Persijn, Maartensdijk
Omschrijving
De HISTORISCHE PARKAANLEG van de buitenplaats Persijn is omstreeks 1880 door Hendrik Copijn ontworpen in landschappelijke stijl. De aanleg strekt zich uit rond het huis en wordt begrensd door de Achterweteringseweg in het zuiden en de Kon. Wilhelminaweg in het oosten. Het hoofdontwerp gaat uit van een tweetal zichtassen vanuit het huis: één in zuidelijke richting (naar Utrecht) en één in oostelijke richting (naar De Bilt). Voorts zijn er een aantal belangrijke elementen waaruit de aanleg bestaat: 1. een waterpartij in de vorm van een slingervijver, gelegen aan de oostzijde voor het huis en zich uitstrekkend naar het noorden. 2. Een zuid-noord lopende laan aan de west(achter)zijde van het huis, de entree vormend van de buitenplaats en beplant met beuken.
3. Boomgroepen, bestaande uit rode en groene beuken, onder geflankeerd door heesters als rhododendrons, werkend als coulisse aan de zuidoost, zuidwest, en noordzijde van het huis.
4. Een rechte as, noordoostelijk van het huis gelegen, en van zuid naar noord lopend aan de westzijde van de slingervijver. De laan is beplant met eiken.
De aanlegstructuur bestaat uit de samenhang van de verschillende onderdelen, die vanuit het ontwerp met elkaar versmolten zijn. De slingervijver wordt geflankeerd door de boomgroepen, die in het noorden de vijver geheel omgeven, in de as van het huis ontbreken en door een aanleg met gras uitzicht bieden vanuit en op het huis, en een aanleg met boomgroepen rond de kom van de vijver aan de zuidzijde. De openheid aan de zuidzijde van het huis wordt versterkt door een coulissenaanleg van verschillende soorten bomen aan de zuidwestzijde. Hiertussendoor ligt nog een kleine slingervijver. Erachter bevindt zich, aan de Achterweteringseweg de toegangslaan met aan de zuidwestzijde de tuinmanswoning in een kleine boomgaard. De toegangslaan leidt langs het hoofdgebouw naar het koetshuis, van het huis gescheiden door een taxushaag, en komt uit op de voormalige moestuin. Deze heeft een vlak karakter en biedt uitzicht op de weilanden rond de buitenplaats.
Waardering
De historische parkaanleg is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als herkenbaar bewaard voorbeeld van een landschappelijke aanleg, ontworpen door Hendrik Copijn. Tevens van cultuurhistorische waarde in relatie tot de buitenplaats alsmede van ensemblewaarde in relatie tot het omliggende weidelandschap.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding complex
De historische BUITENPLAATS "Persijn" is aangelegd op een zandrug op de overgang van de Utrechtse Heuvelrug en het Veenweidegebied. De eerste vermelding gaat terug tot 1668, wanneer verkoop van grond aan de weduwe van Adriaan van Persijn wordt geregistreerd. In de achttiende eeuw komt het landgoed via vererving in het bezit van de familie Van Hengst, die er nieuwe gebouwen neerzet. In 1919 gaat de buitenplaats over in handen van houthandelaren, die een groot deel van het bos kapten. In de Tweede Wereldoorlog zijn de stallen, koetsierswoning, oranjerie en kassen afgebroken.
De huidige gebouwen stammen alle uit de negentiende eeuw. In 1849 werd de tuinmanswoning gerealiseerd. Het huidige huis in eclectische stijl stamt uit 1878 en is gebouwd op de plaats van een achttiende eeuwse voorganger. De tuin werd rond 1880 door Hendrik Copijn opnieuw aangelegd in landschappelijke stijl. Vanuit het huis werden zichtassen gecreëerd, waarvan één op de domtoren.
Het koetshuis alsmede een modern bruggetje en een schuur van de voormalige moestuin vallen buiten de bescherming.
Omschrijving
Het langwerpige perceel waarop de buitenplaats is uitgelegd wordt aan de oostzijde begrensd door de koningin Wilhelminaweg en door de Achterweteringseweg in het zuiden. Diverse onderdelen omringen het centraal op het perceel gesitueerde landhuis, markant gelegen binnen de historische tuinaanleg.
De historische buitenplaats "Persijn" omvat de volgende onderdelen:
1. historische parkaanleg
2. landhuis
3. tuinmanswoning
Waardering complex
Het complex is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een historische buitenplaats met een aanleg in landschappelijke stijl met een hoofdgebouw in eclectische stijl en een tuinmanswoning. Het is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontstaansgeschiedenis. Het complex is van landschappelijke waarde vanwege de ligging op een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug, in de landelijke omgeving met een zichtas vanuit het huis op de Domtoren.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Achterweteringseweg | 10 | – | 3738 MA | Maartensdijk | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschapspark |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | N | 295 | – | Maartensdijk |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1880 | 1880 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Copijn, H. ; Utrecht | tuinarchitect / landschapsarchitect | – |