Inleiding

WOONHUIS, van het dwarshuistype, met aangebouwde SCHUUR gebouwd volgens een gevelsteen in 1888 in een Eclectische stijl met Neo-Renaissance elementen in opdracht van de aristocraat Philip W. van Heijningen Bosch. In 1905 werd aan de achterzijde het arkeneel vervangen door een nieuw arkeneel met balkon. De schuur aan de rechterzijde is intern geheel verbouwd. In het woonhuis zijn echter een aantal zeer waardevolle interieuronderdelen aanwezig. Het pand is onlangs gerestaureerd voor de huisvesting van een advocatenkantoor.

Het pand is opvallend gelegen aan het Beneden Oosterdiep en vormt in combinatie met het eveneens beschermde postkantoor (Beneden Oosterdiep 59/61) een fraai ensemble. In de tuin aan de achterzijde staat een monumentale treurbeuk.

Omschrijving

WOONHUIS, van het dwarshuistype, met aangebouwde SCHUUR.

Het één verdieping hoge, deels onderkelderde WOONHUIS op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een gepleisterd trasraam en wordt gedekt door een afgeknot schilddak waarop platte geglazuurde zwarte Friese pannen; niet-originele dakbedekking aan de achterzijde; vier gemetselde nokschoorstenen; niet-originele dakvensters; houten kroonlijst. De gevels worden geleed door gepleisterde hoekpilasters en H-vensters onder een gepleisterde wenkbrauwboog bekroond met een kuif, waaronder een gepleisterd vlak en consoles; in het trasraam getoogde gietijzeren roosters.

Centraal in de symmetrische voorgevel (oostzijde) twee H-vensters waaronder twee roosters met aan weerszijden een vooruitspringend pilaster met fantasie-kapiteel. Boven de kroonlijst is de gevel doorgetrokken en wordt omlijst met hoekpilasters. Voor dit geveldeel een balkon dat gedragen wordt door gepleisterde decoratieve consoles die rusten op de vooruitspringende pilasters; balustrade ontbreekt; twee T-vensters. Aan zowel de linker als rechter zijde van de voorgevel een H-venster waaronder een rooster.

De entree onder luifel bevindt zich centraal in de zuidgevel en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin ijzeren panelen met bovenlicht waarvoor een zes treden hoge gietijzeren bordestrap; balustrade bestaande uit gietijzeren balusters waartussen een ijzeren hekwerk. Onder de bordestrap een getoogd tweedelig keldervenster met diefijzers. De houten luifel wordt gedragen door vier smalle gietijzeren kolommen waartussen een decoratief opengewerkt ijzeren fries; de goot wordt versierd met een eierlijst waaronder een decoratieve metalen lijst. Aan de rechterzijde van de entree een gevelsteen waarin `P.W. v. H.B. 1888', een ijzeren lantaarn waarin glas en een H-venster waaronder een rooster. Aan de linkerzijde van de entree een blind venster waaronder twee getoogde keldervensters met diefijzers.

Tegen de achtergevel (westzijde) is een serre aangebouwd. De houten serre onder lessenaarsdak is opgetrokken op een gepleisterd trasraam. Centraal aan de voorzijde een houten schuifdeur waarvoor een vier treden hoge gietijzeren stoep, aan weerszijden drie halfronde vensters met decoratieve houten roedenverdeling waarin deels rood glas en geëtste patronen in bloemvorm; onder elk venster een getoogd keldervenster. Het dak van de serre wordt gedragen door acht smalle gietijzeren kolommen, die voor de vensters zijn geplaatst, met als basement een gietijzeren vaas; decoratief opengewerkt gietijzeren rondboogfries. Aan de rechterzijde van de serre twee halfronde nissen. Boven de serre is de gevel boven de gootlijst doorgetrokken (1905), waarvoor een balkon met ijzeren balustrade en waarachter dubbele houten balkondeuren waarin glas en aan weerszijden een staand venster, alle onder een gepleisterde latei; attiek verdwenen.

In de noordgevel twee H-vensters, de rechter onder strek, waaronder twee roosters en een getoogd zesruits keldervenster.

In het INTERIEUR zijn ondermeer belang: de houten paneeldeuren met omlijsting, in de hal de twee houten tochtdeuren, de houten vloer, de ronde gietijzeren roosters, de Neo-Classicistische wandschildering in halfronde nis, het deels geschilderde en deels gestucte fries, de gesjabloneerde lijsten op de wanden, de houten trap met rechts een houten en ijzeren leuning met op de eerste spijl een lamp en links een geschilderde leuning, in beide voorkamers de decoratieve stucplafonds, de zwartmarmeren schouwen waarboven pilasters, de driedelige houten suitedeur met decoratieve houten omlijsting bekroond met kuif en de houten vensterbanken waarboven vensters met houten paneelomlijsting, in de achterkamers de houten schuifdeuren naar de serre, de groengeaderde zwartmarmeren schouw en het stucplafond, in de serre de wanden opgebouwd uit halfronde nissen, omlijst met pilasters, de wandschildering aan de zuidzijde in een nis voorstellende een balustrade waarachter diverse bloemen, de wandschildering aan de noordzijde is niet-origineel, in de hal op de eerste verdieping een daglicht van gekleurd glas-in-lood in bloemvorm.

De aangebouwde SCHUUR is opgetrokken in rode baksteen op een gepleisterd trasraam (uitgezonderd de noordzijde) en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop niet-originele dakbedekking; houten gootlijst.

In de voorgevel (oostzijde) de entree, die bestaat uit een houten paneeldeur met bovenlicht onder rollaag waarvoor een drie treden hoge gemetselde stoep. Rechts van de entree een topgevel, omlijst met gepleisterde pilasters in blokvorm, waartussen een T-venster onder gepleisterde wenkbrauwboog met kuif. In de witgeschilderde zuidgevel drie gepleisterde nissen onder segmentboog. In de achtergevel (westzijde) twee dubbele houten deuren met getoogd tweeruits bovenlicht waarboven een rond venster met decoratieve roedenverdeling, alle onder rollaag; op de hoeken gepleisterde pilasters. In de noordgevel twee zesruits vensters en twee houten roosters, alle onder rollaag.

Waardering

Woonhuis met aangebouwde schuur van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een woonhuis met aangebouwde schuur uit 1888 in de provincie Groningen

- vanwege de traditionele vormgeving en rijke eclectische detaillering

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de rijk gedecoreerde serre aan de achterzijde

- vanwege de zeer waardevolle interieuronderdelen

- vanwege de beeldbepalende ligging aan het Beneden Oosterdiep

- vanwege de ensemblewaarde in combinatie met het eveneens beschermde postkantoor