Kasteellaan 17, Loon op Zand

Omschrijving onderdeel 2:

PARKAANLEG, bestaande uit a. dwarslaan b. zichtlaan en weiden c. voorplein d. binnenplaats e. parkje f. moestuin g. landbouwgebied

ad a.: de loodrecht op de Kasteellaan staande rechte dwarslaan (als tracee vroeg XIX of ouder) dient als oprijlaan naar het voorplein, dat onder een scherpe hoek over de aarden dam in de noordarm van de buitengracht bereikt wordt; de laan heeft een grindverharding en aan weerszijden een beplanting van een enkele bomenrij, onregelmatig gemengd beuken en linden en enkele eiken. ad b.: de zichtlaan, XIX of ouder, onder een hoek van 60 graden met de dwarslaan, loopt als verlenging en onderdeel van de centrale as van het kasteel, de binnenplaats en het voorplein van de genoemde dam naar het dorp; de beplanting wordt gevormd door enkele rijen linden; de laan heeft een grasmat en wordt niet voor verkeer gebruikt; naast de laan aan beide kanten een weide; deze zijn uit visueel, landschappelijk en (cultuur)historisch oogpunt zeer belangrijk als overgang tussen het dorp en de historische buitenplaats. ad c.: het voorplein, XVIII of ouder, is eigenlijk een korte brede laan, die verhard is met puin van grijze breuksteen; symmetrisch aan beide zijden in het verlengde van de bouwhuizen beplant met ten dele zeer oude (XVIII) linden; aan de noordzijde wordt het plein begrensd door de buitengracht. ad d.: de binnenplaats, XVIII of ouder, ligt tussen de beide bouwhuizen en is van het voorplein gescheiden door een muur waarin in het midden het toegangshek (zie onder 5). Aan de zuidzijde (= kasteelzijde) wordt de plaats begrensd door de grachtmuur (zie onder 3) van de binnengracht, waarin het kasteel ligt; de nieuwgelegde bakstenen bestrating valt buiten de bescherming. ad e.: het eigenlijke parkgedeelte, XVIII, is klein en ligt samen met de moestuin binnen de buitengracht; een deel van de westgrens wordt gevormd door de Kasteellaan, namelijk daar waar de gracht ontbreekt. De parkdelen naast de bouwhuizen worden gekenmerkt door geaccidenteerdheid in de vorm van dijkjes waarop nog vrij veel oude linden (XVIII) staan; onderbegroeiing van struiken en gras; restanten van een eenvoudig padenpatroon, met name op de dijkjes. Ten zuiden van het kasteel een kleine parkdriehoek, bestaande uit een grasveld met een enkele solitairboom; deze driehoek wordt begrensd door de Kasteellaan, de binnengracht en het grachtdeel, dat de buitengracht met de binnengracht verbindt. Opvallend is de grote beslotenheid van het park in relatie tot het omringende land. Aan de overzijde van de Kasteellaan bevinden zich (beschermde) restanten van de parkaanleg die wat verder van het kasteel af ligt. ad f.: de moestuin, XVIII, ligt ten zuidoosten van het kasteel en is aan drie zijden door de buitengracht omgeven; tussen de moestuin en het noordoostelijk parkdeel ligt een haakvormig stuk gracht, dat uitkomt in de oostelijke arm van de buitengracht; de moestuin bestaat thans uit een aantal compartimenten, waarin recent tuintjes zijn aangelegd. ad g.: een deel van de open landerijen en parkrestanten met waterlopen ten noorden en zuiden van het parkgedeelte van de buitenplaats, belangrijk als complementair economie-onderdeel ten opzichte van het meer op 'sieraad'(recreatie) gerichte parkgedeelte.

Waardering

PARKAANLEG van algemeen belang

- vanwege de ouderdom

- vanwege de cultuurhistorische en landschappelijk-visuele waarden

- vanwege de samenhang tussen de beslotenheid van het primair recreatieve park en de openheid van een deel van het omringende landschap; tevens bestaan er sterke relaties tussen deze twee aspecten en de relatie met de ontginnings- en waterhuishoudingsgeschiedenis die hier (evenals op veel andere Brabantse buitenplaatsen) zo'n grote rol speelt.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
515256
Complexnaam
Loon op Zand
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Omschrijving complex

De buitenplaats Loon op Zand, waarvan het huis een middeleeuwse oorsprong heeft, ligt direct ten zuiden van het gelijknamige dorp aan de weg naar Tilburg. Het complex bestaat uit het rechthoekige omgrachte huis met twee eenvoudige bouwhuizen en een gebouwtje in de moestuin; de relatief kleine aanleg bestaat uit een bescheiden, enigszins geaccidenteerd en zeer besloten parkje met veel in rijen geplante monumentale linden, een zichtlaan vanuit het huis naar het dorp met aan weerszijden weiland; op de plaats waar vroeger een moestuin was liggen nu recent aangelegde siertuinen. De oprijlaan in oost-west richting en onder een hoek van ong. 60 graden met de zichtlaan loopt aan weerszijden van de Kasteellaan. Het parkje en de moestuin liggen binnen een gedeeltelijke buitengracht. Direct buiten het besloten park, en vanwege hun openheid in groot contrast daarmee, bevinden zich weilanden die van oudsher in eigendom waren bij het kasteel. Deze maken voor een deel, namelijk aan de noord- en zuidzijde, onderdeel uit van de buitenplaats. De historische buitenplaats LOON OP ZAND omvat de volgende onderdelen: KASTEEL (1), PARKAANLEG (2), BOUWHUIZEN met GRACHTMUUR (3), BRUG (4), TUINMUUR met HEK (5), TUINHUISJE (6) en ZAADHUISJE (7).

Binnen het complex bevinden zich de volgende elementen, die niet beschermenswaard zijn: de twee ijzeren, recent geplaatste hekken aan de beide einden van de dwarslaan (oprijlaan), het ijzeren, recent geplaatste hek op de toegangsdam in de buitengracht, het nieuwe gebouw (garage en kantoor) naast het linker bouwhuis, de nieuwe druivenkas, het houten tuinschuurtje, de moderne tuinsculpturen, de garage van het zaadhuisje en tenslotte de nieuwe bestrating van de binnenplaats en de nieuwe tuininrichtingen binnen de grenzen van de oude moestuin.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.

Waardering van het complex:

De historische buitenplaats is van algemeen belang vanwege de ouderdom en de cultuurhistorische en landschappelijk-visuele waarden.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Kasteellaan 17 5175 BC Loon op Zand BY Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
E 5600 Loon op Zand
E 5667 Loon op Zand
E 4844 Loon op Zand
E 3410 Loon op Zand
E 5543 Loon op Zand
E 4724 Loon op Zand
E 5227 Loon op Zand
E 4800 Loon op Zand
E 5573 Loon op Zand
E 4674 Loon op Zand
E 4782 Loon op Zand
E 4802 Loon op Zand
E 5601 Loon op Zand
E 4801 Loon op Zand
E 4768 Loon op Zand
Naar boven