Inleiding

Het COMPLEX van de Israëlitische BEGRAAFPLAATS met WONING en ZERKEN werd in 1873 langs de Soesterweg aangelegd, nadat gebleken was dat de begraafplaats bij de Bloemendalsepoort geen ruimte meer bood. De opdracht werd verschaft door de heer L.A. Schaap, president van het kerkbestuur der Nederlandse Israëlitische gemeente te Amersfoort, zoals een 'eerste steen' gelegd op 12 mei 1873 (15 IJAP 5633 volgens de Joodse jaartelling) getuigt. Het is niet zeker welke architect getekend heeft voor het ontwerp van de begraafplaats. Waarschijnlijk heeft de toenmalige gemeente-architect W.H. Kam het ontwerp geleverd voor de begraafplaats aan de Soesterweg. Dit kan niet alleen worden afgeleid uit de vormgeving, maar ook uit het feit dat Kam meerdere opdrachten voor de Israëlitische gemeenschap te Amersfoort leverde.

Omschrijving

De Israëlitische begraafplaats is gelegen op een vrijwel rechthoekig terrein aan de zuidzijde van de Soesterweg. Hoge bakstenen muren met ezelsrug vormen de afscheiding tussen de Soesterweg en de begraafplaats. In het midden worden de muren met elkaar verbonden door een hoogopgaand bouwwerk dat zowel als poortgebouw als aula in gebruik is. Aan het oostelijke uiteinde van de muur bevindt zich een kleine, sober vormgegeven (beheerders)woning. De woning, de muren en het poortgebouw vormen een eenheid.

Op het vlakke en vrijwel boomloze binnenterrein zijn de zerken in strakke stroken evenwijdig aan de Soesterweg geplaatst. De zerken zijn rechthoekig van vorm en zijn soms gedecoreerd met de familiewapens. De meeste zerken zijn van natuursteen. Enkele zijn van hout. Deze verkeren veelal in slechte staat.

Samenvattend bestaat het complex van de Israëlitische begraafplaats aan de Soesterweg uit de volgende onderdelen:

1. aula annex poortgebouw;

2. beheerderswoning;

3. houten zerken.

Waardering

De Israëlitische Begraafplaats is van algemeen belang vanwege zijn architectuur- en cultuurhistorische waarde als gaaf overblijfsel van de funeraire geschiedenis.