Inleiding

PASTORIE gebouwd in 1923 door gemeente-architect Pothof (voormalig gemeente Bierum) in een Overgangs- en Interbellumarchitectuur. De pastorie vormt een aanvulling op de reeds van rijkswege beschermde NH-kerk (rijksmonumentnummer 9483). Sinds 1985 doet het pand dienst als woonhuis. In de keuken zijn beschilderde tegels aanwezig waarop bijbels taferelen, waarschijnlijk afkomstig van de oude pastorie. In 1967 is een dakkapel verwijderd.

De pastorie is gelegen op een glooiend rechthoekig perceel tegenover de NH-kerk op de wierde in het centrum van Spijk. De tuin wordt van de openbare weg gescheiden door een heg met aan weerszijden van de entree een monumentale boom.

Omschrijving

De twee verdiepingen hoge, deels onderkelderde PASTORIE op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een trasraam van bruine baksteen en wordt gedekt door een naar binnen gebogen schilddak waarop zwarte geglazuurde muldenpannen; overkragende houten goot op klossen; decoratief roodbakstenen fries; twee roodbakstenen schoorstenen op de nokken met guirlandes en betonnen kap. De gevels worden geleed door H-vensters met in de bovenlichten gekleurd glas-in-lood onder een strek en onderdorpels van bruine geglazuurde profielsteen.

De entree bevindt zich in het middenrisaliet van de voorgevel (westzijde) in een portiek bestaande uit een halfronde boog van bruine geglazuurde steen en pleisterwerk die aan weerszijden wordt gedragen door twee vierkante pijlers met afgeronde hoeken van bruin geglazuurde steen die rusten op een rood bakstenen muurtje. De entree bestaat uit een houten paneeldeur waarin glas met boven- en zijlichten waarin gekleurd glas-in-lood onder één strek; drie treden hoge betonnen stoep. Boven de entree drie smalle staande vensters waarin gekleurd glas-in-lood onder één betonnen latei. Het middenrisaliet wordt beëindigd door een halfronde dakkapel waarin een liggend ovaal venster (oorspronkelijk achtruits). Zowel aan de linker- als rechterzijde van het middenrisaliet twee H-vensters en op de hoeken een halfronde erker onder plat dak waarin vier H-vensters onder één betonnen latei; boven de linker erker een H-venster; boven de rechter erker een inpandig balkon met twee openslaande houten paneeldeuren met boven- en zijlichten; houten balustrade ontbreekt.

Aan de linkerzijde van de noordgevel een rechthoekige erker onder plat dak waarin drie H-vensters. Boven de erker een balkon met twee openslaande houten paneeldeuren met bovenlichten waarnaast twee smalle H-vensters. Centraal twee H-vensters en aan de rechterzijde boven de halfronde erker een H-venster. In het dak een tweeruits venster.

In de achtergevel (oostzijde) rechts twee H-vensters. Links een naar voren springend rechthoekig volume onder plat dak; aan de voorzijde centraal een houten paneeldeur met bovenlicht waarin gekleurd glas-in-lood waarvoor een drie treden hoge bruinbakstenen stoep, links een tweedelig staand venster, rechts een samengesteld H-venster waaronder twee keldervensters met diefijzer; aan de rechterzijde een H-venster waaronder een keldervenster met diefijzer. Boven het naar voren springende volume een H-venster, een samengesteld H-venster en een dakkapel waarin twee zesruits vensters.

In de zuidgevel links op de hoek de halfronde erker waarboven het inpandig balkon. Naast zowel de erker als het balkon een H-venster. Rechts een rechthoekige erker onder plat dak met aan de linkerzijde een H-venster en aan de voorzijde een opgeklampte houten deur met bovenlicht waarin gekleurd glas-in-lood waarnaast twee H-vensters. Boven de erker een balkon met twee niet-originele deuren met bovenlicht waarnaast twee smalle H-vensters.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren waarin zesruits vensters met geel glas en houten omlijsting, in de hallen de granito vloeren en de houten tochtdeur, de houten trap met decoratieve lamp, in de hal op de eerste verdieping de beschilderde lambrizering in marmermotief, in de woonkamer de grijs/bruine marmeren schouw en het balkenplafond, in de studeerkamer de schouw van bruine geglazuurde steen en marmer en tegels waarop Art Déco decoraties, het balkenplafond, in de keuken de beschilderde tegels waarop bijbelse taferelen, in de kelder de zwart/witte tegelvloer.

Waardering

Pastorie van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een pastorie uit 1923 in de provincie Groningen

- vanwege de opvallende vormgeving en detaillering

- vanwege de hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de bijzondere ligging tegenover de reeds beschermde NH-kerk op de wierde