Inleiding

Aan de noordoostelijke zijde van de Markt staat, gedeeltelijk aan de Markt, gedeeltelijk aan Visser, en gedeeltelijk aan de Kerkstraat, een deels te beschermen KERKHOFMUUR met POORTEN, daterende uit 1924. De muur is naar een ontwerp van Jan Stuyt uitgevoerd en omsluit het R.K. kerkhof van de parochie St. Willibrordus. In 1960 is een deel van de muur gesloopt, met onder meer de uit 1933 daterende, in stijl aangepaste Heilig Hart-kapel. Van de muur worden beschermd: de hoofdingang, de tien traveëen langs de Visser en de daarop aansluitende grote poort aan de noordwestelijke zijde.

Omschrijving

De muur is opgetrokken uit baksteen en bestaat uit een massief gemetseld lichaam met uitgemetselde steunberen aan de binnenzijde. Dit onderste deel van de muur fungeert gedeeltelijk als keermuur, terwijl het bovenste deel een luchtiger karakter heeft. Belangrijk is de wijze waarop de bovenzijde van de muur wordt afgesloten; door de reeks open spitsboognissen (één per travee) heeft men vanaf de openbare weg zicht op het kerkhof. De muur wordt bekroond door een ezelsrug. De hoofdingang bevindt zich naast die van de St. Willibrordus, aan de zuidwestelijke zijde van het kerkhof. De poort heeft een brede spitsboogvormige toog, aan de bovenzijde keperboogvormig afgemetseld en bekroond met een nokruiter, voorzien van een klein zadeldak met lei-in-Maasdekking. In de massieve muur die de poort flankeert is aan beide zijden een kleine, open rondboognis aangebracht, waarin een oorspronkelijk siersmeedijzeren hekwerkje. De smeedijzeren vleugelpoort is rond 1995 vernieuwd.

Direct ten westen van de poort staat een laag torenachtig lichaam, met een bekronende, zeskantige lantaarn. Deze is gemetseld en voorzien van een tufstenen rondboogfries. De helm, voorzien van lei-in-maasdekking, wordt bekroond door een gestileerd kruis. Op de lantaarn de inscriptie: "Het / eeuwige / licht / verlichte / hen". In de vierkante onderbouw is aan de zijde van Visser een hardstenen gedenksteen ingemetseld: "In 't jaar / 1924 / hebben de kinderen der / fratersscholen en / der zustersscholen / deze gedenksteen gelegd". Aan de noordwestelijke zijde bevindt zich aan Visser een tweede hoge poort, overwoekerd met klimop. Onder de spitsboogvormige toog bevindt zich nog de oorspronkelijke, buiten gebruik zijnde, smeedijzeren vleugelpoort.

Waardering

De kerkhofmuur is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling, in het bijzonder de ontwikkeling van de katholieke grafcultuur. Het heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering, aansluitend aan de reeds eerder beschermde parochiekerk. Het is tevens van belang in het werk van de architect Stuyt. Het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang is. Het is gaaf bewaard gebleven en typologisch zeldzaam.