H. Caecilia, Rietmolen
Omschrijving
De R.K. KERK H. CAECILIA is van het type CENTRAALBOUW in combinatie met een AXIAAL georiënteerde kerk met CAMPANILE. De lengterichting van de kerk is oost-west met het koor gericht op het westen.
De kerk is opgetrokken in bruingele baksteen in kruisverband met trasraam afgesloten door een strekse rollaag. De spitsboogvensters zijn gevuld met glas-in-loodramen. De bouwdelen van de kerk worden afgesloten door zadeldaken, schilddaken, een achtzijdig tentdak met lantaarn ter afsluiting van de centrale koepel en een vijfzijdig schilddak ter afsluiting van het koor. Alle daken zijn gedekt met leien in maasdekking met uitzondering van de rensleien dekking van het zadeldak boven het schip.
De VOORGEVEL van de kerk bestaat uit een narthex, met links de klokkentoren en rechts de doopkapel. Centraal in de narthex bevindt zich de entree bestaande uit een dubbele rechthoekige houten deur met spitsboogvormig boogveld gevuld met glas-in-loodramen omsloten door zeven bakstenen archivolten. In de geveltop van de tuitgevel bevinden zich drie gekoppelde spitsboogvensters met glas-in-loodramen. Bovenaan de topgevel bevindt zich een band van siermetselwerk en een bakstenen tuit met tweemaal een uitspringende bakgoot als schouderstukken. De narthex met zadeldak is als lager bouwdeel geplaatst tegen een hoger schip met identieke tuitgevel en achterliggend zadeldak. In de geveltop van deze tuitgevel bevindt zich in reliëf een bakstenen kruis.
Links van de narthex bevindt zich de klokkentoren bestaande uit vier geledingen, afgesloten door een achtzijdige spits met windvaan. De eerste geleding bestaat uit een vierzijdige bakstenen onderbouw. De entree aan de oostzijde bestaat uit een enkele rechthoekige houten deur met spitsboogvormig boogveld gevuld met glas-in-loodramen omsloten door twee archivolten afgesloten door een rollaag. In de linkerzijgevel bevindt zich een klein glas-in-lood spitsboogvenster. In de tweede geleding ontstaat door afschuining van de vierhoeken een achtzijdige toren. Op de overgang bevinden zich op de hoeken van de onderbouw kleine tweezijdige schilddakjes. De vier afgeschuinde blinde gevels worden afgewisseld door vier zijden met op drie niveaus een glas-in-lood spitsboogvenster. Op de scheiding van de tweede naar de derde geleding bevindt zich een uitspringende bakstenen sierband. Boven deze band bevindt zich in iedere zijde een spitsboogvormig galmgat met houten galmborden, afgesloten met rollaag. Eenzelfde verdikking vindt plaats op de scheiding van de derde naar de vierde geleding met blinde afgeschuinde hoeken afgewisseld door vier zijden met een smeedijzeren wijzerplaat waarop goudkleurige cijfers zijn aangebracht. Rechts van de narthex bevindt zich de doopkapel bestaande uit één bouwlaag afgedekt door een samengesteld zadel- en driezijdig schilddak. Het driebeukige schip met axiale plattegrond wordt doorbroken door een centrale achtzijdige koepel met een overspanning van negentien meter met rondom de biecht- en devotiekapellen. Onder het achtzijdig tentdak met lantaarn en achtzijdige spits bevinden zich aan weerskanten drie gevels. Tegen deze gevels bevinden zich de zijkapellen waarboven drie gekoppelde spitsboogvensters afgesloten door een band verticaal siermetselwerk. In iedere gevel van de middenkapel met aangekapt driezijdige schilddak bevindt zich een spitsboogvenster. Deze kapel wordt aan weerszijden geflankeerd door een kapel met L-vormige plattegrond afgesloten door een samengesteld dak bestaande uit een aangekapt schilddak met zadeldak. Aan de voorzijde sluit deze L aan op de toren en op de doopkapel. Aan de achterzijde wordt deze afgesloten door een samengesteld dak met bolpiron. In de gevel bevinden zich drie gekoppelde spitsboogvensters boven het trasraam. Op de nok van de drie kapellen bevindt zich een bolpiron. Aan de westzijde van de centrale koepel loopt het zadeldak door boven het schip met een vijfzijdige schilddak als afsluiting van het koor. In het zadeldak bevinden zich in iedere helling twee dakvensters met aangekapt schilddaken. De rensleiendekking op het zadeldak wijkt af van de overige maasdekking.
Aan de zuidzijde van het koor bevindt zich de SACRISTIE met rechthoekige plattegrond bestaande uit een bouwlaag afgesloten door een schilddak. De sacristie is verbonden met het koor door middel van een tussenlid met plat dak. Op het tussenlid bevindt zich een hoge vierkante bakstenen schoorsteenschacht. In de gevels van de sacristie bevinden zich spitsboogvensters met aan de westzijde een dakkapel met een vierruits stolpvenster en plat dak.
In het INTERIEUR bevindt zich veelvuldig glas-in-loodramen en tegelwerk die bijdrage aan de symboliek van de kerk. In de vier grote ramen in het priesterkoor zijn uitgebeeld de H. Isidorus, de H. Jozef, de H. Maagd Maria en het Heilig Hart. Onder de ramen bevinden zich vijf tegeltableau's waarop de Geboorte van Jezus', Christus, den Kindervriend', Christus, den goeden Herder', Christus aan het kruis', Christus, den insteller van het Allerheiligste Sacrament' wordt uitgebeeld. De kleine ramen beelden de schepping, verlossing en de heiligmaking uit. In zes maal drie kleine ramen in de koepel worden de zes scheppingsdagen uitgebeeld waarbij God de Vader steeds wordt afgebeeld in het middenraam. De verlossing wordt verbeeld in het hoogaltaar. De heiligmaking door middel van weergave van de doop en de biecht in de glas-in-loodramen boven de doopkapel en biechtstoelen. In de ramen van de zijbeuken zijn de twaalf apostelen en vijf heiligen (H. Willibrordus, Bonifatius, Petrus Canisius, Franciscus Xaverius en pastoor van Ars) uitgebeeld. Tenslotte wordt de beschermheilige van de kerk en de parochie Sint Caecilia getoond op het gebrandschilderd glas in het spitsboogvenster boven de grote toegangsdeur boven het portaal van de kerk.
Naast de bijzonder zeldzame tegeltableau's in het priesterkoor valt het doopvont op, waarvan de onderbouw bestaat uit gele, groene, blauwe en zwarte tegeltjes. Het inwendige van de kerk is uitgevoerd in rode baksteen met gele Utrechtse drielingen voor de gewelven. De centrale ruimte wordt overwelfd door een stervormig koepelgewelf waarvan de ribben rusten op consoles in siermetselwerk.
Waardering
R.K. KERK H. CAECILIA' met SACRISTIE gebouwd naar ontwerp van de architect C. HARDEMAN in 1931-32 met glas-in-loodramen en tegeltableau's van de firma INTERCODAM uit Amsterdam. De kerk is een combinatie van een axiaal schip onderbroken door centrale koepel.
- Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een gaaf bewaard gebleven r.-k. kerk van de architect C. Hardeman in combinatie met rijke toepassing van glas-in-lood en tegelwerk door de firma Intercodam. Van architectonisch belang is de combinatie van axiaal- en centraalbouw met een zeer grote overspanning.
- Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van een complex gelegen in de bebouwde kom van Rietmolen.
- Van cultuurhistorische waarde als goed voorbeeld van r.-k. kerk waarbij met behulp van het architectonisch ontwerp in het interieur de ruimtewerking zodanig is dat de parochianen meer bij de liturgie betrokken konden worden. De symboliek van de glas-in-loodramen en de tegeltableau's dragen bij aan de uitbeelding van het katholicisme en zijn als zodanig van cultuurhistorische waarde.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
COMPLEX H.CAECILIA', gebouwd in 1931-32 naar ontwerp van de architect CLEMENS HARDEMAN uit Oldenzaal, bestaat uit een R.K. KERK van het type centraalbouw/ axiaalbouw met aangrenzende PASTORIE. In 1932 was de kerk gereed, waarna vervolgens in 1933 de inwijding plaatsvond.
Onder rijksbescherming vallen:
1. De r.-k. kerk
2. De pastorie Na een geldinzamelingsactie kregen de aannemers BROK en KERKHOF uit Enter in 1931 de opdracht het ontwerp van architect Hardeman uit te voeren ter vervanging van de te kleine waterstaatskerk uit 1835 van de architect Dibbets. De bouw van de gewelven werd uitbesteed aan de firma KOENDERS uit Enschede. De firma INTERCODAM uit Amsterdam leverde de glas-in-loodramen en de tegels voor de bekleding van vloeren en muren voor zowel de kerk als de pastorie. Na voltooiing heeft de waterstaatskerk nog tot 1933 naast het oude complex gestaan. In 1965 heeft het architectenbureau Sluymer in opdracht van het kerkbestuur één zijaltaar weggehaald en het middenaltaar naar voren geplaatst. Voor het overige verkeert het complex nog in originele staat.
Het vrijstaande complex is gelegen op een aantal meters afstand, aan de westzijde van de Pastoor C.M. van Everdingenstraat, in de bebouwde kom van Rietmolen in de gemeente Neede. De kerk is oost-west georienteerd met het koor gericht op het westen. De pastorie, gelegen ten zuiden van de kerk, is met behulp van een tussenlid met de kerk verbonden. Aan de westzijde van de kerk bevindt zich de begraafplaats met voornamelijk zerken van na 1960. De nieuwe begraafplaats valt, evenals de oude begraafplaats aan de oostzijde van de Pastoor C.M. van Everdingenstraat, niet onder de bescherming.
Waardering
COMPLEX H.Caecilia' bestaande uit een R.K. KERK met PASTORIE naar ontwerp van de architect C. HARDEMAN gebouwd in 1931-32 te Rietmolen in traditionele stijl met Amsterdamse School invloeden.
- Van architectuurhistorische waarde vanwege het bijzonder gaaf bewaard ensemble van zowel het ex- als interieur van kerk en pastorie van een zorgvuldig uitgevoerd ontwerp van de architect C. Hardeman. De traditionele architectuur blijkt uit de toepassing van enorme overspanningen, bestaande uit bakstenen gewelven, decoratieve toepassing van verschillende soorten en kleuren baksteen. De amsterdamse school komt tot uiting in het verticaal schoon metselwerk, het houtsnijwerk en de vormgeving van de glas-in-loodramen.
- Van stedenbouwkundige waarde als gaaf bewaard gebleven katholiek complex bestaande uit een r.-k. kerk en pastorie gelegen in een kleine kern.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de veelvuldige symboliek die is toegepast door middel van figuratieve afbeeldingen in de glas-in-loodramen en tegeltableau's vervaardigd door Intercodam, gefinancierd door de parochianen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Kerk | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Past. C.M. van Everdingenstraat | 34 | – | 7165 AK | Rietmolen | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | in combinatie met axiaal schip | Centraalbouw |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | H | 1439 | – | Neede |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1931 | 1932 | – | vervaardiging |