Blekerssingel 58, Gouda

Inleiding

De BLEKERIJ 'Kleederbleekerij Het Wapen van Amsterdam' is evenals de ernaast staande en oorspronkelijk bij de blekerij horende woningen gebouwd in 1900, in opdracht van de toenmalige directeur Jaspers. Het voormalige onderkomen van de stoomblekerij is opgetrokken in een aan het Eclecticisme verwante bouwstijl met invloeden van de Neo-Hollandse Renaissance. De ontwerper van zowel de woningen als de blekerij is mogelijk de architect Nederhorst geweest. De blekerij staat op een terrein, waar van oudsher al een wasserij met blekerij was gesitueerd. Het was één van de vele blekerijen die eeuwen lang van groot belang voor de Goudse economie waren. De naam de Blekerssingel refereert nog aan de diverse blekerijen die alleen al aan deze straat waren gevestigd. De inwendig ingrijpend gewijzigde blekerij is al geruime tijd niet meer als zodanig in gebruik en functioneert tegenwoordig als woonhuis.

Omschrijving

Vanuit een vierkante plattegrond in voornamelijk schone baksteen opgetrokken bedrijfsgebouw van drie bouwlagen en een mazzanino onder een met gesmoorde bouletpannen gedekt mansardedak. De voorgevel wordt verlevendigd door een wit geschilderde gepleisterde plint, dito speklaagjes en accenten rondom de gevelopeningen. De regelmatig gelede gevel bevat getoogde vensters met vierruits ramen en sluit- en aanzetstenen van gepleisterde baksteen en in de mezzanino ventilatieroosters in de liggende vensters. Deze bevinden zich tussen consoles die een om de lisenen gecorniste, geprofileerde gootlijst ondersteunen. De hoekliseen is voorzien van een diamantkop. De hoger opgetrokken ingangstravee met Vlaamse gevel is excentrisch in de gevel geplaatst met links daarvan drie vensterassen en rechts vier vensterassen. De entreepartij is extra uitgebouwd over de eerste en de tweede bouwlaag met op de begane grond bevat een dubbele deur onder een geprofileerd kalf en een rondboogvormig bovenlicht met radiale roedenverdeling en "KLEEDERBLEEKERIJ HET WAPEN VAN AMSTERDAM" in ijzeren letters. De deuren staan tussen gepleisterde pilasters met liggende schijnvoegen en diamantkoppen. De rondboog van het bovenlicht wordt geaccentueerd door sluit-en aanzetstenen; de sluitsteen staat in vebinding met een cordonlijst. Tussen de cordonlijst en de doorgetrokken onderdorpel van de vensters op de tweede verdieping staat een cartouche met rolwerk en de naam M. Peeters. De twee, tussen lisenen geplaatste, vensters boven de entree zijn getoogd en voorzien van tweeruits schuiframen en sluit- en aanzetstenen. Daarboven de Vlaamse gevel, die de geprofileerde gootlijst doorbreekt, is van het type tuitgevel en bevat een breed getoogd venster, een geveltop met geprofileerde deklijst en schouders, alsmede een uitgemetselde tenant met kroonlijst en ijzeren, pumeelvormige bekroning met "1900" in de windvaan.

Geheel rechts in de gevel bevindt zich een tussen lisenen staande dubbele inrijdeur binnen een getoogd kozijn en onder een segmentboog met sluit- en aanzetstenen.

De achtergevel is eveneens voorzien van lisenen en een groot aantal getoogde gevelopeningen, die worden geaccentuurd door sluit- en aanzetstenen. De gevel wordt op de begane grond voor een deel aan het zicht onttrokken door een serre onder een met pannen gedekt lessenaardak en een onder een plat dak staande aanbouw hier links van. De meeste verdiepingsvensters hier boven zijn vergelijkbaar met die in voorgevel. De vier vensters boven de serre zijn echter aanmerkelijk kleiner. De twee ingangstraveeën rechts van de serre bevatten niet oorspronkelijke dubbele deuren. De dubbele deur in de rechter travee staat onder een driedelig bovenlicht. De travee hier links van is risalerend op de begane grond en de deuren zijn breder. De vensters hierboven zijn echter minder breed dan de verdiepingsvensters boven de smallere rechter entree.

Waardering

De blekerij is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedenbouwkundige waarde:

- als een bijzondere uitdrukking van een voor Gouda ooit belangrijke bedrijvigheid en sociaaleconomische ontwikkeling.

- als voorbeeld van een voor de bouwtijd nog gangbare bouwstijl (Eclecticisme) en de aan het oorspronkelijke gebruik gerelateerde detaillering.

- vanwege ensemblewaarde en stedenbouwkundige waarde als representatief onderdeel van een gesloten gevelwand en als belangrijk onderdeel van een complex met een sterke functionele en visuele relatie tussen de samenstellende onderdelen.

- van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid van de voorgevel.

- vanwege de zeldzaamheidswaarde als overblijfsel van een vrijwel verloren gegane bedrijfstak.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517600
Complexnaam
Bleekerij Het Wapen van Amsterdam
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Aan de Blekersingel bevindt zich een complex bestaande uit drie WOONHUIZEN en de voormalige BLEKERIJ 'Kleederbleekerij Het wapen van Amsterdam'. De woningen en de blekerij stammen uit 1900 en zijn in eclectische stijl - met veel stijlinvloeden van de Neo-Hollandse Renaissance - vermoedelijk door architect Nederhorst gebouwd in opdracht van Jaspers, de directeur van de blekerij, die zelf het pand op nummer 57 betrok. Vóór de bouw van het complex bevonden zich op deze plaats reeds een wasserij/blekerij met onder meer bleekvelden, was- en spoelhuizen en schuren.

Vanaf de zeventiende eeuw ontwikkelde Gouda zich tot een centrum van blekerijen en wasserijen. De naam van de singel, Blekersingel, refereert aan de vele blekerijen die tot in de twintigste eeuw langs deze singel gevestigd waren. Door de introductie van stoom en chemische wasmiddelen werden de blekerijen sterk geïndustrialiseerd. Dit betekende het begin van het einde van de vooraanstaande positie van Gouda als bleekerij-stad.

Omschrijving

De drie WOONHUIZEN aan de Blekersingel maken met de voormalige BLEKERIJ, 'Kleederbleekerij Het wapen van Amsterdam' (rechts van de woonhuizen), onderdeel uit van het complex Blekersingel 55-56-57 en Blekersingel 58. De drie woningen vormen een architectonische ontwerpeenheid. Het geheel voegt zich in de aaneengesloten gevelwand aan de Blekersingel.

Waardering

Het complex Blekersingel 55;56;57;58 is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde.

Het complex heeft cultuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van Gouda en specifiek de Blekersingel als blekerij-centrum. De bouw van de blekerij in combinatie met de woningen, waaronder de directeurswoning, is een afspiegeling van het eeuwenoude belang van de Goudse wasserijen en blekerijen.

Het complex is van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van een bouwstijl - en tijd en vanwege de detaillering en het materiaalgebruik.

Het complex is van stedebouwkundig belang als beeldbepalend onderdeel van een gesloten gevelwand en vanwege de ruimtelijk-functionele en visuele relatie van de woningen en de blekerij onderling.

Het complex is van belang vanwege de redelijke mate van herkenbaarheid en gaafheid.

Het complex vertegenwoordigt enige zeldzaamheidswaarde als uitdrukking van een inmiddels verdwenen bedrijfstak.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Blekerij(M04) Boerderijen, molens en bedrijven Industrie oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Blekerssingel 58 2806 AC Gouda Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 8084 Gouda
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1900 1900 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Nederhorst, H.J. ; Zuid-Holland architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven