(oorspr. Daniël), Dieren

Omschrijving

De dubbele VILLLA DANIEL met TUINHEK heeft twee bouwlagen en is opgetrokken op een nagenoeg rechthoekige plattegrond. De zijgevels zijn voorzien van een uitbouw ter breedte van een travee. Aan de zijde van de achtergevel bevinden zich ter plaatse van de trappenhuizen twee kleine aanbouwen. De twee woonhuizen vormen elkaars spiegelbeeld. Het pand is voorzien van een afgeplat schilddak gedekt met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. De gevels worden afgesloten door een hoofdgestel bestaande uit een architraaf, een gepleisterd fries en een houten geprofileerde kroonlijst (waarin de goot). Het pand bezit een grijs gesausde omlopende gepleisterde plint. De voor- en zijgevels zijn voorzien van een versiering van horizontaal over de gevel lopende gepleisterde wit gesausde banden (speklagen), een zwaar geprofileerde cordonlijst tussen de verdiepingen (eveneens aangebracht aan de achtergevel) en ter hoogte van de onderdorpels van de vensters een geprofileerde waterlijst. De vensters waren oorspronkelijk merendeels voorzien van T-schuiframen (de middenstijl is op de begane grond vervangen). De vensters worden afgesloten door getoogde strekken met gepleisterde aanzet-en sluitstenen en zijn grotendeels nog voorzien van persiennes. Onder de vensters in voor- en zijgevels bevinden zich gepleisterde wit gesausde panelen met een versiering bestaande uit twee rechthoekige velden waartussen een cirkel. De zijgevels waren oorspronkelijk voorzien van veranda's waarvan alleen de vloeren bewaard zijn gebleven.

De VOORGEVEL is symmetrisch ingedeeld en zes traveeën breed. De eerste en de zesde travee springen terug. De twee middelste traveeën zijn behandeld als een risaliet en worden geflankeerd door gepleisterde wit gesausde pilasters. Op de hoeken van de gevel bevinden zich eveneens pilasters. Deze zijn op de begane grond voorzien van een blokmotief met bossage en op de verdieping vlak met op regelmatige afstand geplaatste diamantkoppen.

In de middenrisaliet bevinden zich de ingangen met van dubbele smeed- ijzeren deurroosters voorziene paneeldeuren met bovenlichten. Boven de ingangen bevindt zich een twee traveeën breed balkon gedragen door drie zware rijk gedecoreerde consoles. Het balkon is voorzien van een houten balkonhek met gietijzeren balusters. De twee dubbele balkondeuren met bovenlichten worden geflankeerd door persiennes. In het dakschild bevinden zich twee door een segmentboogjes afgesloten dakkapellen met vleugelstukken. In de twee traveeën aan weerszijden van de risaliet bevinden zich op de begane grond enkelruits schuiframen en op de verdieping T-schuiframen. De terugliggende linker travee bezit op de begane grond een paneeldeur met glasruit en op de verdieping een T-schuifraam. De terugliggende rechter travee bezit op een de begane grond een deels dichtgezette deuropening. In deze opening is een raam geplaatst. De verdieping bezit een T-schuifraam.

In de LINKER ZIJGEVEL links een over alle verdiepingen, op een rechthoekige plattegrond, uitgebouwde travee waarvan de gevel blind is uitgevoerd. De rechtertravee heeft op de begane grond een modern raam ter vervanging van de oorspronkelijk aanwezige schuifdeur of dubbele tuindeuren. De verdieping bezit een T-schuifraam.

De ACHTERGEVEL is zes traveeën breed. In de eerste travee bevindt zich een raam ter vervanging van de oorspronkelijk aanwezige openslaande tuindeuren. Op de verdieping een T-schuifraam. De tweede travee is over twee bouwlagen uitgebouwd en heeft op de begane grond een raam ter vervanging van de oorspronkelijk aanwezige deur, op de verdieping een enkelruits schuifraam (oorspr. T-schuifraam). Naast raam en deur bevindt zich telkens een klein rechthoekig door een strek afgesloten getralied venster met een nekelruits raampje. In de derde travee bevindt zich een venster met een gewijzigde raamindeling. De verdieping bezit een venster dat voorzien is van een T-schuifraam. De vierde travee heeft zowel op de begane grond als op de verdieping een T-schuifraam. Tussen beide woningen bevinden zich aangebouwde schuurtjes (bij nr.30 gewijzigd in een kas). De vijfde travee is evenals de tweede travee uitgebouwd en heeft op de begane grond een deur uit de bouwtijd waarnaast een klein rechthoekig getralied venster met een enkelruits raam. Op de verdieping bevindt zich een venster dat voorzien is van een T-schuifraam. De rechter travee bezit op de begane grond openslaande tuindeuren en op de verdieping een venster dat voorzien is van een T-schuifraam.

De linker travee van de RECHTER ZIJGEVEL heeft op de begane grond een modern raam ter vervanging van de oorspronkelijk aanwezige schuifdeur of dubbele tuindeuren. De verdieping bezit een T-schuifraam. Rechts een over alle verdiepingen, op een rechthoekige plattegrond, uitgebouwde travee waarvan de gevel blind is uitgevoerd.

De panden bezitten redelijk gaaf bewaarde INTERIEURS met ondermeer diverse geornamenteerde stucplafonds, zwartmarmeren schoorsteenmantels, schuifdeuren in de kamers en suite, en oorspronkelijke trappenhuizen met gesneden trappalen.

De voortuinen worden van de weg gescheiden door een ijzeren spijlenHEK.

Waardering:

Dubbele VILLA DANIEL met TUINHEK uit 1891-1892.

Architectuurhistorische waarden:

- Het pand vormt een goed voorbeeld van een dubbele villa uit het laatste decennium van de negentiende eeuw, uitgevoerd met een rijke detaillering in een eclectische Neo-Renaissancestijl.

- Het pand is van belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwalteiten van het ontwerp zoals deze tot uitdrukking komen in de gaaf bewaarde hoofdvorm, de detaillering waarbij ondermeer sprake is van typische renaissanceornamenten als diamantkoppen en speklagen en het materiaalgebruik. De kwaliteiten komen verder tot uitdrukking in de relatie met de overige tot het complex behorende panden.

Stedebouwkundige waarden:

- Het pand is van belang als onderdeel van de als groep in 1891-1892 gebouwde en bijzonder gaaf bewaarde, in de voor het laatste kwart van de 19de eeuw karakteristieke eclectische Neo-Renaissancestijl uitgevoerde reeks villa's Hoflaan 26 tot en met 36. Van bijzonder belang is de opzet van deze villa's die samen een symmetrisch geheel vormen. Tevens vormt het pand een onderdeel van de voornamelijk uit het laatste kwart van de negentiende eeuw en het eerste decennium van de twintigste eeuw daterende, door tuinen met oude bomen omgeven, monumentale villabebouwing aan de Hoflaan. Deze laan heeft haar oorspronkelijke karakter goed behouden. Het tuinhek is van belang als functioneel onderdeel van het villa complex.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
519352
Complexnaam
Hoflaan
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Waarschijnlijk in 1891-1892 tot stand gekomen VILLACOMPLEX bestaande uit vier enkele VILLA'S met TUINHEKKEN en deels tevens met SCHUURTJES en een dubbele VILLA met TUINHEK. De villa's zijn gebouwd in de voor het laatste kwart van de 19de eeuw karakteristieke eclectische Neo-Renaissancestijl in opdracht van de heer Schuijmer op het terrein van de boerderij Hupkes. Het feit dat juist in de Hoflaan villa's werden gebouwd was gelegen in de nabijheid van het Hof te Dieren. De villa's die Schuijmer op dit terrein liet bouwen waren oorspronkelijk genoemd naar zijn neven en nichten: Frederik, Joost, Daniël, Philippina en Johanna. Tegenwoordig dragen de villa's namen als Oldegaerde, Boschwijk, de Peppel en Seringenhof. Naar verluidt financierde Schuijmer, die zelf in het pand Hoflaan nr.7 woonde, de bouw met middelen die afkomstig waren uit de slavenhandel. De architect is helaas niet bekend. Mogelijk is het ontwerp gemaakt door J. Brink Evers (1817-1890) uit Ellecom in samenwerking met zijn zoon Henri Evers (1855 -1929), later hoogleraar in Delft. Mogelijk is het ontwerp ook uitsluitend van de hand van Henri Evers. Het complex valt op doordat de panden samen een symmetrisch geheel vormen waarbij de nrs. 30;32 als middenrisaliet opgevat zijn en de nrs. 26, 28 en 34, 36 als zijrisalieten. Door deze architectonische opzet kregen de villa's als geheel een monumentaler en statiger karakter terwijl er tevens een sterk plastisch effect ontstond door de afwisseling van vlakke geveldelen en uitspringende erkerpartijen. De villa's worden omgeven door tuinen die voorzien zijn deels nog voorzien van de oorspronkelijke tuinaanleg met gazon's, enig opgaand geboomte en struiken. De panden worden van de weg gescheiden wordt door ijzeren spijlenhekken. Het complex maakt deel uit van de monumentale laat-negentiende eeuwse en vroeg twintigste eeuwse villabebouwing van de Hoflaan. Deze laan heeft haar oorspronkelijke karakter bijzonder goed bewaard.

Omschrijving

De villa's bezitten twee bouwlagen op een nagenoeg rechthoekige plattegrond onder een afgeplat schilddak gedekt met diverse soorten gesmoorde Hollandse pannen (oorspronkelijk oud-Hollandse pannen). De gevels worden afgesloten door een hoofdgestel bestaande uit een architraaf, een gepleisterd fries en een houten geprofileerde kroonlijst (waarin de goot). De panden bezitten grijs gesausde omlopende gepleisterde plinten. De voor- en zijgevels zijn voorzien van een versiering van horizontaal over de gevel lopende gepleisterde wit gesausde banden (speklagen), een zwaar geprofileerde cordonlijst tussen de verdiepingen (eveneens aangebracht aan de achtergevel) en ter hoogte van de onderdorpels van de vensters een geprofileerde waterlijst. De vensters waren oorspronkelijk waarschijnlijk merendeels voorzien van T-schuiframen. Bij een deel van deze schuiframen is de middenstijl later verwijderd. De bovenlichten zijn voorzien van imitatie glas-in-lood. De vensters worden merendeels afgesloten door getoogde strekken met gepleisterde aanzet- en sluitstenen en zijn grotendeels nog voorzien van persiennes. Diverse panden bezitten nog oorspronkelijke interieuronderdelen zoals ondermeer trappenhuizen met gesneden trappalen, geornamenteerde stucplafonds en marmeren schoorsteenmantels.

Waardering

VILLACOMPLEX met TUINHEKKEN en deels met SCHUURTJES uit ca. 1891-1892.

Architectuurhistorische waarden:

- Het complex vormt een goed en bijzonder voorbeeld van een als één architectonisch geheel opgezette reeks villa's uit het laatste decennium van de negentiende eeuw, uitgevoerd met een rijke detaillering in een eclectische Neo-Renaissancestijl.

- Het complex is van belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp zoals deze tot uitdrukking komen in de (gaaf bewaarde) hoofdvormen met erkers over twee bouwlagen, de detaillering waarbij ondermeer sprake is van typische renaissanceornamenten als band- en rolwerk en diamantkoppen en het materiaalgebruik. Deze kwaliteiten komen met name tot uitdrukking in de onderlinge relatie tussen panden Hoflaan 26 tot en met 36. De panden afzonderlijk vormen namelijk een onderdeel van een reeks van vier enkele villa's en een dubbele villa waarvan telkens twee panden elkaars spiegelbeeld vormen en waarvan de gezamenlijke voorgevels een monumentale paleisachtige facade vormen.

- Het complex is van belang vanwege diverse bewaard gebleven oorspronkelijke interieuronderdelen, in het bijzonder voor wat betreft de nrs 28 en 36, waardoor de oorspronkelijke samenhang tussen exterieur en interieur voor een aanzienlijk deel nog steeds aanwezig is.

Stedenbouwkundige waarden:

- Het complex heeft een ensemblewaarde als onderdeel van de voornamelijk uit het laatste kwart van de negentiende eeuw en het eerste decennium van de twintigste eeuw daterende, door tuinen met oude bomen omgeven, monumentale villabebouwing aan de Hoflaan. Deze laan heeft haar oorspronkelijke karakter goed behouden. Het complex is op zichzelf alsmede in samenhang met de overige villabebouwing aan de Hoflaan van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp Dieren. De villa's bevinden zich in een overgangszone van het dorp naar de Hof te Dieren.

Cultuurhistorische waarden:

- Het complex is van belang als bijzondere uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de villa in de late negentiende eeuw.

- Het complex is van belang als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het complex vormt een goed voorbeeld van de huisvesting van een overwegend nieuwe kapitaalkrachtige elite die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's buiten de stad in een omgeving met veel natuurschoon doch wel met goede verbindingen met Arnhem en de steden in het westen van het land. Deze bevolkingsgroep droeg ertoe bij dat het aanzien van het dorp alsmede de sociale gelaagdheid van de bevolking van Dieren sterk veranderde.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Hoflaan 30 6953 AM Dieren Ja
Hoflaan 32 6953 AM Dieren
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Dubbele villa Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
U 2900 Dieren
U 2899 Dieren
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1891 1892 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Brink Evers, J. ; Gelderland architect / bouwkundige / constructeur
Schuijmer ; Gelderland opdrachtgever
Evers, Henri J. ; Gelderland architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven