Inleiding

WATERTOREN in 1923-1924 gebouwd naar ontwerp van ingenieur A.D. Heederik. In 1923 begon de gemeente Brielle met de aanleg van een duinwaterleiding en de bouw van een bijbehorende watertoren ten zuiden van de oude stad. De 40,5 meter hoge, geheel vrijstaande toren is gebouwd in een karakteristieke Interbellum-architectuur, waarin met name de invloed van de Nieuwe Zakelijkheid en het Expressionisme waarneembaar is. De toren heeft een betonskelet en een betonnen vlakbodemreservoir met een inhoud van 200 M3. De watertoren werd oorspronkelijk vergezeld door een inmiddels afgebroken pompgebouw.

De watertoren is sinds 1984 niet meer in gebruik.

Omschrijving

Op octogonaal grondplan en met behulp van een betonskelet gebouwde watertoren met een cilindervormig vlakbodemreservoir, afgesloten met een met leien in maasdekking gedekt licht uitkragend, twee maal gebroken kegeldak. Het dak heeft kleine rechthoekige openingen in de onderrand. Het witgeschilderde betonskelet is voorzien van een vulling van witgepleisterde baksteen in combinatie met enkele baksteenaccenten.

De toren heeft een iets uitstekend basement met een grijs-blauw geschilderde plint. De torenschacht wordt uitwendig op de hoeken geaccentueerd door de zich als steunberen presenterende stijlen van het betonskelet, die onder het reservoir getrapt uitkragen tot consoles. Deze consoles zijn bij de aanzet afgerond. Het basement bevat in één zijde een dubbele deur en in de overige zijden een venstertje met stalen raam. De schacht is in elke zijde voorzien van zes vierkante vensters; een venster vlak boven de onderbouw, een staande reeks van vier vensters halverwege de schacht en een venster vlak onder het reservoir. Eén zijde heeft onder het overstek van het reservoir een tussen de consoles geklemde rechthoekige erkerachtige uitbouw met een vierkant raampje. Het reservoir wordt aan de onderzijde horizontaal geaccentueerd door ringen van onbedekte baksteen. Het reservoir heeft rondom acht smalle tweelichten die aan de bovenzijde onder het dakoverstek eindigen.

Het functionele en sobere inwendige van de toren is vrijwel intact gebleven. De hoge, lege ruimte heeft tussen het betonskelet drie stel kruiskoppelbalken, die in de hoeken met liggers zijn verbonden, en stalen steektrappen met kleine betonnen, op de liggers rustende bordessen. Bovenin de schacht ligt de vloer van de ruimte onder het reservoir dat is voorzien van een omloop.

Waardering

De watertoren is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedenbouwkundige waarde.

- De watertoren heeft cultuurhistorische waarde als een bijzonder voorbeeld van een typologische ontwikkeling en als een bijzondere uitdrukking van de geschiedenis van de drinkwatervoorziening in Nederland.

- De watertoren is van architectuurhistorisch belang vanwege de bijzondere, met de functie verbonden en voor de bouwtijd karakteristieke vormgeving, en vanwege het materiaalgebruik.

- De toren is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van zowel het exterieur als het interieur.

- De toren heeft stedenbouwkundige waarde als een bijzonder, beeldbepalend object en als herkennings- en oriëntatiepunt.