Inleiding

BOERDERIJ met twee aangebouwde BIJSCHUREN uit de tweede helft van de 19de eeuw. De boerderij is gelegen aan de westzijde van de Keistraat nabij de hoek met de Dorpsstraat, dicht bij de N.H. kerk. De boerderij die, typologisch gezien bijzonder zeldzaam is voor de Achterhoek, vormt één van de best bewaarde boerderijen in de historisch gegroeide dorpskern van Geesteren. Op het erf komen nog twee vrijstaande schuurtjes met zadeldak voor en een oude boomgaard, die echter niet voor rijksbescherming in aanmerking komen.

Omschrijving

De boerderij met aangebouwde schuren is op een samengestelde plattegrond van twee tegen elkaar geplaatste rechthoeken van ongelijke grootte uitgelegd. De gevels zijn in baksteen opgetrokken (kruisverband). De boerderij met het achterhuis van het dwarsdeeltype bezit twee evenwijdig aan de straat en achter elkaar geplaatste schilddaken. De vanaf de straat gezien, links gelegen bijschuren (hallehuistypen) zijn met hun nok haaks op de straat gebouwd. Het samengestelde dak is, evenals de zich aan de straatzijde bevindende afgewolfde schilddaken van de bijschuren, met gesmoorde oud Hollandse pannen gedekt. Aan de straatzijde zijn de dakschilden van een bakgoot op klossen voorzien. In het aan de achterzijde gesitueerde schilddak van het woonhuis en schuurgedeelte zijn twee schoorstenen tegen de nokas geplaatst. Over de gehele breedte en op verschillende hoogte komen in de straatgevel smeedijzeren staafankers voor boven de, ten opzichte van de gevellijn iets terugliggende staldeuren.

De VOORGEVEL van het hoofdgebouw ligt met de beide schuren op één rooilijn, is even hoog en wordt alleen ter plaatse van het voorhuis rechts, door een stoep van de weg gescheiden. Het rechtergedeelte van de voorgevel betreft het voorhuis uit vier vensterassen bestaat. De deur wordt rechts van de hoek gescheiden door een venster. Het kozijn van de paneeldeur rust op een hardstenen dorpel en dito neuten. Links bevinden zich de overige twee vensters. De 2x(1+2)-ruits schuiframen zijn in de tweede helft van de jaren negentig voorzien van dubbel glas. De vensters, met van kraalschroten voorziene luiken, rusten alle op gecementeerde lekdorpels en worden door een 11/2-steense strek beëindigd. Twee uiteen geplaatste zolder(stolp)raampjes sluiten de gevel af.

De aangrenzende dwarsdeel met schuur bezit een dubbele inrijdeur onder een korfboog, die identiek is aan de zich uiterst links bevindende deeldeuren. In de sluitsteen, is naast de initiaal 'G.J.K./J.G.R.' het jaartal '1861' vermeld. Links en rechts van de deuren, met middeler en X-teken, zijn boven elkaar twee vensters geplaatst met beneden een zesruits (3x2) raampje met in de tweede helft van de jaren negentig aangebracht dubbel glas, voorzien van een lekdorpel en beide door een halfsteens segmentboog afgesloten. Hierboven bevindt zich een rondboogvormig venster met vierruits raam van het type kerkraam, gevat tussen een gecementeerde lekdorpel en een als rollaag uitgevoerde rondboog. De linker- en rechterzijde van dit middengedeelte wordt door een kleine staldeur geflankeerd die identiek is aan die geheel links in de gevel voorkomt en door een steense korfboog met gepleisterde aanzet- en sluitsteen wordt afgesloten. Links naast de kleine linker staldeur bevindt zich een tweeruits stalraampje, voorzien van een 1/2-steens lekdorpel en toog. In de verdieping is in dit gedeelte de derde van drie, eerder genoemde zoldervensters in deze gevel opgenomen. Het linkergedeelte van de gevel wordt bepaald door de twee bijschuren en bevat twee dubbele opgeklampte intijdeuren. In de 11/2-steens korfbogen zijn gepleisterde aanzet- en sluitstenen opgenomen die zijn voorzien van initialen en jaartal 'A.G.K./1877'. Beide deuren worden door een klein rondafgesloten venster met stalraampjes van het type kerkraam met vorktracering geflankeerd, die zijn gevat tussen een gecementeerde lekdorpel en een rollaag. De links gesitueerde inrijdeuren bezitten scharnierende deurhelften; op de middeler is een X-teken aanwezig. De staldeur op de linkerhoek van de gevel wordt door een steense korfboog afgesloten en is van het type waar eerder naar is verwezen. In de verdieping is een enkel- en dubbelvoudig zolderluik geplaatst.

De LINKER ZIJGEVEL bestaat uit vijf door een rollaag halfrond afgesloten staldeuren waarvan de middelste drie voorzien zijn van gedeelde deurruiten. In de vier tussen de deuren liggende muurvlakken zijn evenzoveel drieruits gietijzeren stalraampjes (met vorktracering) geplaatst, die door een rollaag zijn omgord.

De ACHTERGEVEL wordt gekenmerkt door het verspringen van de gevel, een verscheidenheid aan venstertypen en een boven de deur naar beneden doorgetrokken dakschild. Het linkergedeelte van de gevel bevat twee als kelderlichten gekoppelde draairaampjes, op, zoals alle vensters in dit gedeelte, gecementeerde lekdorpels en afgesloten door een rollaag. Begane gronds komt een vierruits stolpraam en een dito T-schuifraam voor met opgeklampte, van spiegels voorziene, luiken. Een 11/2-steense strek sluit het venster aan de bovenzijde af. Het ene zolderraampje is identiek aan de kelderlichten. De deurpartij, onder het deels doorgetrokken dakschild dat tot de voor de gevel opgestelde pomp reikt, is overdekt. De opgeklampte gewijzigde keukendeur bezit twee ruiten onder een tweeruits bovenlicht. Rechts zijn twee (niet oorspronkelijke) vensters geplaatst waarvan het linker bestaat uit een driestrooks-raam met, als klapraam uitgevoerde bovenlichten met kathedraalglas. Hierboven is in het metselwerk nog een strek te zien die reeds links in de gevel is getypeerd bij de beschrijving van de vensters. Het rondboogvormige (voormalige kerk)raam is zichtbaar later ingeboet. Ter plaatse waar de eerste schuur aangrenst met dwarsgeplaatst schilddak, is het dakschild naar beneden doorgetrokken en springt de gevel derhalv naar voor, en gaat ook over in het dakschild van een der schuren. De hierdoor ontstane, haaks op de gevel geplaatste muur, bezit een zelfde deur als de keukendeur en wordt door een rollaag boven afgesloten. Rechts hiervan is een lager geplaatst klein venster met vierruits raamje, onder een steense strek. Boven de deur bevindt zich een stalraampje (vorktracering). In het rechter gedeelte bevindt zich van links naar rechts: een klein vierkant venster met enkelruits raam voorzien van venstertegels die bij alle rechthoekige vensters aanwezig zijn, een deur met enkelruit die door twee identieke valraampjes wordt geflankeerd, aan de rechterzijde gescheiden door een rechthoekig venster met enkelruits valraam. Ter linkerzijde van de twee opgeklampte deuren, waarvan het rechter voorzien van vier deurruiten, zijn stalraampjes (vorktracering) geplaatst. Het muurwerk waarin de linker deur met stalraampje is geplaatst, is gewijzigd. Het rechter gedeelte van de gevel bezit een opgeklampte deur met aan weerszijden een halfrond gietijzeren venster, omgord door een rollaag.

De RECHTER ZIJGEVEL heeft drie schuiframen, identiek aan die in de voorgevel. In plaats van luiken zijn hier rolluiken aangebracht. Het muurwerk tussen de twee linker vensters alsook het voegwerk in de gehele gevel is gewijzigd.

Het INTERIEUR van het voorhuis bezit in de grote (gewijzigde) keuken, een betegelde schoorsteenmantel. In de bijkeuken bevindt zich een pomp met wel en een oorspronkelijke (lage) gootsteen. De opkamer verkeert in nagenoeg oorspronkelijke staat. De aan het voorhuis belendende schuur met grupstal, bezit boven de langsdeel twee dwarsgeplaatste kappen met dekbalkgebinten. Alleen in deze dubbele kap zijn gesneden telmerken in de met kromme stijlen verstijfde gebinten waargenomen. De overige bijschuren zijn alle voorzien van ankerbalkgebinten waarbij zich op de taszolder van de mestschuur slieten bevinden.

Waardering:

BOERDERIJ met twee aangebouwde BIJSCHUREN uit de tweede helft van de 19de eeuw.

- Van architectuurhistorisch belang als goed voorbeeld van de functionele en typologische ontwikkeling van de voor deze streek bijzonder zeldzame boerderij van het dwarshuis-type. De boerderij valt op door de esthetische kwaliteiten van de karakteristieke nog duidelijk herkenbare hoofdvorm en detailleringen.

- Van stedenbouwkundig belang vormt de boerderij een onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern van Geesteren en speelt daarin door de situering nabij de hoek van de Keistraat en de Dorpsstraat alsmede door de forse bouwmassa en de grotendeels oorspronkelijke erfaanleg een beeldbepalende rol. De boerderij bezit in samenhang met de overige boerderijen in de dorpskern ensemblewaarde. De boerderij heeft een belangrijke plaats in de nog in hoge mate het oorspronkelijke agrarische karakter weerspiegelende bebouwing van Geesteren.

- Van cultuurhistorische waarde als een als dwarshuisboerderij voor deze streek bijzonder voorbeeld van het agrarische leven in de Achterhoek in de periode 1850-1940.