rijkelijk gedetailleerde kunststenen consoles en een wit geschilderde houten onderbouw met panelen heeft. De consoles zijn verbonden met een hardstenen plint met diamantkoppen. De erker wordt beëindigd door een met zinken schaliën gedekt en uitkragend, afgeknot schilddakje. Tussen de plint en het kapje een invulling van tussen stijlen staande ramen en bovenlichten. De hoekpenanten van de erker zijn gecanneleerd. De vensters aan weerszijden in deze bouwlaag zijn identiek aan die op de parterre en bezitten hardstenen onderdorpels. Alleen de bogen zijn hier korfbogen met twee segmentboogjes in de boogtrommels. Ook tussen de eerste en de tweede verdieping een geprofileerde cordonlijst.

De middelste travee van de derde bouwlaag bevat openslaande deuren onder een gedeeld bovenlicht. Hiervóór bevindt zich het plat van de erker, dat is voorzien van een smeedijzeren balkonbalustrade met bolbekroning op de getordeerde hoekbalusters en een geprofileerde handlijst. De middentravee staat tussen rijkelijk versierde pilasters, met onder meer Ionische kapiteeltjes, die de middentravee accentueren. De vensters aan weerszijden zijn als die in de andere bouwlagen.

De vensters en de openslaande deuren staan hier echter onder hanekammen, die eveneens worden geaccentueerd door aanzet- boog- en sluitstenen. De rechte geveldelen worden beëindigd door aan een dunne cordonlijst bevestigde consoles met guttae, die geprofileerde gootlijsten ondersteunen en waartussen een vlechtwerk van baksteen staat. De lucarne is voorzien van een rechtgesloten tweeruits-venster met bakstenen penant. Het venster staat tussen de verkropte delen van de gootlijst. De verkroppingen en de hoeklisenen van de lucarne rusten op een met diamantkoppen, voluten en consoles versierde kraagstukken.

De kunststenen vleugelstukken zijn voorzien van voluten en dragen pironen. Het entablement is voorzien van een geprofileerde kroonlijst met pironen op de schouders en de met vleugelstukken versierde hals wordt bekroond door een driehoekig fronton met obelisk.

Aan weerszijden van de lucarne een houten dakkapel met zinken koepeldakje, met zink beklede onderbouw en een rechtgesloten venster. De rechter zijgevel is aan het oog onttrokken.

Van de linker zijgevel is slechts een klein deel zichtbaar, boven de kap van het buurpand. Uit het dakschild hierboven steken twee oorspronkelijke, rechthoekige schoorstenen met decoratief metselwerk in gele baksteen en een in de jaren negentig toegevoegde dakkapel.

De sober vormgegeven achtergevel is op de begane grond voorzien van vier gevelopeningen met moderne invulling onder licht getoogde strekken. De twee verdiepingen bevatten vijf, rechtgesloten T-vensters onder licht getoogde strekken. De gevel is gepleisterd tot aan de onderdorpels van de vensters op de eerste verdieping. De gevel wordt beëindigd door een uitgemetselde rand en een geprofileerde gootlijst. Uit het dakschild steekt een eenvoudige rechthoekige erker. Vóór het huis bevindt zich een smalle stoep met een erfscheiding in de vorm van smeedijzeren? hekken, die zijn bevestigd aan met neo- renaissance motieven versierde hardstenen stoeppalen. Het interieur bevat op begane grond niveau nog een aantal oorspronkelijike onderdelen. De vloer van het tochtportaal is bedekt met marmeren platen, de vloer van de hal met marmeren tegels. De portaal- en gangwanden en de wanden onder de handlijsten aan het trappenhuis zijn eveneens bekleed met marmer. De wand van het ingangsportaal is versierd met in stucwerk uitgevoerde hoog-reliëfs met spelende putti in een ovale lijst. Het plafond is hier eveneens versierd met stucwerk. De steektrappen hebben aan de aanzet en aan de bordessen gesneden trappalen met bolbekroning, leuningen met geprofileerde handlijsten en gietijzeren spijlen. De vensters in het trappenhuis zijn voorzien van glas-in-lood.

In enkele vertrekken van het huis bevinden zich nog de negentiende stucplafonds.

Waardering

Het herenhuis is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als karakteristiek voorbeeld van woningbouw voor welgestelden uit de betreffende bouwperiode en als goede representant van de destijds in zwang zijnde Neo-Hollandse renaissance.

Het huis heeft tevens esthetische kwaliteiten in hoofdlijn en in de details, die het ontwerp verlevendigen en de onderdelen accentueren.

Vanwege de situering in een gesloten gevelwand en als representatief onderdeel van de bebouwing daaraan en de samenhang hiermee is er tevens sprake van stedenbouwkundige en ensemblewaarde.

Het pand is ook van belang vanwege de herkenbaarheid en vanwege de gaafheid van het exterieur en delen van het interieur.